صنعت خودرو در آیینه 2015

روزنامه دنیای اقتصاد - سال 2015 درشرایطی آخرین روز خود را سپری می‌کند که فراز و نشیب‌های فراوانی برای صنعت خودروی جهان به ارمغان آورد. اگر این سوال مطرح شود که در سال 1982 یا سال 1996 در صنعت خودرو چه اتفاقاتی رخ داد، بعید است کسی به خاطر داشته باشد. اما احتمالا اکثر فعالان صنعت خودرو سال 2009 را به خاطر دارند.

 این سال تاریک‌ترین سال در تاریخ معاصر دیترویت بود و دو خوروساز دایملر و جنرال موتورز برای ثبت ورشکستگی درخواست دادند، اما در مورد سال 2015 تردیدی نیست که همه این سال را با فولکس‌واگن و مساله دیزل‌گیت به یاد خواهند آورد. در اینجا به مهم‌ترین رویدادهای صنعت خودرو در سال 2015 نگاهی می‌اندازیم.

آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا فاش کرد فولکس‌واگن برای خودروهای دیزلی خود سیستم نرم‌افزاری را طراحی کرده است که انتشار گازهای آلاینده را کمتر از میزان واقعی نشان می‌دهد. به‌عبارت ساده این خودروها مجهز به نرم‌افزاری هستند که در هنگام حرکت در جاده خاموش است و فقط زمانی که خودروها تحت آزمایش قرار می‌گیرند، روشن می‌شود تا میزان آلاینده‌های این خودروها را کمتر از واقعیت نشان دهد. فولکس‌واگن اعلام کرد حدود یازده میلیون خودرو مجهز به این نرم‌افزار هستند. افشای این تقلب پیامدهای فراوانی داشت. ارزش سهام این شرکت به شدت سقوط کرد. مارتین وینترکورن، مدیرعامل فولکس‌واگن مجبور به استعفا شد و چندین نفر از مهندسان این شرکت از کار برکنار شدند. موسسه‌های رتبه‌بندی رتبه اعتباری این شرکت را کاهش دادند و آینده تولید خودروهای دیزلی در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت. همچنین فولکس‌واگن که می‌رفت به لحاظ فروش از تویوتا پیشی بگیرد و به بزرگ‌ترین خودروساز جهان تبدیل شود، درپی این رسوایی با کاهش شدید فروش رو به رو شد و این فرصت را از دست داد.

شرکت تاکاتا که یک شرکت ژاپنی تامین‌کننده تجهیزات ایمنی برای خودروهاست، توسط مراجع قانونی آمریکا مبلغ 200 میلیون دلار جریمه شد. این جریمه که یک رکورد محسوب می‌شود به دلیل بحران انفجار کیسه‌های هوای ساخت این شرکت انجام شد. در اثر انفجار کیسه‌های هوای ساخت شرکت تاکاتا هشت نفر در آمریکا کشته شدند و آمار قربانیان این انفجارها در سراسر جهان به 9 نفر رسید. علاوه براین جریمه میلیون دلاری، در سال 2015 ضربه دیگری به این شرکت وارد شد. بسیاری از خودروسازان ازجمله تویوتا، مزدا و هوندا اعلام کردند دیگر از تاکاتا کیسه هوا نمی‌خرند. این در شرایطی است که تعمیر خودروهایی که مجهز به کیسه‌های هوای تاکاتا هستند پیچیده‌تر شده است. از نظر فنی تعمیر این کیسه‌های هوا نسبتا ارزان است، اما جایگزینی کیسه‌های هوا در هر خودرو با خودروی دیگر فرق می‌کند. این مساله به همراه مقیاس فراخوان‌ها به این معنی است که برخی از خودروها تا سال‌ها تعمیر نخواهند شد.

در سال 2015 صنعت خودرو با خطر جدیدی رو به رو شد، خطر کنترل خودرو به دست هکرها. در این سال دو محقق در زمینه اینترنت توانستند با هک کردن سیستم نرم‌افزار یک جیپ چروکی ساخت شرکت فیات کرایسلر، کنترل این خودرو را که در بزرگراهی در آمریکا درحال حرکت بود به دست بگیرند و آن را متوقف کنند. این مساله نگرانی‌های شدیدی را درمورد دیجیتالی‌ شدن خودروها به وجود آورد. درنتیجه این رویداد، فیات‌کرایسلر 4/ 1 میلیون جیپ، دوج و کرایسلر را فراخوان کرد.

در سال 2015 شاهد رقابت شرکت‌های تکنولوژی با خودروسازان سنتی برای تولید خودروهای خودران بودیم. در این سال شایعاتی منتشر شد مبنی‌بر اینکه اپل در حال کار روی پروژه‌ای برای ساخت خودروهای برقی است و گوگل برای توسعه برنامه خودروهای خودران، مدیرعامل سابق هیوندای موتور آمریکا را استخدام کرده است. از سوی دیگر شرکت ولوو اعلام کرد برنامه«درایو می‌پایلوت» را در 50 کیلومتر از بزرگراهی در سوئد آزمایش می‌کند. تحت این برنامه راننده در تمام مسیر رانندگی کنترل خودرو را در دست ندارد و می‌تواند مطالعه کند، غذا بخورد، تلفن بزند یا حتی بخوابد. شرکت ولوو اعلام کرده است اگر در هنگام رانندگی این خودرو تصادفی روی دهد، این شرکت مسوولیت آن را به عهده خواهد گرفت و به این ترتیب به یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌ها درمورد تکنولوژی خودران پاسخ گفته است.

به‌نظر می‌رسد فروش خودرو در ایالات متحده در سال 2015 از 17 میلیون دستگاه فراتر خواهد رفت و احتمالا از رکورد ثبت شده در سال 2000 یعنی رقم 4/ 17 میلیون دستگاه نیز بیشتر خواهد بود. در صورتی که این مساله اتفاق بیفتد، ششمین سال متوالی افزایش فروش خودرو در آمریکا رقم خواهد خورد. این اتفاق آخرین بار در دهه 1920 روی داده بود. علاوه بر این، تحلیلگران و رهبران صنعت خودرو معتقدند عواملی مانند سن ناوگان خودروها و نرخ اشتغال، منعکس‌کننده دو سال دیگر فروش 17 میلیونی است. سه سال متوالی فروش 17 میلیون دستگاه خودرو در آمریکا رویدادی بی‌سابقه خواهد بود.

در سال 2015 خودروسازان جهانی با واقعیت مهمی رو به رو شدند و آن پایان دوره رشد دو رقمی فروش در بازار چین بود. در ماه ژوئن، فروش خودرو در بازار چین 4/ 3 درصد کاهش یافت و نخستین کاهش فروش از سال 2013 رقم خورد. این مساله به همراه اقتصادی که با کندترین نرخ سالانه طی 25 سال گذشته رشد می‌کند و همچنین آشفتگی به وجودآمده در بازار سهام چین، چشم‌انداز صنعت خودروی این کشور را ناخوشایند کرده است. این در شرایطی است که تحلیل‌گران موسسه مالی بارکلیز پیش‌بینی خود را از رشد فروش خودروهای سواری در سال 2015 به شدت کاهش دادند و از 5/ 8 درصد به 7/ 1 درصد رساندند.