سناریوی جبران کسری درآمد نفتی
براساس آمارهای منتشر شده توسط شرکت گاز از ابتدای سال‌جاری تاکنون ظرفیت تولید گاز طبیعی در کشور به بیش از ۱۱۵ میلیارد مترمکعب افزایش یافته است و پیش بینی می‌شود تا پایان سال‌جاری تولید گاز کشور از مرز ۱۶۰ میلیارد مترمکعب در روز عبور کند.
خبرگزاری مهر: همزمان با سقوط آزاد قیمت طلای سیاه به سطوح بشکه‌ای ۳۰ تا ۳۵ دلار در بازار، ایران با اجرای یک تاکتیک جدید تجاری و افزایش ظرفیت تولید و عرضه گاز طبیعی به نوعی تبعات اقتصادی روند کاهش قیمت نفت را مهار کرده است.
براساس آمارهای منتشر شده توسط شرکت گاز از ابتدای سال‌جاری تاکنون ظرفیت تولید گاز طبیعی در کشور به بیش از ۱۱۵ میلیارد مترمکعب افزایش یافته است و پیش بینی می‌شود تا پایان سال‌جاری تولید گاز کشور از مرز ۱۶۰ میلیارد مترمکعب در روز عبور کند.
از این رو از ابتدای سال‌جاری تاکنون بیش از ۴۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون متر مکعب گاز طبیعی به نیروگاه‌های برق ارسال شده که حجم گازرسانی به نیروگاه‌ها در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایشی حدود ۷.۵ میلیارد متر مکعبی داشته است.
علاوه بر این، از ابتدای امسال تاکنون بالغ بر ۲۵ میلیارد مترمکعب گاز به صنایع و مجتمع‌های پتروشیمی عرضه شده است که در این بخش هم آمارها از جهشی ۵۰۰ میلیون مترمکعبی گازرسانی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد.
همزمان با افزایش ظرفیت پالایش، انتقال و عرضه گاز طبیعی از ابتدای سال‌جاری تاکنون متوسط مصرف فرآورده‌های نفتی در کشور به ویژه گازوئیل به حداقل کاهش یافته است به طوری‌که آمارها نشان می‌دهد که متوسط مصرف روزانه گازوئیل از حدود ۱۰۲.۱۲ میلیون لیتر در سال گذشته از ابتدای سال جاری با کاهشی ۱۸.۶ درصدی به ۸۳.۲ میلیون لیتر کاهش یافته است.
سقوط آزاد مصرف فرآورده‌های نفتی از ابتدای امسال تاکنون تنها شامل حال گازوئیل نشده به طوری که متوسط مصرف نفت کوره از ۳۹.۳ میلیون لیتر در سال ۹۳ از ابتدای سال‌جاری تاکنون به ۲۴.۴ میلیون لیتر رسیده است که از کاهشی ۳۸ درصدی حکایت دارد.
از سوی دیگر، متوسط مصرف نفت سفید کشور هم با ثبت کاهشی ۱۱ درصدی از ۸.۶ میلیون لیتر از ابتدای سال جاری تاکنون به ۷.۷ میلیون لیتر رسیده، این کاهش مصرف حتی شامل گاز مایع «ال. پی. جی» هم شده است.
به عبارت دیگر، با افزایش ظرفیت پالایش و انتقال گاز و سقوط آزاد مصرف فرآوره‌های مختلف نفتی پس از سال‌ها با توقف واردات گازوئیل ایران به یکی از کشورهای بزرگ صادرکننده فرآورده های نفتی تبدیل شده است.
با کاهش مصرف فرآورده های نفتی در کشور و عضویت ایران در باشگاه صادرکنندگان سوخت مایع، تغییرات اساسی هم در سبد سوخت و انرژی کشور حاصل شده به طوری که هم اکنون سهم گاز طبیعی از مرز ۷۰ درصد عبور کرده و پیش بینی ها حاکی از آن است با توجه به روند اجرای طرح‌های گازرسانی به شهرها، روستاها و صنایع جدید سهم گاز در سبد انرژی ایران با افزایش قابل توجه بیشتری روبرو شود.
