آذر ماه سال 1399 بود که طرح اصلاح قانون مالیات برخانه‌های خالی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. حال و با وجود گذشت بیش از یک سال این قانون همچنان عملکردی نداشته است و شاهد تحقق درآمدی از طریق این پایه مالیاتی نبوده‌ایم.
به گزارش بانکداری ایرانی ، به عقیده بسیاری از کارشناسان مالیات‌ستانی از خانه‌های خالی جزو سخت‌ترین پایه‌های مالیاتی است، در نتیجه، اجرای آن تنها با استفاده از یک بانک اطلاعاتی با اطلاعات معتبرممکن خواهد بود. براساس قانون مالیات برخانه‌های خالی وزارت راه و شهرسازی موظف شد تا سامانه املاک و اسکان را به عنوان محور اصلی مالیات‌ستانی از خانه‌های خالی آماده و عملیاتی کند.
پس از مدت‌ها اعلام شد که افراد به منظور خود اظهاری املاک تحت تملک خود به سامانه املاک و اسکان مراجعه کنند اما سامانه دچار ایرادات مختلفی بود و حتی امکان ویرایش اطلاعات توسط کاربر در آن وجود نداشت اما پس از مدتی وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد که سامانه بروزرسانی شده است.
با وجود طی تمامی این مراحل همچنان اطلاعات به شکل گسترده و با استفاده از مسیری که مورد تایید سازمان امور مالیاتی باشد به دست این سازمان نرسیده است. در نتیجه امکان آغاز روند مالیات‌ستانی نیز وجود ندارد. مسئولان سازمان امور مالیاتی تاکید داشتند که در سامانه املاک و اسکان باید زمان خالی ماندن خانه‌ها مشخص باشد تا در صورتی که مدت زمان خالی ماندن خانه‌ها به بیش از مدت زمان تعیین شده در قانون (120 روز) بود، این سازمان نسبت به مطالبه مالیات اقدام نماید.
به عقیده کارشناسان حوزه مالیاتی اولین و مهم‌ترین کارکرد مالیات تنظیم‌گری است. براساس نظرات مسئولان دولت و نمایندگان مجلس، قصد از مالیات‌ستانی از خانه‌های خالی ایجاد یک اهرم برای تنظیم‌گری در بازار مسکن است. این قانون با هدف جلوگیری از احتکار خانه در کشور به تصویب رسید تا محرکی برای عرضه خانه‌های خالی در بازار مسکن باشد.
براساس آمارهای بانک مرکزی، متوسط قیمت هر متر مربع زیربنای مسکونی در آذرماه 1400 حدود 21 درصد بیش از آذرماه 1399 بوده است.
پیش از این و در شهریورماه سال جاری، «امیدعلی پارسا» رئیس سابق سازمان امور مالیاتی در خصوص زمان اجرای مالیات برخانه‌های خالی گفته بود که تشخیص خانه‌های خالی برای اخذ مالیات با وزارت راه و شهرسازی است و آنها این اطلاعات را در اختیار سازمان امور مالیاتی کشور قرار می‌دهند تا مالیات لازم دریافت شود.
وی در ادامه گفته بود خانه‌هایی که 120 روز خالی مانده باشند مشمول این پایه مالیاتی خواهند شد و سازمان امور مالیاتی در انتظار اطلاعات لازم در خصوص اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی از سوی وزارت راه و شهرسازی است.سازمان امور مالیاتی وعده داده بود در صورتی که اطلاعات لازم از سوی سامانه املاک و اسکان تا آذر ماه به دست این سازمان برسد مالیات ستانی را از دی ماه آغاز خواهد کرد اما همچنان خبری از اطلاعات نیست و به نظر نمی‌رسد که مالیات برخانه‌های خالی از دی ماه نیز آغاز شود.
این در حالی است که در اواخر آذر ماه سال جاری داوود منظور رئیس کل سازمان امور مالیات در مورد مالیات برخانه‌های خالی گفت: مالیات خانه‌های خالی طبق قانون باید براساس اطلاعات دریافتی از سامانه املاک و اسکان باشد و براساس آیین‌نامه دولت تا پایان آذر ماه امسال وزارت راه و شهرسازی مهلت دارد تا اطلاعات مربوط به خانه‌های خالی را تکمیل کند که به محض تکمیل شدن این اطلاعات، وزارت راه و شهرسازی نسبت به ارسال اطلاعات واحدهای خالی از سکنه اقدام می‌کند.
وی افزود: تا زمانی که مهلت قانونی درنظر گرفته شده برای وزارت راه و شهرسازی به منظور تکمیل اطلاعات مربوط به خانه‌های خالی تمام نشده است، اطلاعاتی که در این زمینه در اختیار وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی قرار می‌گیرد، نمی‌توان به عنوان اطلاعات نهایی تلقی کرد.
حال باید دید که امکان آغاز مالیات‌ستانی از این پایه مالیاتی تا پایان سال وجود خواهد داشت یا اینکه همچنان شاهد عملکرد صفر مالیات برخانه‌های خالی در سال 1400 خواهیم بود.
