مدیر پروژه روشهای نوین تأمین مالی صندوق ضمانت سرمایهگذاری صنایع کوچک ضمن برشمردن مزایای «تأمین مالی جمعی»، گفت که در دنیا و ایران، بیش از ۵۰ درصد واحدهای تولیدی کوچک و متوسط با محدودیت منابع مالی مواجه هستند و در ایران بیش از ۹۰ درصد نیازهای مالی بنگاهها از سوی بانکها و موسسات مالی تأمین میشود.
کتایون ولی زاده در گفتوگو با ایسنا، اظهار کرد: در دنیا و ایران، بیش از ۵۰ درصد واحدهای تولیدی کوچک و متوسط با محدودیت منابع مالی هم در بخش ایجادی و هم در بخش سرمایه در گردش مواجه هستند. همچنین در ایران بیش از ۹۰ درصد نیازهای مالی بنگاهها از سوی بانکها و موسسات مالی تأمین میشود که با توجه به محدودیت این نوع منابع به ویژه در سالهای اخیر، روشهای نوین همانند «تأمین مالی جمعی» شکل گرفته است. صندوق به عنوان نهاد حامی صنایع کوچک، تصمیم گرفت که برای حمایت از تولیدات صنایع کوچک، به عنوان رکن ضامن به این حوزه ورود کند.
وی افزود: طبق استعلامات انجام شده از «اتحادیه صندوقهای ضمانت بنگاههای کوچک و متوسط دنیا» (AECM)، صرفا یک صندوق ضمانت آن هم در بلژیک این نوع ضمانتنامه را صادر میکند و صندوق ما به نوعی در این حوزه جزو صندوقهای دولتی پیشگام به ویژه در منطقه خاورمیانه است.
مدیر پروژه روشهای نوین تأمین مالی صندوق ضمانت سرمایهگذاری صنایع کوچک در خصوص مفهوم و اصول «تأمین مالی جمعی» اظهار کرد: «تأمین مالی جمعی» (Crowdfunding) که در برخی منابع «سرمایهگذاری جمعی» نیز نامیده شود، به تأمین وجوه نقدی مورد نیاز یک کسب و کار و یا موسسه برای شروع یا ادامه یک فعالیت یا یک پروژه گفته میشود. در این روش تأمین مالی که انواع مختلفی نیز دارد، سرمایه موردنیاز از تعداد بسیار زیادی از سرمایهگذاران جمع آوری میشود و در ازای آن سود نقدی، سهام یا هر نوع پاداش دیگری پرداخت میشود.
به گفته وی علاوه بر کسب و کارهای کوچک و متوسط (SME)، استارتاپها، طرحهای دانش بنیان، طرحهای حوزه زیست فناوری، نانو، فناوری مالی، اینترنت اشیاء، سخت افزار، بازی و سرگرمی، محتوا، آموزش، خدمات کسب و کار، خدمات شهری، گردشگری، محیط زیست، پزشکی و سلامت نیز میتوانند از طریق پلتفرمهای «تأمین مالی جمعی» سرمایه جذب کنند. این روش، یک روش جایگزین بسیار مناسب به جای اخذ تسهیلات از بانکها و موسسات مالی و اعتباری است.
وی افزود: روشهای مختلفی برای «تأمین مالی جمعی» وجود دارد، اما در ایران مهمترین روش «تأمین مالی جمعی بر مبنای بدهی» است، بدین معنا که سرمایهگذاران در قالب وامدهنده، مبلغی را در اختیار سرمایهپذیر میگذارند و در ازای آن سود دریافت میکنند. در پایان مدت قرارداد نیز، صاحب کسب و کار، کل مبلغ را به سرمایهگذاران عودت میدهد. علیرغم آنکه معمولا نرخ سود حاصل از این نوع تأمین مالی نسبت به نرخ سود بانکها بالاتر است، اما سرعت عمل و ویژگیهای خاص آن موجب مطلوبیت آن برای برخی از سرمایهپذیران شده است.