از سوی دیگر، با در نظر گرفتن قیمت هر لیتر گازوئیل ۵۰ سنت در بازار فوب خلیج فارس از ابتدای سال‌جاری از محل جایگزین کردن گاز طبیعی با گازوئیل در سبد انرژی کشور و صادرات مازاد این فرآورده نفتی حدود ۴ میلیارد دلار درآمد جدید نصیب اقتصاد کشور شده است که برآوردها نشان می‌دهد درآمدهای ایران از محل افزایش صادرات فرآورده‌های مختلف نفتی تا پایان سال جاری از مرز ۵ میلیارد دلار عبور خواهد کرد.
به عبارت دیگر با وجود کاهش درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام اما با افزایش گازرسانی ها و جایگزینی گاز طبیعی به جای فرآورده های نفتی بخشی از کسری درآمدهای نفتی در اقتصاد کشور جبران شده است.
در همین حال، آمارهای ارائه شده از وزارت نفت از صادرات به طور متوسط روزانه ۱۰ میلیون لیتر گازوئیل از کشور از ابتدای سال‌جاری تاکنون حکایت دارد که حجم صادرات این فرآورده استراتژیک نفتی با افزایش سهم گاز در سبد انرژی کشور با افزایش بیشتری روبرو خواهد شد.
آغاز تغییرات جدید در سبد انرژی ایران
در شرایط فعلی پالایش گاز طبیعی ایران به حدود ۷۰۰ میلیون متر مکعب در روز افزایش یافته که با تکمیل و بهره برداری از طرح‌های جدید پالایشگاهی این ظرفیت تا سه سال آینده از مرز یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب در روز عبور می کند.
در بخش انتقال گاز هم ایران یکی از بزرگترین شبکه‌های انتقال گاز جهان با ظرفیت انتقال روزانه حدود ۷۰۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی را در اختیار دارد و هم اکنون وسعت شبکه انتقال فشار قوی گاز کشور به حدود ۳۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر رسیده است.
بر اساس برنامه‌های تدوین شده، شرکت گاز قصد دارد در دوران پساتحریم با انجام مناقصات بین‌المللی نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری جدید به منظور ساخت پالایشگاه، خطوط لوله و تاسیسات تقویت فشار گاز در کشور کند که در این صورت وسعت شبکه انتقال گاز به ۷۰ هزار کیلومتر و تعداد تاسیسات تقویت فشار گاز هم به ۱۴۰ ایستگاه افزایش می‌یابد.
با بهره برداری از این تاسیسات جدید علاوه بر ایجاد زیر ساخت‌های توسعه تجارت گاز طبیعی ایران در سطح منطقه خاورمیانه مشترکان بیشتری در کشور از نعمت گاز طبیعی برخوردار می شوند و این به منزله آزادسازی بیشتر بشکه‌های نفت خام و فرآورده‌های نفتی ایران به منظور صادرات به بازارهای جهانی است.
از این رو، با گذشت ۵۰ سال از تاسیس شرکت گاز، سیاست‌های انرژی ایران از یک کشور تولید و مصرف کننده نفت خام و فرآورده نفتی به تولید و مصرف کننده گاز طبیعی در حال تغییر است و هم اکنون گاز طبیعی حرف اول در سبد انرژی کشور را می‌زند.
آمارهای منتشر شده هم نشان می‌دهد که از ابتدای سال‌جاری در راستای اجرای این سیاست کلان ظرفیت تولید انواع محصولات گازی در کشور همچون گاز مایع، میعانات گازی، گوگرد و گاز اتان با افزایش روبرو شده است.
از این رو از ابتدای سال‌جاری تاکنون یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن گاز مایع در کشور تولید شده که تولید این محصول استراتژیک گازی با افزایشی ۵۳ درصدی همراه بوده است، ضمن آنکه تولید گوگرد با افزایشی ۶ درصدی به ۶۷۵ تن، تولید میعانات گازی با افزایشی ۱۷ درصدی به ۱۹.۳ میلیون مترمکعب و تولید گاز اتان برای تامین خوراک صنایع پتروشیمی با افزایشی ۵ درصدی به یک میلیون تن متریک افزایش یافته است.
