شاگرد اول دولت یازدهم

روزنامه آرمان در صفحه گزارش اجتماعی به گفت وگو با سیامک مره صدق، برای ارزیابی فعالیت دولت در حوزه بهداشت و درمان در سال 94 پرداخت.

در این گفت وگو که در شماره سه شنبه 18 اسفند 1394 هجری خورشیدی با عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس منتشر شد، آمده است: حسن روحانی از همان روزهای رقابت برای ریاست جمهوری توجه به حوزه بهداشت و درمان و تحول در این زمینه را یکی از مهم ترین شعارهای انتخاباتی خودش قرار داده بود. 

این مساله تنها به یک شعار محدود نماند و بعد از آغاز به کار دولت یازدهم یکی از مهم ترین کارویژه های این دولت تحول در حوزه بهداشت و درمان بود که شاه بیت آن هم اجرای طرح تحول سلامت بود که فراز و نشیب های بسیاری را در این مدت کوتاه پشت سر گذاشته است. «آرمان» با سیامک مره صدق عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در ارزیابی فعالیت دولت در حوزه بهداشت و درمان در سال 94 گفت وگویی داشته است و از این طریق تلاش شده که چشم اندازی هم برای سال 95 پیش بینی شود.

**عملکرد دولت را در سال 94 در حوزه بهداشت و درمان چگونه ارزیابی می کنید و به نظر شما برای سال 95 با اجرای چه برنامه هایی می توان در این زمینه عملکرد بهتری را شاهد بود؟

به نظر من بالاترین نمره در حوزه داخلی دولت برای حوزه بهداشت و درمان است. موفق ترین وزارتخانه در این دولت، وزارت بهداشت و درمان است، چون با اجرای طرح تحول سلامت یک گام اساسی برای تحقق دستور مقام معظم رهبری برداشته شد. مقام معظم رهبری همواره تأکید داشته اند که باید سیستم درمانی در کشور ما به صورتی باشد که وقتی فردی در خانواده ای مریض شد، آن خانواده تنها مشکلشان مراقبت از بیمار باشد و مسائل مالی برایشان مشکلی ایجاد نکند. قبل از اجرای طرح تحول سلامت سالانه چیزی حدود پنج درصد از افرادی که نیاز به بستری پیدا می کردند به دلیل هزینه های نجومی بستری شدن، با وجود داشتن پوشش بیمه ای، به زیر خط فقر می رفتند. 

اجرای طرح تحول سلامت باعث شده است کسانی که توان پرداخت هزینه های بیمارستانی را ندارند از درمان به ویژه در بخش بستری محروم نشوند. از سوی دیگر کاهش و حتی قطع شدن پرداخت های غیرقانونی در سراسر کشور از موارد مهم دیگری است که با اجرای طرح تحول سلامت تحقق یافته است. تعداد اندکی از پرداخت های غیرقانونی که هنوز وجود دارند و در شهر تهران هم بیشتر هستند به این دلیل است که عده ای از بیماران فکر می کنند هر پزشکی که قیمت های گزاف دریافت می کند پزشک بهتری است. این مساله به ویژه در بخش جراحی بسیار بیشتر است. این مشکل تا هنگامی که خود مردم باور کافی برای مقابله با آن نداشته باشند، ریشه کن نخواهد شد. 

چندین برنامه در طرح تحول سلامت وجود دارند که اجرای آنها باید حتما پیگیری شود. یکی از این موارد سیستم ارجاع و طرح پزشک خانواده است که باید به جد به آن توجه شود. منتهی متاسفانه در حال حاضر در کشور ما پزشک خانواده به اندازه کافی وجود ندارد و اکثر کسانی هم که به عنوان پزشک خانواده در کشور ما فعال هستند پزشکان عمومی ای هستند که در طرح پزشک خانواده مشغول کار هستند، این در حالی است که پزشک خانواده یک تخصص است که باید بعد از اتمام پزشکی عمومی، پزشکان وارد این دوره شده و با پایش سلامت، بیماریابی، پیشگیری و بهداشت و داشتن نگرش جامع محور به جای نگرش بیمارمحور آشنا شوند. مساله دیگر در طرح تحول سلامت که باید به آن توجه شود تهیه راهنمای بالینی است و این بدان معناست که بیمار نباید در نخستین مراجعه به پزشک متخصص مراجعه کند و در عین حال نباید در نخستین مراجعه از آزمایشات سنگین و گرانقیمت هم استفاده شود. مراحل درمان باید گام به گام و بر اساس روش های علمی انجام شود. این فرایند در تمام کشورهای دنیا تدوین شده است و توسط سازمان های بیمه گر هم رعایت می شود. 

