صنعت بیمه در ایران، به‌عنوان یکی از پایه‌های اساسی اقتصادی، نقش مهمی در پوشش ریسک‌ها و حمایت از افراد و کسب‌وکارها ایفا می‌کند. با این وجود، این صنعت در سال‌های اخیر با چالش‌ها و نقاط ضعفی روبه‌رو بوده که عملکرد آن را تحت‌الشعاع قرار داده است. نگاهی انتقادی به وضعیت بیمه در ایران نشان می‌دهد که این صنعت با مشکلات ساختاری، مدیریتی و عملیاتی متعددی مواجه است که نیازمند اصلاحات جدی و ریشه‌ای است.
به گزارش بانکداری ایرانی؛ یکی از مهم‌ترین مشکلات صنعت بیمه در ایران، نبود فرهنگ بیمه در میان مردم است. بسیاری از شهروندان به‌دلیل عدم آگاهی کافی از اهمیت بیمه، از استفاده از خدمات بیمه‌ای خودداری می‌کنند یا تنها به استفاده از بیمه‌های اجباری مانند بیمه شخص ثالث خودرو بسنده می‌کنند. این مسئله نشان‌دهنده ضعف در آموزش عمومی و عدم تبلیغات موثر برای ترویج بیمه است. شرکت‌های بیمه و نهادهای مرتبط نتوانسته‌اند به درستی مزایای بیمه را به مردم معرفی کنند، و این موضوع منجر به کاهش نفوذ بیمه در بین اقشار مختلف جامعه شده است.
از سوی دیگر، نرخ‌های بیمه در ایران به‌صورت دستوری و توسط نهادهای دولتی تعیین می‌شود. این رویکرد به شرکت‌های بیمه اجازه نمی‌دهد که نرخ‌های خود را بر اساس ریسک واقعی تعیین کنند. نتیجه این سیاست‌ها باعث شده که برخی از شرکت‌ها به‌دلیل پایین بودن حق بیمه‌ها با زیان‌های عملیاتی مواجه شوند. به‌علاوه، این شرایط بازار رقابتی سالم را تضعیف کرده و نوآوری در خدمات بیمه‌ای را محدود می‌کند. در صورتی که شرکت‌های بیمه بتوانند بر اساس ریسک واقعی و شرایط بازار نرخ‌گذاری کنند، امکان ارائه خدمات بهتر و جذاب‌تر به مشتریان افزایش خواهد یافت.
یکی دیگر از چالش‌های مهم صنعت بیمه در ایران، کاغذبازی‌های اداری و طولانی بودن فرآیندهای پرداخت خسارت است.
هرچند که همه شرکت ها مدعی هستند که در کوتاه ترین زمان خسارت ها را پرداخت می کنند اما حقیقت چیز دیگری است. در بسیاری از موارد، بیمه‌گذاران برای دریافت خسارت خود باید مراحل پیچیده و زمان‌بری را طی کنند که اغلب با سردرگمی و نارضایتی همراه است. این مشکل به‌ویژه در بیمه‌های درمانی و بیمه‌های خودرو بسیار شایع است و بسیاری از بیمه‌گذاران از خدمات شرکت‌های بیمه در این زمینه‌ها ناراضی هستند. این فرآیندهای زمان‌بر و ناکارآمد نه‌تنها اعتماد عمومی به صنعت بیمه را کاهش می‌دهد، بلکه باعث کاهش استفاده از خدمات بیمه‌ای می‌شود.
در کنار این موارد، نبود نظارت کافی و شفافیت در عملکرد برخی شرکت‌های بیمه نیز از مشکلات اساسی صنعت بیمه ایران است. برخی از شرکت‌های بیمه به‌درستی از منابع مالی خود استفاده نمی‌کنند و مدیریت ضعیف مالی دارند. این مسئله باعث شده که در برخی مواقع شرکت‌ها توانایی پرداخت خسارات بیمه‌گذاران را نداشته باشند و دچار بحران‌های مالی شوند. نهادهای نظارتی باید با نظارت دقیق‌تر و الزام شرکت‌های بیمه به ارائه گزارش‌های شفاف و دقیق، از وقوع چنین مشکلاتی جلوگیری کنند.
در نهایت، صنعت بیمه در ایران نیازمند اصلاحات اساسی است. این امیدواری وجود دارد که رییس کل بیمه مرکزی که درک دقیقی از مشکلات و چالش‌های صنعت بیمه دارد و از بطن این صنعت امده است فضا را تغییر داده و صنعت بیمه را محول کند.
از بهبود فرهنگ بیمه و آگاهی عمومی گرفته تا بازنگری در سیاست‌های نرخ‌گذاری و تسهیل فرآیندهای پرداخت خسارت، همه نیازمند توجه جدی هستند. بدون انجام این اصلاحات، این صنعت همچنان با مشکلاتی دست‌به‌گریبان خواهد بود و نقش حمایتی خود را به‌طور کامل ایفا نخواهد کرد.