در مجموع با تغییرات جدید در سبد سوخت و انرژی کشور و افزایش سهم گاز طبیعی و صادرات فرآورده های نفتی مازاد به نوعی نبعات سونامی کاهش قیمت نفت خام در اقتصاد تا حدودی مهار خواهد شد؛ ابزاری که به جز ایران و تاحدودی قطر سایر کشورهای عضو اوپک بهره کمتری از آن می برند.
براساس آمارهای منتشر شده توسط شرکت گاز از ابتدای سال‌جاری تاکنون ظرفیت تولید گاز طبیعی در کشور به بیش از ۱۱۵ میلیارد مترمکعب افزایش یافته است و پیش بینی می‌شود تا پایان سال‌جاری تولید گاز کشور از مرز ۱۶۰ میلیارد مترمکعب در روز عبور کند.
از این رو از ابتدای سال‌جاری تاکنون بیش از ۴۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون متر مکعب گاز طبیعی به نیروگاه‌های برق ارسال شده که حجم گازرسانی به نیروگاه‌ها در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایشی حدود ۷.۵ میلیارد متر مکعبی داشته است.
علاوه بر این، از ابتدای امسال تاکنون بالغ بر ۲۵ میلیارد مترمکعب گاز به صنایع و مجتمع‌های پتروشیمی عرضه شده است که در این بخش هم آمارها از جهشی ۵۰۰ میلیون مترمکعبی گازرسانی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد.
همزمان با افزایش ظرفیت پالایش، انتقال و عرضه گاز طبیعی از ابتدای سال‌جاری تاکنون متوسط مصرف فرآورده‌های نفتی در کشور به ویژه گازوئیل به حداقل کاهش یافته است به طوری‌که آمارها نشان می‌دهد که متوسط مصرف روزانه گازوئیل از حدود ۱۰۲.۱۲ میلیون لیتر در سال گذشته از ابتدای سال جاری با کاهشی ۱۸.۶ درصدی به ۸۳.۲ میلیون لیتر کاهش یافته است.
سقوط آزاد مصرف فرآورده‌های نفتی از ابتدای امسال تاکنون تنها شامل حال گازوئیل نشده به طوری که متوسط مصرف نفت کوره از ۳۹.۳ میلیون لیتر در سال ۹۳ از ابتدای سال‌جاری تاکنون به ۲۴.۴ میلیون لیتر رسیده است که از کاهشی ۳۸ درصدی حکایت دارد.
از سوی دیگر، متوسط مصرف نفت سفید کشور هم با ثبت کاهشی ۱۱ درصدی از ۸.۶ میلیون لیتر از ابتدای سال جاری تاکنون به ۷.۷ میلیون لیتر رسیده، این کاهش مصرف حتی شامل گاز مایع «ال. پی. جی» هم شده است.
به عبارت دیگر، با افزایش ظرفیت پالایش و انتقال گاز و سقوط آزاد مصرف فرآوره‌های مختلف نفتی پس از سال‌ها با توقف واردات گازوئیل ایران به یکی از کشورهای بزرگ صادرکننده فرآورده های نفتی تبدیل شده است.
با کاهش مصرف فرآورده های نفتی در کشور و عضویت ایران در باشگاه صادرکنندگان سوخت مایع، تغییرات اساسی هم در سبد سوخت و انرژی کشور حاصل شده به طوری که هم اکنون سهم گاز طبیعی از مرز ۷۰ درصد عبور کرده و پیش بینی ها حاکی از آن است با توجه به روند اجرای طرح‌های گازرسانی به شهرها، روستاها و صنایع جدید سهم گاز در سبد انرژی ایران با افزایش قابل توجه بیشتری روبرو شود.
از سوی دیگر، با در نظر گرفتن قیمت هر لیتر گازوئیل ۵۰ سنت در بازار فوب خلیج فارس از ابتدای سال‌جاری از محل جایگزین کردن گاز طبیعی با گازوئیل در سبد انرژی کشور و صادرات مازاد این فرآورده نفتی حدود ۴ میلیارد دلار درآمد جدید نصیب اقتصاد کشور شده است که برآوردها نشان می‌دهد درآمدهای ایران از محل افزایش صادرات فرآورده‌های مختلف نفتی تا پایان سال جاری از مرز ۵ میلیارد دلار عبور خواهد کرد.
