بانکداری ایرانی-موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی، در کنار تولید واکسن‌های اجباری، به واسطه ۱۰۰ سال فعالیت امکاناتی را فراهم کرده تا در مواجهه با پاندمی‌ها واکنش سریع داشته باشد و اقدام به تولید واکسن کند و در کنار آن بانک زیستی غنی از بذرهای مورد استفاده در ۹۰ فرآورده بیولوژیک ایجاد کرده است.
به گزارش ایسنا، بانک اطلاعات پزشکی با «بیوبانک» نوعی بانک اطلاعات درباره نمونه‌های بیولوژیکی برای استفاده در تحقیقات و پژوهش‌های مختلف است که در داخل بانک‌های ویژه‌ای ذخیره می‌شوند. از اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی این بانک‌های اطلاعات پزشکی به عنوان منابع مهمی در تحقیقات پزشکی به شمار می‌روند، به طوری که از بسیاری از تحقیقات امروزی نظیر ژنومیک و پزشکی شخصی پشتیبانی می‌کنند.
بیوبانک‌ها این امکان را برای محققان فراهم می‌کند تا امکان دسترسی به داده‌های تعداد کثیری از مردم را داشته باشند. نمونه‌های موجود در این بانک‌ها و داده‌های منتج از آنها، اغلب می‌تواند توسط محققان مختلفی برای استفاده در تحقیقاتی که اهداف متقابلی را دنبال می‌کنند، استفاده شوند.
بیوبانک‌ها شامل داده‌های مربوط به DNA است که با دقت زیادی ذخیره سازی شده و امکان دسترسی به اسناد نمونه‌ها و اطلاعات نمونه دهنده را فراهم آورند. این نمونه‌ها باید به گونه‌ای نگهداری شوند که کمترین میزان تغییرات را در طول زمان داشته باشند همچنین باید در برابر تخریب‌های فیزیکی عمدی یا سهوی محافظت شوند.
موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی نیز از ۱۰ سال قبل بیوبانک خود را ایجاد کرد و برای هر واکسن انسانی و دامی که نتیجه ده‌ها سال تحقیقات دانشمندان ایرانی است، حداقل ۴۰ تا ۵۰ ویال یا نمونه پشتیبان در فریزرهای این بانک زیستی در دمای منهای ۸۶ درجه سانتی‌گراد برای دهه‌های متمادی حفظ می‌شود. هم اکنون این بانک، بذر همه ۹۰ فرآورده بیولوژیکی تولید خود را حفظ و نگهداری می‌کند. این ذخیره‌گاه مطمئن سبب می‌شود تا در صورت بروز هرگونه مشکل طبیعی و امنیتی در کشور، بدون نیاز به تحقیقات جدید فوراً از این نمونه‌های پشتیبان برای تولید واکسن جدید استفاده کرد.
ایجاد بانک زیستی برای ۹۰ فرآورده بیولوژیک
سینا سلیمانی مدیر کنترل کیفیت و رئیس بیوبانک موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی در حاشیه تور فناوری و دانش بنیان خبرنگاران گفت‌وگو با ایسنا، بذرهای مورد استفاده برای تولید فرآورده‌های بیولوژیک را بسیار مهم و استراتژیک خواند و گفت: از این رو بیوبانک موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی در ۱۰ سال اخیر ایجاد شد تا با ذخیره سازی و نگهداری از بذرهای موجود، نسخه پشتیبان داشته باشد تا در مواقعی که به هر دلیلی دچار بحران‌ها چه از نظر مسایل جغرافیایی و چه از نظر مسایل بین‌المللی؛ بتوانیم پشتوانه‌ای برای تولید فرآورده‌های بیولوژیک داشته باشیم.
وی با اشاره به فعالیت بخش بانکینگ بذرهای موسسه رازی اظهار کرد: ما همه بذرهایی که در تولید بیش از ۹۰ فرآورده بیولوژیکی به کار می‌بریم، در این بانک نگهداری و ذخیره سازی می‌کنیم از این رو این موسسه با ۱۰۰ سال قدمت فعالیت در حوزه سرم و واکسن سازی، یک مرکز استراتژیک به شمار می‌رود.
سلیمانی با تاکید بر اینکه کلیه این بذرها در شرایط کاملا تعریف شده و استاندارد نگهداری می‌شوند، یادآور شد: این ساختمان بیوبانک موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی مقاوم در مقابل زلزله‌هایی با بزرگای تا ۷ است ضمن آنکه دما و رطوبت در این فضا به طور ۲۴ ساعته کنترل می‌شود تا به محض افت دما و رطوبت هشدارهای لازم اعلام شود.
رییس بیوبانک موسسه رازی با بیان اینکه نمونه‌های جمع آوری شده در این مرکز یک ذخیرگاه قابل اطمینان برای کلیه بخش‌های موسسه برای تولید ۹۰ فرآورده بیولوژی است، خاطر نشان کرد: در این بانک کلیه بذر فرآورده‌ها و واکسن های انسانی و دام و طیور در این بانک نگهداری می‌شوند.
تولید ۵ واکسن اجباری در موسسه‌ای با ۱۰۰ سال قدمت
دکتر محسن باقر مسوول بخش تولید فرآورده‌های زیستی موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی نیز این مرکز را از افتخارات موسسه رازی دانست که طراحی و تاسیس آن همزمان با پاندمی کرونا آغاز شد و گفت: در آن زمان محققان این بخش موفق به تولید ۵ میلیون دوز واکسن ترزیقی-استنشاقی کرونا به نام رازی کوپارس شد و این واکسن را در اختیار وزارت بهداشت قرار داد. این واکسن اولین واکسن کرونا استنشاقی-تزریقی دنیا است که کلیه فازهای اول تا سوم کارآزمایی‌های بالینی را طی و نتایج آن در مجلات معتبر به چاپ رسیده است.
وی با بیان اینکه این بخش دو زون کلی فعالیت‌های علمی خود را توسعه داده است، اظهار کرد: زون اول این بخش مربوط به تولید آنتی ژن و بخش دوم مربوط به تولید فرمولاسیون است. در زون فرمولاسیون، آنتی ژن‌های نسل جدید دنیا تولید می‌شود که نمونه بارز آن آدجوانت یا یاور واکسنی بود که در تهیه واکسن رازی کوپارس استفاده شد. در بخش نیز تولید آنتی ژن است که در این زون مجهز به تجهیزاتی است که در تولید و تخلیص واکسن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تجهیزات، ماشین آلات روز دنیا است و در صورتی که در آینده کشور با پاندمی جدیدی مواجه شود امکان واکنش سریع برای تولید واکسن را برای ما فراهم می کند.
باقری خاطر نشان کرد: از ۷ واکسن اجباری کشور، ۵ مورد آن در موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی تولید می شود که از جمله آن می توان به واکسن های سرخک، سرخجه، اوریون، فلج اطفال، واکسن باکتریایی کزاز اشاره کرد. این موسسه در کنار واکسن های انسانی، در زمینه واکسن های دام و طیور نیز نقش آفرینی کرده است. موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی این توانمندی را دارد که در کنار این واکسن‌ها ، واکسن های نوترکیب و mRNA تولید کند.
