فاصله بانکداری الکترونیک در دنیا و کشور را کاهش دهیم

 دکتر نتاج مدیرعامل بانک قوامین در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ما با اشاره به اینکه بانکداری الکترونیک در کشور ما تا حدی بلند پروازی محسوب می شود ، گفت: اگرچه نمی توانیم نسبت به بانکداری الکترونیک که هر روز دامنه گسترده تری پیدا می کند و بسترهای نوین خدمات را برای مجموعه مخاطبان فراهم می نماید بی تفاوت باشیم، اما بایستی توجه داشت که در کشور به لحاظ بافت فرهنگی و اجتماعی و مشکالت زیر ساختی باید هم الکترونیک کردن بانکداری مدنظر قرار گیرد و هم رویکرد سنتی بانکداری در آن لحاظ شود.

به عبارت دیگر بانکداری الکترونیک باید در کشور، ایرانیزه شود. مدیرعامل بانک قوامین: در کنار بانکداری الکترونیک رویکردهای سنتی بانکداری نیز مدنظر قرار گیرد مدیرعامل بانک قوامین معتقد است: ما نمی توانیم بانکداری در کشورهایی که دهها سال از ابزارهای الکترونیک بهره بردهاند و دارای تجارب بسیار و علوم پیشرفته در این زمینه هستند و فرهنگ و تکنولوژی ً را تواما در ابزارهای بانکی بکار برده اند به یکباره در کشور به کار گیریم و آن را پیاده سازی نماییم. این یک توقع نابجا است و لذا ضرورت دارد مطالعات عمیق در این زمینه صورت گیرد و از ابزارهای الزم استفاده شود تا بتوانیم عقب افتادگی ها را جبران کنیم.

 حل مشکل بانکداری الکترونیک یک شبه امکان پذیر نیست و نیازمند بسترسازی و برنامه ریزی های فنی و تخصصی است. مدیرعامل بانک قوامین با تأکید بر اینکه فاصله بانکداری الکترونیک در دنیا و کشور را بایستی کاهش دهیم خاطر نشان کرد : اتفاقاتی که در دنیا در ارائه خدمات بانکداری الکترونیک می افتد و پیشرفت هایی که هر لحظه خبرساز می شود و به گوش مردم ما نیز می رسد نباید از چشم ها دور بماند.

 همین مدتی پیش در انگلستان جشن جمع کردن پول کاغذی گرفته شد این یک تحول مهم در بانکداری الکترونیک است اما تحقق این امر در کشور ما با توجه به فاصله های فنی در ارائه خدمات الکترونیکی به زمان و برنامه ریزی و تحقق زیر ساخت های الزم نیاز دارد و لذا بایستی تالش کنیم فاصله ها را کم کنیم. این استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی کشور در ادامه گفت و گو با اشاره ً به این که لزوما همه مشتریان سیستم بانکی در کشور به دالیل مختلف عالقه مند نیستند از بانکداری الکترونیک استفاده کنند ، تصریح کرد : هنوز فرهنگ الزم به منظور استفاده از بانکداری الکترونیک در کشور ما آنطور که باید و شاید نهادینه نشده است و خیلی از مردم ترجیح می دهند به همان روش سنتی از خدمات بانک استفاده نمایند و این امر نیازمند تغییر نگرش در مجموعه مخاطبان بانک ها ً است که قطعا تحقق آن هم کار ساده یی نیست و نیاز به برنامه ریزی و بهره گیری از تمامی ابزارهای الزم رسانه یی و فرهنگی و از طرفی بومی سازی در ارائه خدمات بانکداری الکترونیکی دارد. البته ترغیب مردم به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیکی، مقتضیات و الزامات مختلفی را می طلبد. بخشی از این الزامات به فراهم شدن زیرساخت های ارتباطی و مخابراتی بر می گردد. آماده شدن نرم افزارهای الزم و بومی سازی آن هم اشاره به جنبه دیگری از بسترهای الزم برای اشاعه بانکداری الکترونیکی است .