به عبارت دیگر با وجود کاهش درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام اما با افزایش گازرسانی ها و جایگزینی گاز طبیعی به جای فرآورده های نفتی بخشی از کسری درآمدهای نفتی در اقتصاد کشور جبران شده است.
در همین حال، آمارهای ارائه شده از وزارت نفت از صادرات به طور متوسط روزانه ۱۰ میلیون لیتر گازوئیل از کشور از ابتدای سال‌جاری تاکنون حکایت دارد که حجم صادرات این فرآورده استراتژیک نفتی با افزایش سهم گاز در سبد انرژی کشور با افزایش بیشتری روبرو خواهد شد.
آغاز تغییرات جدید در سبد انرژی ایران
در شرایط فعلی پالایش گاز طبیعی ایران به حدود ۷۰۰ میلیون متر مکعب در روز افزایش یافته که با تکمیل و بهره برداری از طرح‌های جدید پالایشگاهی این ظرفیت تا سه سال آینده از مرز یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب در روز عبور می کند.
در بخش انتقال گاز هم ایران یکی از بزرگترین شبکه‌های انتقال گاز جهان با ظرفیت انتقال روزانه حدود ۷۰۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی را در اختیار دارد و هم اکنون وسعت شبکه انتقال فشار قوی گاز کشور به حدود ۳۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر رسیده است.
بر اساس برنامه‌های تدوین شده، شرکت گاز قصد دارد در دوران پساتحریم با انجام مناقصات بین‌المللی نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری جدید به منظور ساخت پالایشگاه، خطوط لوله و تاسیسات تقویت فشار گاز در کشور کند که در این صورت وسعت شبکه انتقال گاز به ۷۰ هزار کیلومتر و تعداد تاسیسات تقویت فشار گاز هم به ۱۴۰ ایستگاه افزایش می‌یابد.
با بهره برداری از این تاسیسات جدید علاوه بر ایجاد زیر ساخت‌های توسعه تجارت گاز طبیعی ایران در سطح منطقه خاورمیانه مشترکان بیشتری در کشور از نعمت گاز طبیعی برخوردار می شوند و این به منزله آزادسازی بیشتر بشکه‌های نفت خام و فرآورده‌های نفتی ایران به منظور صادرات به بازارهای جهانی است.
از این رو، با گذشت ۵۰ سال از تاسیس شرکت گاز، سیاست‌های انرژی ایران از یک کشور تولید و مصرف کننده نفت خام و فرآورده نفتی به تولید و مصرف کننده گاز طبیعی در حال تغییر است و هم اکنون گاز طبیعی حرف اول در سبد انرژی کشور را می‌زند.
آمارهای منتشر شده هم نشان می‌دهد که از ابتدای سال‌جاری در راستای اجرای این سیاست کلان ظرفیت تولید انواع محصولات گازی در کشور همچون گاز مایع، میعانات گازی، گوگرد و گاز اتان با افزایش روبرو شده است.
از این رو از ابتدای سال‌جاری تاکنون یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن گاز مایع در کشور تولید شده که تولید این محصول استراتژیک گازی با افزایشی ۵۳ درصدی همراه بوده است، ضمن آنکه تولید گوگرد با افزایشی ۶ درصدی به ۶۷۵ تن، تولید میعانات گازی با افزایشی ۱۷ درصدی به ۱۹.۳ میلیون مترمکعب و تولید گاز اتان برای تامین خوراک صنایع پتروشیمی با افزایشی ۵ درصدی به یک میلیون تن متریک افزایش یافته است.
در مجموع با تغییرات جدید در سبد سوخت و انرژی کشور و افزایش سهم گاز طبیعی و صادرات فرآورده های نفتی مازاد به نوعی نبعات سونامی کاهش قیمت نفت خام در اقتصاد تا حدودی مهار خواهد شد؛ ابزاری که به جز ایران و تاحدودی قطر سایر کشورهای عضو اوپک بهره کمتری از آن می برند.
لینک کوتاه:
نظر شما
