این روزها با توجه به نزدیکی انتخابات، مساله مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان به ویژه در نهادهای سرنوشت ساز و مهم کشور مبدل به موضوع قابل توجهی از سوی نامزدهای انتخاباتی به ویژه اصلاح طلبان و اعتدالیون شده است. همه جا سخن از سهم زنان در نهادهای تصمیم گیری به ویژه ورود آنها به عنوان بخش مهم و نیمی از جمعیت کشور به عرصه هایی چون مجلس شورای اسلامی است.
روزنامه آرمان در صفحه سیاست به گفت وگو با فریده غیرت، درباره ضرورت حضور فعال در انتخابات پرداخت.
در این گفت و گو که در شماره شنبه یکم اسفند 1394 هجری خورشیدی با فعال حقوق زنان و وکیل پایه یک دادگستری منتشر شد، می خوانیم: این روزها با توجه به نزدیکی انتخابات، مساله مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان به ویژه در نهادهای سرنوشت ساز و مهم کشور مبدل به موضوع قابل توجهی از سوی نامزدهای انتخاباتی به ویژه اصلاح طلبان و اعتدالیون شده است. همه جا سخن از سهم زنان در نهادهای تصمیم گیری به ویژه ورود آنها به عنوان بخش مهم و نیمی از جمعیت کشور به عرصه هایی چون مجلس شورای اسلامی است.
این موضوع، امروز به جد مورد توجه نامزدهای توسعه گرا و تحول خواه قرار گرفته است. بر این اساس فریده غیرت معتقد است علاوه بر انتظار زنان از مسئولان ذی ربط و تحقق مطالبات خود اگر می خواهیم نماینده ای دلسوز و مسئول به مجلس راه یابد و برای حقوق منِ شهروند تلاش کند باید در انتخابات حضور فعال داشته باشیم. بنابراین انتخاب هوشمندانه در انتخابات همان آغاز یک حرکت اساسی و فرهنگی از بدنه جامعه است. در ادامه گفت وگوی «آرمان» با فریده غیرت فعال حقوق زنان و وکیل پایه یک دادگستری را پیرامون این مساله می خوانید:
**این روزها بیش از همیشه دغدغه مشارکت زنان از سوی نامزدهای انتخاباتی و تحول خواه وجود دارد. وضعیت مشارکت زنان در امور سیاسی و اجتماعی از ابتدای انقلاب تاکنون دچار چه تغییر و تحولاتی شده است؟
از همان ابتدای انقلاب تاکنون، یکی از مسائل مطرح، موضوع مشارکت زنان در امور سیاسی و اجتماعی بود اما در حقیقت با وجود اینکه زنان تلاش هایی را در این رابطه انجام دادند، میزان مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان از همان نخستین روزهای انقلاب تا به امروز آن طور که باید و شاید گسترده و مورد انتظار نبوده است. در حقیقت زنان با یک روند بسیار آرام و کند در مسائل سیاسی و اجتماعی کشور حرکت کردند. البته این روزها ما شاهد تغییراتی هستیم. به هر رو توجه دولت دکتر روحانی و تشویق و ترغیب ایشان نسبت به آنها، تقریبا در افزایش میل و رغبت زنان به فعالیت در امور گوناگون اجتماعی به ویژه سیاسی بی تاثیر نبوده است. دکتر روحانی طی دو سال و نیم گذشته تلاش کرده تا از وجود زنان در مناصب مختلف بهره ببرد و به نظرم این تلاش ها در افزایش رغبت زنان برای حضور در انتخابات هم بی تاثیر نبوده است.
**با توجه به رشد و نگاه اجتماعی و سیاسی جامعه ایرانی می توان امیدوار بود که وضعیت و درصد میل و مشارکت زنان در امور سیاسی و اجتماعی کشور افزایش یابد؟
مسلما همین طور است؛ زمانی که میزان فعالیت های اجتماعی در جامعه افزایش یابد، به همان نسبت حضور زنان در جامعه نیز افزایش می یابد. بدین ترتیب زنان رغبت بیشتری برای ورود به مسائل اجتماعی پیدا خواهند کرد، چرا که این روزها ما شاهد حضور پررنگ اما نسبی زنان در امور مختلف کشور هستیم. همان طور که مشاهده می شود حرکت های مطلوبی هم در این رابطه انجام گرفت و البته امید می رود شاهد حضور پررنگ تر زنان در نهاد های مهم سیاسی و تصمیم گیری زنان در آینده باشیم.