 فرهنگ سازی و آموزش مردم با تغییر نگرش ها و طرز تلقی های آنان و ایجاد آمادگی ذهنی برای تغییر از یک سو و آموزش نحوه بهره برداری و استفاده از خدمات بانکداری نوین، همراه با دسترسی آسان به این نوع خدمت از سوی دیگر از ابزارهایی است که باید مورد توجه قرار گیرد. به طور طبیعی فراگیر شدن این فرآیند، به اشاعه و گسترش تمایل مردم به خدمات بانکداری الکترونیکی کمک قابل توجهی می کند و چنانچه در شرایطی هنوز گروهی نخواهند از خدمات نوین استفاده کنند می توان در کنار سیاست های تشویقی به اهرم های الزامی و برخی محدودیت ها متوسل شد. البته آموزش به مجموعه مدیران و کارکنان نظام بانکی در زمینه های شیوه نوین بانکداری نیز بستر ساز فرایند ترغیب مردم جهت تحقق بانکداری الکترونیکی در کشور است.

 موضوع دیگری که بایستی مد نظر قرار گیرد پیاده سازی بانکداری الکترونیک در کشور و نیاز آن به هماهنگی و همراهی سایر سازمان های اجرایی و حقوقی مرتبط با نظام بانکی است که بدون آنها بانک ها به تنهایی قادر نخواهند بود از فن آوری جدید به طور کامل و شایسته در جریان امور خود بهره مند شوند. دکتر نتاج با اشاره به مشکالت زیرساخت ها در بانکداری الکترونیک تصریح کرد: واقعیت این است که هنوز زیر ساخت های الزم برای اجرای بانکداری ً الکترونیک مهیا نشده است. حتما شنیده اید که می گویند هرچقدر هم که پول در کارت خود دارید مقداری وجه نقد را نیز همراه خود داشته باشید. چرا که به دلیل همان فراهم نبودن کامل زیرساخت ها در مواقعی عم ًلا امکان استفاده از کارت ها فراهم نیست . خالصه اینکه بانکداری الکترونیکی واقعیتی است که در نظام پولی کشور ما به سرعت در حال توسعه است و ما هم نمیتوانیم نسبت به این موضوع بی ً باید زیرساخت های توجه باشیم.

و لذا اوال الزم را مهیا کنیم و دوم همانطورکه اشاره کردم فرهنگ استفاده از این ابزارها را نیز در کشور توسعه دهیم. ضمن اینکه باید آموزش های الزم نیز صورت گیرد و برای تحقق این امر بایستی از کارکردهای رسانه ها حداکثر استفاده را ببریم.

 در واقع در بحث آموزش نقش رسانه ها بسیار پررنگ است. دکتر نتاج در ادامه به مزیت های بانکداری الکترونیک اشاره و تصریح کرد: سرعت انجام کار، سهیم شدن در اطالعات و هدایت مبادالت بازرگانی یا شبکه های ارتباطی امروزه به صورت یک اصل اجتناب ناپذیر موفقیت در بازار در آمده است. ویژگی اصلی همه این فعالیت ها تسهیل فرآیندها ، کاهش هزینه ها از طریق افزایش هماهنگی، بهبود دسترسی به مشتری و افزایش تنوع خدمات ارائه شده به مشتریان است که تحقق این امر بر محور بانکداری الکترونیکی مهیا است .در کنار آن می توان به مزیت های دیگر از جمله : مزیت هایی در بخش زیست محیطی ، کاهش زمان و یا مدیریت زمان اشاره کرد. و از این رو است که باید برای استفاده هرچه بیشتر از ظرفیت های بانکداری الکترونیک تالش کنیم. در این میان بانک ها و موسسات پولی و بانکی باید گام جدی در این زمینه بردارند.