ولی زاده در ادامه گفت: از دیدگاه سرمایهگذاران نیز معمولا ریسک آن کمی بالاتر از سپردهگذاری در بانکها و صندوقهای با درآمد ثابت است، ولی بواسطه نرخ بالای سود آن (بین ۳۰ الی ۴۰ درصد) برای سرمایهگذاران از جذابیت لازم برخوردار است؛ به ویژه در مواردی که ضمانتنامه یک صندوق همچون صندوق ضمانت سرمایهگذاری صنایع کوچک و یا یک بانک برگشت اصل سرمایه را تضمین کرده باشد.
به گفته این مقام مسئول، صندوق ضمانت سرمایهگذاری صنایع کوچک از سال گذشته، به واسطه سیاست انقباضی بانکها در ارائه تسهیلات و رسالت خود در کمک به صنایع کوچک در تأمین مالی طرحها، اقدام به مطالعات کارشناسی و مذاکره با فعالان بازار سرمایه به ویژه «سکوهای تأمین مالی جمعی» و همچنین فرابورس کرده است. پس از آن جنبههای مختلف این نوع تأمین مالی و ریسکهای آن مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت ضمانتنامه جدیدی با عنوان «ضمانتنامه تأمین مالی جمعی» که شباهت زیادی با ضمانتنامه اعتباری سنتی صندوق دارد، طراحی شد. با کمک این نوع ضمانتنامه، صنایع کوچک میتوانند برای سرمایه در گردش مورد نیاز خود، اقدام به تأمین مالی از طریق سکوهای تأمین مالی جمعی به پشتوانه ضمانتنامههای صندوق کنند.
وی همچنین هدایت سرمایههای خرد و غیرمولد به سمت تولید و رفع نیاز صنایع کوچک به تأمین مالی؛ دریافت سود بالای ۳۰ درصد از سوی سرمایهگذار و اطمینان به بازگشت اصل سرمایه خود در پایان مدت قرارداد به پشتوانه ضمانتنامه صندوق؛ دسترسی سریع واحد تولیدی به منابع مالی موردنیاز و عدم نیاز به رعایت الزامات سختگیرانه بانکها خصوصا در مواردی که تمام حد اعتباری بنگاه نزد بانکش مورد استفاده قرار گرفته است؛بازاریابی و برندینگ واحد تولیدی بواسطه مطرح شدن طرح تولیدی از طریق سکو و حمایت صندوق؛ استفاده از خردجمعی بابت ارزیابی طرحها و ایجاد شفافیت در عملکرد؛ توسعه بازار تأمین مالی کشور با توجه به نیازهای تأمین مالی واحدهای تولیدی منتج از سیاستهای انقباضی بانکها و تورم موجود را از جمله مزایای تأمین مالی جمعی به پشتوانه ضمانتنامه صندوق عنوان کرد.
به گفته مدیر پروژه روشهای نوین تأمین مالی طراحی این نوع ضمانتنامه در قالب تیم پروژه «روشهای تأمین مالی جدید» در صندوق با حمایت مدیریت ارشد و همکاران از واحدهای مختلف طی مدت زمان بیش از شش ماه صورت پذیرفت و اولین «ضمانتنامه تأمین مالی جمعی» برای تأمین مالی سرمایه در گردش یک واحد تولیدی صورت پذیرفت و به زودی این طرح برای جمعآوری سرمایه به روی سکو خواهد رفت. دومین طرح نیز بررسی شده و صدور ضمانتنامه آن در دست اقدام است. صندوق آمادگی دارد تا واحدهای تولیدی توانمند را به سکوهای تأمین مالی جمعی معرفی کند و بدین ترتیب، ضمن کمک به واحدهای صنعتی برای تأمین مالی، با صدور ضمانتنامه، موجبات اطمینان خاطر سرمایهگذاران از بازگشت سرمایه خود را نیز فراهم آورد.
