هر چند امریکاییها ادعا کردهاند که ماهواره جاسوسی آنها که قادر به شناسایی گرمای ناشی از شلیک هرگونه موشکی از روی زمین است، هیچ نشانهای از این مسئله در سقوط هواپیمای روسی ثبت نکرده است.
یک فروند هواپیمای ایرباس ای 321 شرکت هواپیمایی «متروجت» (کاگالیماویا) روسیه با 217 مسافر و 7 خدمه در منطقه العریش صحرای سینا سقوط کرد. این هواپیما از شهر شرم الشیخ به سوی سن پیترزبورگ در حال حرکت بود. در تحقیقات اولیه مشخص شد که هواپیمای ایرباس 23 دقیقه پس از پرواز از شرم الشیخ در هوا متلاشی شد و قطعات لاشه هواپیما در محدودهای به وسعت 20 کیلومتر مربع پراکنده شده است. هواپیمای روسی پیش از سقوط در ارتفاع 31 هزار پایی (9400 متری) در حال پرواز بوده است.
پس از این حادثه گمانهزنیهای مختلفی در باره علت سقوط این هواپیما صورت گرفته است که به طور کلی به دو دسته قابل تقسیم هستند؛ دسته اول که به ویژه بلافاصله پس از سقوط این هواپیما مطرح شد، به مسئله وجود نقص فنی در هواپیما اشاره و سقوط آن را ناشی از عملکرد نادرست هواپیما تلقی کردهاند. به ویژه مصریها که هر گونه سناریوی سرنگونی این هواپیما را بر خلاف منافع خود به ویژه در زمینه گردشگری میدانند، تلاش کردند تا این سناریو را پر رنگ جلوه دهند.
در حال حاضر بیش از 3میلیون گردشگر روس به شرم الشیخ میروند و وجود ناامنی در این منطقه بر شمار این گردشگران تاثیر منفی خواهد نهاد. این برای مصر که منبع اصلی درآمد آن گردشگری است و اوضاع اقتصادی نامناسبی نیز دارد، تبعات بسیار بدی خواهد داشت. مقامات رسمی روسیه نیز در ابتدا بر وجود نقص فنی در هواپیما تأکید کردند. دلیل این رویکرد روسها نیز روشن است، زیرا هر گونه قبول سرنگونی این هواپیما به ویژه از سوی گروه تروریستی داعش بهمنزله ضربهای جدی برای موقعیت کنونی روسیه در خاورمیانه و از سوی دیگر بهمنزله تحقق وعده داعش در باره وارد کردن ضربهای سخت بر مسکو به تلافی عملیات نظامی آن در سوریه است.
اما مقامات شرکت هواپیمایی روسی شدیدا با این ادعا مخالفت و تأکید کردهاند که عامل سقوط هواپیمای ایرباس روسیه فقط میتواند یک عامل خارجی بوده باشد. شرکت متروجت امکان بروز نقص فنی و هرگونه خطای انسانی را دراین حادثه رد کرده است.
به همین جهت سناریوی دوم در باره سقوط این هواپیما که بر نقش عامل خارجی در این حادثه تأکید میکند، پر رنگتر شده است. به ویژه اینکه گروهک تروریستی «ولایت سیناء» وابسته به گروه داعش در بیانیهای مدعی شد که هواپیمای مسافربری روسیه را هدف قرار داده است. در این بیانیه تصریح شده بود که هواپیمای مسافربری روسیه در واکنش به حمله جنگندههای روسیه به مواضع داعش در سوریه منهدم شده است.
اگر سناریوی دوم را بیشتر محتمل بدانیم پرسشی که مطرح میشود چگونگی سرنگونی این هواپیما است. در این باره دو فرض کلی وجود دارد؛ فرض اول سرنگونی ایرباس با انفجار بمب در داخل هواپیما به ویژه در ناحیه دم آن است. دراین زمینه شواهدی وجود دارد، از جمله اینکه کارشناسانی که مسئول بررسی حادثه هواپیمای سقوط کرده روسیه در مصر هستند اعلام کردند که در بررسی بقایای این هواپیما به عناصر و قطعاتی دست یافتهاند که بخشی از بدنه و ساختار هواپیما نیستند. برخی مسئولان امریکایی نیزاعلام کردند که بر اساس تجزیه و تحلیلهای اطلاعاتی، احتمال وجود عوامل دیگری برای سقوط هواپیمای مسافربری روسیه در شبه جزیره سینا از جمله انفجار بمب بیشتر است. یک ماهواره امریکایی در زمان وقوع این حادثه یک تشعشع داغ و با حرارت بالا را در منطقه ثبت کرده است.
تحلیلگران اطلاعاتی امریکا بر این باورند که این تشعشع احتمالا انفجار یک بمب یا انفجار مخزن سوخت پس از منفجر شدن یک وسیله انفجاری بوده است. همین مسئله باعث شده تا در دومای روسیه پیش نویس قانونی در خصوص دادن مجوز به ناظران روسی برای بازرسی هواپیماها در خارج ازاین کشور، ارائه شود. اگر پیش نویس این قانون تصویب شود، سرویسهای امنیتی روسیه اجازه خواهند داشت که مستقیما در روند حفاظت از هواپیماها حضور داشته باشد. فرض دوم، سرنگونی هواپیما از طریق اصابت موشک زمین به هوا توسط گروه داعش است. این فرض با توجه به شواهدکنونی بیشتر احتمال وقوع دارد. کما اینکه گروه ولایت سینا سندی درباره چگونگی سرنگونی هواپیمای مسافربری روسی با سامانه موشکی ضد هوایی روسی اس - 125 منتشر کرده است.
ادعای داعش نشان میدهد که این گروه تروریستی به مقادیر قابل توجهی از زرادخانه معمر قذافی، دیکتاتور سابق لیبی در مجاورت با مصر را در اختیار گرفته است، زرادخانهای که انواع موشکهای پیشرفته سام و سلاحهای دیگر روسی را داشته است. سامانه موشکی اس - 125 که در غرب با نام سام- 3 شناخته میشود، در اوایل دهه 1960 میلادی ساخته شده وانواع مختلف آن توسط کشورهای مختلف از جمله لیبی خریداری شده بود. این سامانه موشکی قادر به هدف قرار دادن اهدافی تا ارتفاع 59هزار پایی و تا فاصله 35 کیلومتری است. بدین ترتیب باید گفت که اگر گروه ولایت سینا وابسته به داعش به این سامانه موشکی دستیافته باشد، کاملاً امکان دارد که هواپیمای روسی را بهراحتی و با شناسایی قبلی برای انتقام از دولت روسیه سرنگون کرده باشد. هر چند امریکاییها ادعا کردهاند که ماهواره جاسوسی آنها که قادر به شناسایی گرمای ناشی از شلیک هرگونه موشکی از روی زمین است، هیچ نشانهای از این مسئله در سقوط هواپیمای روسی ثبت نکرده است.
منبع : روزنامه جوان