طرح تحول سلامت نیازمند این است که سیستم آموزش پزشکی هم در کشور ما تغییر کند. در حال حاضر در کشور ما تناسب در تعداد پذیرفته شدگان در حوزه های پزشکی و پیراپزشکی وجود ندارد و پزشکان بیشتری از پیراپزشکان تربیت می شوند. در عین حال بیشتر آموزش هایی هم که به این افراد داده می شود بر اساس بیماری و بیماران بستری شده است. در حالی که بعد از فارغ التحصیلی حجم زیادی از بیماران یک پزشک را بیماران سرپایی تشکیل می دهند. آشنا شدن پزشکان با نحوه علمی درمان بیماران سرپایی و نحوه کمک های بالینی به صورتی که نیاز به لابراتوار و بقیه کارهای پاراکلینیکی که هزینه زیادی دارند نباشد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

**مساله ای که در حوزه بهداشت و درمان و به ویژه طرح تحول سلامت در کشور ما همواره دستاویز منتقدان و بعضا حتی موافقان هم بوده است، غفلتی است که از حوزه پیشگیری می شود، نظر شما در این باره چیست؟

من با اینکه گفته می شود از حوزه پیشگیری غفلت می شود موافق نیستم. شاید هزینه و توجهی که به حوزه درمان می شود از حوزه بهداشت بیشتر باشد ولی این بدان معنا نیست که توجهی به حوزه بهداشت نمی شود. هر چند که لازم است توجه بیشتری به حوزه بهداشت شود ولی در همین دوره هم شاهد بوده ایم که گام های مثبتی در حوزه پیشگیری برداشته شده است، برای نمونه می توان به ارتقای برنامه واکسیناسیون اشاره کرد. الزام انجام غربالگری درباره نوزادان و فراهم کردن شرایط آزمایش های غربالگری در کشور ما به میزان زیادی به نسبت سال های قبل بهبود یافته است. تأسیس مراکز بهداشتی در حاشیه شهرها که از یک ماه قبل شروع شده است هم گام دیگری در این زمینه است که باعث شده توجه به حوزه پیشگیری افزایش یابد. اقداماتی که در حوزه پیشگیری انجام شده اند، حرکات مثبت و خوبی هستند اما کافی نیستند و لازم است گام های دیگری در این زمینه برداشته شوند.

**به نظر شما بودجه های نجومی که به وزارت بهداشت و درمان داده می شوند، در جای درستی صرف می شوند، آیا در این زمینه نیاز به تغییر وجود دارد؟

ما زمانی که از بودجه وزارت بهداشت صحبت می کنیم باید این نکته را مدنظر قرار دهیم که اگر می خواهیم بار هزینه های سنگین درمانی از دوش مردم برداشته شود باید این هزینه از یک جایی تأمین شود. در حال حاضر با اجرای طرح تحول سلامت شرایط به صورتی درآمده است که بار هزینه های درمانی از دوش مردم و به ویژه افراد نیازمند برداشته شده است. بنده هرگونه حمایتی بتوانم از تأمین بودجه برای طرح تحول سلامت به عمل می آورم، چون چنانچه طرح تحول سلامت شکست بخورد وضعیت درمانی در کشور ما به صورت جدی آسیب خواهد خورد. یکی از گروه هایی که به طرح تحول سلامت انتقاداتی جدی وارد می کنند، کسانی هستند که معتقدند در طرح تحول سلامت به حوزه بهداشت و پیشگیری کم توجهی شده است. 

این انتقاد، به اندازه و در جای خود بجاست ولی در آن هم نباید افراط کرد و باید عملکردهای مثبت در این زمینه را هم دید. منتها من احساس می کنم برخی پزشکانی که در بخش خصوصی کار می کردند و درآمدهای نجومی داشتند و با اجرای طرح تحول سلامت دیگر امکان دریافت این مبالغ را نداشتند، از این وضعیت ناراضی هستند و نکات مثبت این طرح را نمی بینند. ما حتما باید به این نکته توجه کنیم که سیستم بیماری که در سیستم درمان کشور ما وجود داشت، با اجرای طرح تحول سلامت بیش از 90 درصد کنترل شده است و این گام بلند را بعد از انقلاب در هیچ دولتی شاهد نبوده ایم. این طبیعی است زمانی که پرداخت از جیب مردم کم می شود باید یک جایگزینی برای آن تعیین شود. در عین حال اگر مسئولان می خواهند طرح تحول سلامت به اهداف خود برسد باید تلاش کنند مشکلات آن را تا حد امکان کاهش دهند.