**با توجه به اینکه مردان تحول خواه بسیاری در جامعه ایرانی خواهان مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان هستند، اما چرا باز هم درصد آمار سیاسی زنان در جامعه پایین است و اساسا چه موضوعاتی در رابطه با این مساله دخیل است؟
آشنایی با مسائل اجتماعی و قبول مسئولیت یک حرکت جدید است. گرچه همواره زنانی در کشور آماده ورود به اجتماع و فعالیت در بدنه کشور بودند اما قبول مسئولیت، پذیرش و آشنایی آنها با مسائل اجتماعی و ورود در مشاغل مختلف حرکتی کاملا جدید است. طبیعی است این حرکت جدید همواره با افت و خیزهایی مواجه بوده است. از جمله اینکه ورود زنان در مشاغل اجتماعی بعضا با مخالفت هایی روبه رو می شود. البته در واقع نباید این طور باشد و این مسائل به عنوان مانعی بر سر راه زنان قرار داشته است، اما به تدریج می توان دریافت که امروز آگاهی زنان افزایش یافته و تلاش ها جهت حضور آنها در جامعه شدت می یابد. امروز زنان می دانند که مسئولیت های سنگینی علاوه بر خانه نشینی و تربیت فرزند جامعه، می تواند برعهده آنها باشد.
بنابراین آنها امروز می دانند که این کشور متعلق به آنها هم است و باید در امور مهم سیاسی دخیل و در نهادهای سرنوشت ساز مانند سازمان های تصمیم ساز و مهم کشور مشارکت داشته باشند. نکته مهم دیگر آنکه زنان به تدریج به توانایی های خود واقف تر می شوند و این مساله می تواند کمک شایانی به آنها در قبول مسئولیت و وورد آنها به عرصه های تصمیم ساز کشور کند. بنابراین باید اذعان داشت که ریشه موانع موجود در وجود قوانین تبعیض آمیز است. به اعتقاد من، رفع تبعیض در قوانین، خواسته همه زنان جامعه است. این خواست ماست و اگر به مردم سالاری به معنی احترام به نظر و خواست مردم اعتقاد داریم باید این خواسته زنان نیز محقق شود.
**نگاه جنسیتی تا چه اندازه در قانون نسبت به زنان اعمال شده و آیا نگاه جنسیتی جدا از قوانین موجود می تواند تحت تاثیر خاستگاه سنتی و اجتماعی جامعه باشد؟
نگاه جنسیتی نسبت به زنان همواره وجود داشته است و نمی توان این مساله را به هیچ رو انکار کرد، زیرا انکار آن چشم فرو بستن بر حقایق جامعه است. نگاه سنتی و اجتماعی که از گذشته نسبت به زنان اعمال می شده تحت این عنوان که زنان برای برخی کارها و مردها نیز برای برخی دیگر از کارها آفریده اند شدند، برخاسته از نوعی نگاه نابرابر و سنتی نسبت به زنان و مردان است. این مسائل باید به مرور زمان تغییر یابد و تنها با شعار نمی توان نسبت به این امر کاری از پیش برد بلکه زنان با پذیرش مسئولیت و خودباوری می توانند جامعه را وادار به پذیرش خویش کنند. نگاه دیگری که در مقابل وجود دارد بر این پایه است که وجود موانع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی سبب می شود که زنان در یک جامعه در گروه های مختلف تعریف شده و اولویت بندی آنها از مطالباتشان متفاوت باشد. بنابراین در گام نخست باید کوشید که با اصلاح قوانین زمینه های لازم و بستر مناسب جهت حضور سیاسی و اجتماعی زنان را به نحو مطلوب فراهم کرد.
