کبد چرب؛ علل و درمان

کبد چرب یکی از نتایج مستقیم چاقی و دیابت است و تحقیقات جدید نشان می دهد حدود 40 درصد بزرگسالان به این عارضه مبتلا هستند.

به گزارش گروه اخبار علمی ایرنا، کبد چرب عارضه ای است که به دلیل شیوه زندگی کم تحرک، مصرف غذاهای چرب، شیرین و پرکالری بوجود می آید و محققان پیش بینی می کنند که این عارضه تا چند سال آینده به یک تهدید جدی و شایع برای سلامت کبد تبدیل می شود.

با توجه به گزارش محققان کلینیک کلیولند آمریکا، وجود چربی در کبد طبیعی است ولی زمانی که این میزان افزایش یابد، یعنی بیش از 5 تا 10 درصد از وزن کبد شود، عارضه ای به نام کبد چرب به وجود می آید. دو نوع کبد چرب الکلی و غیر الکلی وجود دارد.

کبد چرب الکلی به دلیل مصرف الکل بوجود می آید. تجمع بیش از اندازه آهن در بدن و چاقی، احتمال ابتلا به کبدچرب الکلی را افزایش می دهد. هنوز دلیل قطعی ابتلا به کبد چرب غیرالکلی مشخص نیست؛ ولی محققان احتمال می دهند سن، اضافه وزن، دیابت و کلسترول بالا، مهمترین عوامل خطر این عارضه باشند. 

-استفاده از داروهای مختلف

-هپاتیت

-بیماری های خود ایمنی یا بیماری های کبد ارثی

-کاهش سریع وزن 

-سوء تغذیه

برخی مطالعات نشان می دهد تجمع باکتری ها در روده کوچک نیز می تواند احتمال ابتلا به کبد چرب غیر الکلی را افزایش دهد.

کبد چرب مرتبط با بارداری، عارضه تقریبا نادری است؛ ولی در صورت ابتلا می تواند برای جنین و مادر خطرناک باشد و به نارسایی کلیه و کبد مادر منجر شود. عفونت و خونریزی، از عوارض کبد چرب مرتبط با بارداری است. هنوز دلیل قطعی کبد چرب مرتبط با بارداری مشخص نیست؛ ولی محققان احتمال می دهند که عوامل هورمونی در این موضوع نقش داشته باشند.

متاسفانه این عارضه در مراحل اولیه هیچ علامت خاصی ندارد و با گذشت زمان و پیشرفت بیماری علایمی مانند احساس خستگی، کاهش وزن و اشتها، زرد شدن پوست، ضعف، حالت تهوع، سردرگمی و اختلال حافظه در بیمار دیده می شود. بزرگ شدن کبد، احساس درد در مرکز و قسمت فوقانی راست شکم و تیره شدن پوست گردن و زیر بغل یا مشاهده لکه های تیره، برخی از علایم دیگر کبد چرب هستند.

افراد چاق یا دارای اضافه وزن، بیماران مبتلا به دیابت، زنان باردار و افرادی که در خانواده خود سابقه کبد چربی دارند، بیشتر در معرض این عارضه قرار دارند.

-استفاده خودسرانه دارو

-کلسترول بالا

-مصرف افراطی و خودسرانه استامینوفن

-تری گلیسیرید بالا

-سوء تغذیه

-سندرم متابولیک

-مصرف الکل

*** روش های تشخیص کبد چرب

معمولا پزشک پس از معاینه می تواند کبد چرب را تشخیص دهد؛ چراکه معمولا در این حالت کبد کمی بزرگتر از اندازه نرمال می شود. آزمایش خون، سونوگرافی از کبد و نمونه برداری، از مهمترین روش های تشخیص کبد چرب هستند.

** روش های درمان کبد چرب

هیچ درمان خاصی برای این عارضه وجود ندارد و معمولا کنترل وزن و دیابت در این حالت توصیه می شود. پزشکان معمولا به بیماران توصیه می کنند وزن خود را کاهش دهند و روزانه حدود 30 دقیقه پیاده روی کنند. محدود کردن غذاهای پرکربوهیدرات مانند نان، برنج، سیب زمینی و ذرت و نوشیدنی های شیرین برای کنترل کبد چرب مفید است. از طرفی پزشکان توصیه می کنند که کلسترول خون با اجتناب از مصرف غذاهای چرب کنترل شود و به جای غذاهای چرب و شیرین و گوشت قرمز، از میوه و سبزیجات و گوشت سفید استفاده شود.

کبد یکی از اندام های بزرگ سمت راست شکم است که حدود 1.36 کیلوگرم وزن دارد. مهمترین وظیفه کبد، فیلتر کردن خونی است که از دستگاه گوارش وارد کبد می شود و قرار است در سراسر بدن جریان یابد. تمام مواد سمی و مضر خون در کبد جدا می شوند. کبد با تولید صفرا، چربی غذا را تجزیه کرده و آن را تبدیل به انرژی می کند. ذخیره قند بدن نیز به عهده کبد است. 

تولید و سنتز عناصر مهم پلاسمای خون و ذخیره برخی از مواد مغذی از جمله ویتامین ها و آهن نیز به عهده کبد است. سم زدایی، تنظیم هورمون، سنتز پروتئین، هضم غذا و تجزیه سلول های قرمز خون نیز از مهمترین وظایف کبد به شمار می آیند.

مطالعات محققان دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد نشان می دهد که انواع سبزیجات، گریپ فروت، گردو، لیمو، آووکادو، چای سبز، سیر، چغندر، سبزیجات با برگ های سبز پررنگ و زردچوبه مهمترین غذاهایی هستند که کبد را سالم نگه می دارند. 

در ادامه نتایج این تحقیقات آمده است که استفاده از غذاهای آماده و حاضری، الکل و سیگار، روغن و غذاهای سرخ کرده و عدم تحرک، مهمترین دلایل آسیب به کبد هستند.