هفته نامه زندگی مثبت: سهل انگاری و امروز و فردا کردن امور یکی از مشکلات روزمره بشر است و بسیاری از ما با این پدیده روبرو هستیم. ما یا خود از این گروه از افراد هستیم یا در محیط با افرادی روبرو هستیم که مسامحه کار هستند. گاهی اسم این رفتار را تنبلی و گاهی بی مسئولیتی می نامیم، اما بروز آن به عوامل مختلفی بستگی دارد که ابتدا باید آن را شناخت.
این 2 سوال را از خودتان بپرسید
اغلب پیش می آید وقتی می خواهید یک کار جدی مانند رژیم غذایی یا فعالیت ورزشی و... را شروع کنید برای خود قول و قرارهای زمانی می گذارید. برای مثال می گویید از فردا، از اول هفته یا ماه آن کار خاص را شروع خواهید کرد. افراد هنگام رویارویی با چنین شرایطی بهتر است 2 سوال اساسی از خود بپرسند؛ سوال اول اینکه ویژگی مسامحه و امروز و فردا کردن جزو خصیصه های همیشگی من بوده است؟
یعنی از زمانی که یادم می آید این ویژگی همیشه با من بوده یا مدتی است که به این نوع مسامحه کاری مبتلا شده ام؟ اگر تاخیر در کارها مدتی است برایتان اتفاق افتاده مربوط به مسائل خلقی شماست که برطرف خواهد شد. یعنی این احتمال وجود دارد که نسبت به گذشته بی حوصله تر شده باشید، تنش های بیشتری را متحمل شده اید یا شاید درگیری بیماری افسردگی شده اید و به دلیل این عوامل حوصله انجام کاری را نداشته اید و آن را به افراد یا روزهای بعد موکول می کنید.
اما اگر ویژگی مسامحه کاری مدت طولانی ای است که در شما وجود دارد باید متفاوت به این اتفاق نگاه کرد. گاهی اوقات دلیل اینکه امری را به تعویق می اندازیم این است که دوست دارید آن را به بهترین صورت ممکن انجام دهید و از آنجا که تصور می کنید کار عالی تر و دقیق تر نیازمند زمان بیشتری است، کارها را به تاخیر می اندازیم. در این حالت دلیل به تعویق انداختن به ویژگی کمال گرایی شما مربوط است که به دلیل این ویژگی دوست دارید کارها را در زمان بهتری انجام دهید تا در بهترین حالت ممکن انجام شود.
گاهی اوقات به تعویق انداختن کارها به دلیل شخصیت وسواسی یک فرد است. مخصوصا اگر ویژگی به تعویق انداختن مدت های طولانی در فرد وجود داشته باشد این ویژگی را به شخصیت وسواسی فرد ربط می دهیم. اگر این مسامحه کاری از حد بگذرد نشان دهنده آسیب و نوعی اختلال در فرد است.
بعضی از افراد وقتی به خود رجوع می کنند متوجه می شوند احساس عمیق و پایداری که در آنها وجود دارد اغلب غمگینی و شاد نبودن است، گویی همیشه غمی در دلشان وجود دارد. اطرافیان این گروه از افراد آنها را از لحاظ خلقی انسان هایی بی ثبات می دانند. این گروه از افراد با داشتن خلق افسرده نیز در انجام امورشان آن را به تاخیر می اندازند.
نکته مهم دیگر در مورد برنامه ریزی روزانه، گنجاندن بخشی برای فعالیت های روز بعدی است. خوب است که در برنامه روزانه کارهایی که قرار است روز بعد انجام دهید را یادداشت کنید.
با یک دست 2 هندوانه بر ندارید
در برنامه رزی کارهای روزانه نکته ای که بسیار اهمیت دارد این است که هرگز 2 فعالیت سنگین را در یک روز قرار ندهید. بهتر است فعالیت ها را براساس درجه سختی، اهمیت و فوریت آن تقسیم بندی کنید. برای مثال اگر انجام کاری فوریت دارد ابتدا باید آن فعالیت را در اولویت قرار داد و فعالیتی که فوریت ندارد را به زمان بعدی موکل کرد. در این حالت ممکن است فعالیتی مهم تر از یک فعالیت دیگر باشد اما چون موضوع زمان اهمیت بیشتری دارد ابتدا باید به کاری پرداخت که از لحاظ زمانی باید زودتر انجام شود.
ترافیک فعالیت هایتان را کم کنید
برنامه روزانه یا هفتگی و ماهانه را باید به گونه ای طراحی کرد که فشار و ترافیک فعالیت ها کم باشد. این موضوع را هم به خاطر بسپارید که اگر انجام فعالیتی را در یک روز خاص برنامه ریزی کرده اید حتما آن را در همان روز انجام دهید و انجام آن را به روز بعد موکول نکنید. حتی بهتر است زمان انجام یک فعالیت را نیز به تاخیر نیندازید. برای مثال اگر انجام فعالیتی را در صبح برنامه ریزی کرده اید آن را به ظهر یا عصر نیندازید.
وقتی وارد چرخه تغییر برنامه ریزی تان شوید این تغییر را در بخش های دیگر برنامه تان نیز اعمال خواهید کرد و در نتیجه برنامه ریزی نمی تواند مانع به تاخیر انداختن کارهایتان شود.
تکنیک های رویایی با تاخیر در کارها
با توجه به توضیحاتی که در مورد دلیل تاخیر کارها در افراد مختلف ارائه دادیم، می توان براساس آن علت مسامحه افراد در کارها را متوجه شد. یعنی وقتی با فردی روبرو می شویم که کارهایش را با تاخیر انجام می دهد یا خودمان دنبال رفع ویژگی مسامحه کاری در خودمان هستیم، ابتدا باید ببینیم در کدام طبقه بندی جای می گیریم تا براساس آن به حل این مشکل بپردازیم.
اگر دلیل بروز به تاخیر انداتن کارها وسواس یا وجود یک اختلال درماست لازم است به یک روان پزشک مراجعه کنیم. در موارد دیگر مسامحه نیز اگر به یک متخصص مراجعه کنیم امکان برطرف شدن مشکل سریع تر خواهد بود. یکی از تکنیک هایی که در مورد به تاخیر انداختن کارها می توان انجام داد برنامه ریزی های کوتاه مدت است.
افراد به جای برنامه ریزی های طولانی مدت سعی کنند برنامه خود را روز به بروز برای خود بنویسند تا به دلیل حجم کم آن امکان عمل کردن آن برای فرد راحت تر باشد.
در نوشتن برنامه ریزی روزانه ابتدا باید تمام فعالیت های ضروری و واجب مانند غذاخوردن، ورزش، استراحت و خواب را نوشت. بعد از این کار قسمت های باقیمانده جدول برنامه ریزی را با فعالیت هایی که در طول روز باید آنها را به اتمام رساند، پر کرد.
کارشناس: مهرداد کاظم زاده - دبیر انجمن روان شناسی بالینی ایران