**احزاب و تشکل ها می توانند نقشی در جامعه پذیری و میزان مشارکت زنان در کشور داشته باشند؟
احزاب، جوامع مدنی، گروه ها و نهادهای مدنی می توانند در تحقق این امر بسیار موثر باشند. اصولا یکی از راه های پیشرفت و تحقق دموکراسی در یک کشور کثرت نهادها و احزاب در آن سرزمین است. از این رو احزاب مولفه ای مهم در پیشرفت و توسعه جوامع هستند. مشارکت بیشتر زنان در مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی از مطالبات رو به افزایش زنان ایرانی در عصر حاضر است. زنان برای دریافت حق و حقوق خود فعالیت های مختلفی انجام داده اند اما بنا بر آمارها و واقعیت های موجود آنها همچنان به جایگاه واقعی خود در زمینه های مختلف دست نیافته اند. گرچه اظهارات متفاوتی پیرامون این مساله مطرح می شود اما باید گفت بیش از قوانین بازدارنده مسائل مختلفی چون عوامل اجتماعی، فرهنگی و محیطی علاوه بر سیاست گذاری ها در این راستا با کمال تاسف اثرگذار است. به هر رو زنان اگر مسئولیت پذیری خود را باور داشته و همچنین بدانند که در رفع مشکلات و نیازهای کشور آنها مانند مردان سهم داشته و مسئولند قطعا تحقق حقوق سیاسی و سایر مطالبات هم امکان پذیر خواهد بود.
**قبل از رسالت نماینده های زن در مجلس شورای اسلامی عملکرد جامعه زنان باید در تغییر نگاه جنسیتی چگونه باشد؟
به نظر من قبل از نماینده های زن در مجلس باید بدنه اجتماع به این درک برسند که در نگاه خود تغییری نسبت به مطالبات و احقاق حقوق خود به وجود آورند. رای دادن و خود را سهیم دانستن در مسائلی چون انتخابات هم می تواند به عنوان نخستین گام در این امر موثر باشد. تجربه فردی من در مسائل اجتماعی می گوید که بسیاری از زنان واهمه دارند که خواسته ها و مطالبات آنها مخالفت با مباحث ملی و دینی تلقی شود. این درحالی است که این مطالبات نه مخالفت با نظام جمهوری اسلامی است و نه مغایرتی با دین دارد. در واقع این مطالبات اثبات موجودیت زنان و همان چیزهایی است که برایش انقلاب کردند.
**حضور زنان در مجلس چه تاثیری در اعمال قانونگذاری نسبت به حقوق زنان و مطالبات آنها می تواند داشته باشد؟
قطعا حضور زنان در اعمال قانونگذاری ها در مجلس شورای اسلامی نسبت به زنان و رفع قوانین تبعیض آمیز می تواند موثر باشد. روشن است در مرحله بعد، حضور زنان در صحنه های تصمیم گیری همچون مجلس و دولت در تحقق خواسته های این بخش از جامعه نقش موثری خواهد داشت. زنان باید درک کنند حضور آنها در صحنه سیاسی و اجتماعی کشور به عنوان یک انتخاب کننده اهمیت دارد. اگر زنان این خودباوری را داشته باشند و مسئولیت های خود را بپذیرند، می توان برای رفع تبعیض ها و از میان بردن موانع حضور و فعالیت زنان موفق تر ظاهر شد.
نماینده های زن در مجلس به عنوان وکلای جامعه زنان قطعا نقش و رسالت بسیار مهمی در اعمال قانونگذاری و تغییر نگاه قانونگذاران نسبت به مطالبات و حقوق زنان می توانند داشته باشند. اما نمی توان در این مورد تنها از آنها انتظار داشت بلکه همه باید خودشان را مسئول بدانند و هر کسی در هر موقعیتی که قرار دارد در این مسیر باید حرکت کند. شما در رسانه، من در حوزه وکالت، معلمان در بحث آموزش و... اگر هر کس در جایگاه خود تلاش کند و باور داشته باشد حتما به نتیجه لازم خواهیم رسید.
