بازار سرمایه این روزها درگیر خطای شناختی تعمیم افراطی شده است. تعمیم افراطی یکی از خطاهای شناختی در علم روانشناسی و مالی رفتاری است که فرد تصمیم گیر و سرمایه گذار صرفا براساس یک تشابه ظاهری در ویژگی منتخب و نه مبتنی بر یک تحلیل عمیق فیما بین دو یا چند موضوع ، با تعمیم نادرست و سریع ، تصمیمی اشتباه اتخاذ می کند و منجر به این می شود که به قول معروف همه را با یک چوب برانند.
به گزارش بانکداری ایرانی ، این روزها در بازار بورس ، هراسی عمومی نسبت به از دست رفتن سرمایه بر بازار مستولی گشته و بروز این خطای شناختی به سرمایه های سهامداران زیان زیادی را تحمیل کرده است زیرا سهم خوب و بد و البته درنگاه حرفه ای تر سهام ارزنده ( با قیمت در ارزش ذاتی) و سهام گران (فراتر از ارزش ذاتی) با هم دچار ریزش گردیده اند.
موضوع دیگر این که تعدادی از نماد های بازار سرمایه که در تیرماه برای برگزاری مجامع عمومی و فوق العاده و یا در این مدت با الزام افشای خبر "الف" بسته شده اند و تا کنون بدلیل طی ننمودن روند اداری و قانونی مربوطه، همچنان بازگشایی نشده اند و بازگشایی این نمادها در این روزها که خطای شناختی تعمیم افراطی ( به اصطلاح سوزاندن خشک و تر باهم) بر بازار حاکم شده است ، احتمال زیان بیش از پیش را برای سهامداران در بر خواهد داشت چرا که نه تنها سهم از رشد کوتاه مدت مرداد عقب مانده بلکه احتمال زیاد در حال حاضر در روز بازگشایی، اشتباها سهم با منفی باز گردد. سهام بانک ملت جزو این گروه از سهام ها قرار گرفته و لذا نگاه جامع و دقیق به ارزش مقایسه ای سهام بانک ملت و ریسک بازگشایی آن در این روزهای منفی بازار سرمایه به دلیل این خطای شناختی رخ داده ، بسیار حایز اهمیت است.
سهام بانک ملت به دلیل سنگین بودن سهم ، در طی 9 ماه اخیر ، شاهد رشدی آهسته تر نسبت به سایر رقبای همگروهی خود در صنعت بانکداری بوده و البته عدم رشد نسبی در بازارِ تقریبا رو به رشد مرداد ماه (بدلیل بسته بودن نماد) به این موضوع بیشتردامن زده است.
در نگاهی دقیق تر، نماد وبملت از ابتدای دی ماه 98 تا انتهای تیر ماه 99 کمترین رشد را نسبت به سهام بانک تجارت، بانک صادرات، شاخص بانکداری و حتی شاخص کل داشته است. با توجه به بازه ی زمانی مذکور نماد وتجارت با رشد ( 730%) ، نماد وبصادر با رشد (580% ) ، شاخص بانکداری با رشد (490% ) و شاخص کل با رشد ( 440% ) بیش از نماد وبملت با رشد (350 %) رشد داشته اند. حتی با توجه به ریزش اواخر مرداد تا امروز درصد نمادهای مذکور همچنان از بانک ملت بیشتر رشد داشته اند. مثلا نماد وتجارت با ریزش اخیر ، نسبت به ابتدای دیماه 1398 دارای 550% است که با نماد وبملت متوقف که 350% رشد، هنوز دارای 200% رشد مازاد است و یا این نماد در مقایسه با نماد وبصادر با رشد 420% دارای 120 درصد جاماندگی است و نیز نماد وبملت نسبت به متوسط صنعت بانکداری با نرخ رشد 450% ، دارای جاماندگی 100 درصدی است.
گرچه براساس متغیرهای بنیادین مانند ارزی بودن بانک، افزایش شدید نرخ ارز، دارا بودن بهترین تراز مثبت عملیاتی، اخبار مثبت مربوط به عرضه اولیه گروه مالی ملت و شرکت سرمایه گذاری توسعه معین ملت که هرکدام عواملی مهم برای توجیه ارزش ذاتی بالاتر از متوسط صنعت بانکداری است، اما حتی اگر نرخ رشد شاخص صنعت بانکداری معیار عمل باشد، بازگشایی نماد وبملت در زیر قیمت صفر تابلو فاقد منطق اقتصادی و بازاری است.
تصمیمات سرمایه گذاری ، ذاتا مبتنی بر سبک و سنگین کردن گزینه های سرمایه گذاری و انتخاب گزینه بهینه و قبول و پوشش هزینه های فرصت است، لذا حالا که با افزایش سرمایه 314 درصدی ، سهم بانک ملت رقیق شده است و مانع اصلی رشد آن بر طرف شده است ، این موضوع هوشمندی سهامداران حقیقی و حقوقی را مطلبد که در روز بازگشایی وبملت با شناخت دقیق تر و با آگاهی از پتانسیل های موجود ، نسبت به نگهداری و حمایت از قیمت منطقی این سهم ارزنده و البته ثروت خود اقدام نمایند.