مدیرعامل بانک قوامین در پاسخ به مشکالت و مسائل پیش روی بانکداری الکترونیک در کشور گفت :آن چه که کارشناسان و متخصصان و صاحبنظران بانکداری الکترونیک به جمع بندی رسیده اند نیز نشان می دهد که بانکداری الکترونیک در ایران با چند چالش مهم رو به رو است که بنده فهرست وار به آن اشاره می کنیم یک چالش در خود زیر ساخت ها است که به آن اشاره کردم و آنچه که بایستی در این حوزه بیشتر مورد توجه قرار گیرد زیر ساخت های ماهواره یی است. در واقع وضعیت کنونی که بر مبنای مخابرات زمینی قرار دارد می بایستی به زیر ساخت های ماهواره یی تبدیل شود.

 دومین چالش حوزه سامانه یی است ، در حوزه سامانه یی باید به استانداردهای شاخص در سامانه های نرم افزاری ، پتانسیل های نرم افزاری داخلی در زمینه های مالی و بانکی و تطبیق عملیات بانکی داخلی با عملیات بانکی جهانی توجه شود. البته نگاه به بومی سازی نرم افزارها در چهارچوب ضوابط و مقررات از الزامات است که بایستی در این حوزه بایستی مد نظر قرار گیرد. 

سومین چالش پیش رو در بانکداری الکترونیک که در کشور با آن مواجهه هستیم مسائل مطرح در حوزه قانونی و فقهی است. کارشناسان و صاحبنظران بر این مسئله تأکید دارند که باید تالش شود تا توجه ذی نفعان نظام بانکداری الکترونیک به ثمرات و داللت های فقهی و حقوقی که می تواند در مناسبات این نوع از بانکداری به وجود آید معطوف شود. مورد دیگر راهکارهای ارائه شده در ارتباط با حوزه سازمانی بانک ها است. بانک ها در این حوزه می بایستی با نصب و راه اندازی نرم افزارهای مدیریت ارتباط با مشتریان در شعب در جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده های مورد نیاز مشتریان اقدام نمایند و هم چنین در جهت کسب مزیت رقابتی از این برنامه بهره ببرند.

 مدیرعامل بانک قوامین در پایان این گفت و گو به مشکل کربانکینگ در بحث بانکداری اسلامی پرداخت و یادآور شد: ما امروز از کربانکینگ که ادعا می کنیم در بانکداری اسلامی وجود دارد، محرومیم. لذا خود موسسات پولی و بانکی و همچنین بانک مرکزی باید تالش کنند بانکداری الکترونیک را در تمامی الیه های فن آوری در کشور عملیاتی کنند. ً این هم نباید صرفا محدود به وارد کردن اپلیکیشن ها باشد. در تمام الیه ها از سطح اصلی الیه ها یعنی طرح کلی کربانکینگ که نزدیک به الیه های باالیی است تا الیه های پایین که اپلیکیشن های کاربردی است باید در کشور عملیاتی شود.

این موضوع امروز تبدیل به یک بیزینس شده است. بحث استارتاپ ها محصوالت الکترونیکی هستند که در یک دوره کوتاه مدت وارد بازار می شوند. و امور اقتصادی را تسهیل می کنند و امروز این استارتاپ ها جایگاه ویژه ای در دنیا دارد. مراودات در اقتصاد کشور با این برنامه ها جذب خواهد شد. البته باید یک پرانتز برای بخشی از جامعه نیز باز گردد که بنا به هر دلیلی نمیتوانند خود را با این پیشرفت ها تطبیق دهند. در کشورهای دیگر نیز این قشر از جامعه وجود دارند و می بینیم که در آنجا نیز برای افرادی که سواد ندارند تدابیری اندیشیده شده که بتوانند از امکانات بر اساس سطح مهارت هایشان استفاده کنند. در ایران باید یک دوره زمانی را برای حرکت به سمت بانکداری الکترونیک در نظر بگیریم پس اینکه به اجرای کامل بانکداری الکترونیک در زمان حاضر فکر کنیم, بیشتر شبیه به آرمان است.