**نسبت به عملکرد نماینده های زن در مجلس نهم انتقاداتی وجود داشت، مهم ترین ضعف آنها چه بود؟
یکی از همان منتقدان نسبت به عملکرد نماینده های زن در مجلس نهم هستم. نماینده های زن در دوره نهم مجلس نتوانستند آن طور که باید و شاید نسبت به مسائل و حقوق زنان ایفای نقش کنند، به همین دلیل بنده به شخصه نسبت به آنها انتقاد دارم. نماینده های زن دوره نهم مجلس شورای اسلامی نه تنها در مساله تقنینی بلکه در مساله نظارتی هم ضعیف عمل کردند.
عملکرد ضعیف آنها متاسفانه مسائل نامطلوبی در امور مربوط به حقوق زنان به بار آورد، در مواردی که باید رفع تبعیض می شد این اقدام صورت نگرفت. بنابراین در مجموع می توان گفت که نماینده های زن مجلس نهم در جهت عدالت جنسیتی گام برنداشتند. عملکرد آنها در دوره گذشته به خوبی نشان می دهد که آنها شناخت کافی و دانش لازم نسبت به مطالبات زنان و جامعه نداشتند و به نظرم آنها بیش از هر مساله ای منافع فردی و سیاسی خود را تحت شعاع قرار می دادند، به همین دلیل می توان گفت بسیاری از مطالبات زنان در دوره گذشته همچنان محقق نشده و مشکلات زیادی برای آنها به عنوان نیمی از جمعیت کشور به وجود آورده است. طبیعی است که با وجود این شرایط همه زنان کشور باید در انتخابات پیش رو دقت لازم را به عمل آورده و به دنبال رای به زنان آگاه، آشنا و متخصص به حقوق و مطالبات زنان باشند، تا بتوان شاهد رفع مشکلات موجود در جامعه زنان بود.
**با توجه به مطالبات و نیازهای کنونی جامعه زنان، یکی از مهم ترین اقداماتی که نماینده های زن در مجلس آتی باید بر عهده بگیرند، چیست؟
اصلاح قوانین موجود به نفع زنان یکی از مهم ترین مسائلی است که نماینده های زن در مجلس آتی می توانند بر عهده داشته باشند. باید موانع موجود بر سر راه پیشرفت زنان در جامعه برداشته شود تا شرایط برای حضوری پویا آن هم به نحوی مطلوب فراهم شود. مستحضر هستید که زنان کشورمان توانسته اند با تلاش خود تقریبا وارد همه عرصه های جامعه شوند. طبعا در این مسیر زمینه هایی مساعد بوده است و در برخی زمینه ها هم با دشواری هایی مواجه شده اند. بنابراین اعتقاد دارم که زنان در وهله اول باید برای دستیابی به همه امکانات جامعه موانع موجود در مسیر خود را بردارند. زنان طالب از بین رفتن همه موانع هستند. مثلا در عرصه وکالت یا پزشکی مانعی نیست اما در برخی حوزه ها با وجود تغییراتی که تاکنون ایجاد شده است هنوز با موانعی مواجه هستیم.
**با توجه به اینکه به تدریج زنگ انتخابات هفتم اسفند به صدا درمی آید پیام شما برای جامعه زنان و حتی آن دسته از زنانی که سکوت و عدم حضور در پای صندوق های رای را به یک انتخاب هوشمندانه و آگاهانه ترجیح می دهند، چیست؟
این مساله در حقیقت همان احساس پذیرش مسئولیت است که به آن تاکید دارم. بنابراین باید این نگاه در میان جامعه زنان به نحوی تقویت و بارور شود که من به عنوان یک زن ایرانی باید مسئولانه انتخاب کنم، همین یک رأی من موثر و مهم است و علاوه بر انتظار زنان از مسئولان ذی ربط و تحقق مطالباتمان اگر می خواهیم نماینده ای دلسوز و مسئول به مجلس راه یابد و برای حقوق منِ شهروند تلاش کند باید در انتخابات حضور فعال داشته باشیم. انتخاب هوشمندانه در انتخابات همان آغاز یک حرکت اساسی و فرهنگی از بدنه جامعه است.
*منبع: روزنامه آرمان
نظر شما
