رشد اقتصاد دیجیتال در سایه کرونا

دنیای‌اقتصاد : گرایش مردم به استفاده از خدمات آنلاین در دوران کرونا تلنگری به کشورها بود تا روی دیجیتالی کردن خدمات مختلف بیشتر تمرکز کنند. به‌ویژه زمانی که دیده شده کسب‎وکارهای دیجیتالی شده راحت‎تر از رقبای سنتی و غیردیجیتالی خود این روزهای سخت را می‌گذرانند. به هر حال، باید پذیرفت انقلاب دیجیتالی رقم خورده و افراد و کسب‎وکارها باید آن را بپذیرند چرا که غفلت از آن باعث می‎شود در چالش‎هایی مانند قرنطینه شدن یا رکود بازار بیش از سایرین آسیب ببینند.

به هر حال، بیماری کرونا مانند هر پدیده ناخوشایندی که در طول تاریخ مردم جهان را درگیر کرده تمام خواهد شد، اما به گفته علی عبداللهی، رئیس مرکز فناوری اطلاعات و اقتصاد هوشمند در وزارت اقتصاد کرونا موجب کمک و توجه به اقتصاد هوشمند و فناوری‌های اطلاعاتی شده است. در واقع، کرونا باعث شده اقتصاد دیجیتال در کانون توجه سیاست‌گذاران قرار بگیرد و تسهیلات ویژه‌ای به این بخش روانه شود به‌طوری‌که وزارت ارتباطات اخیرا اعلام کرده شرکت‌های فعال در حوزه ICT دارای پروانه بهره‌برداری از وزارت صنعت، معدن و تجارت و واحدهای دارای تاییدیه دانش‌بنیان می‌توانند از تخفیفات و تسهیلات صندوق توسعه ملی استفاده کنند. البته انتظار می‌رود در کنار پرداخت تسهیلات به این کسب‌وکارها اقداماتی در راستای گسترش اقتصاد هوشمند انجام بگیرد. علی عبداللهی در گفت‌وگو با «ایسنا» از بخشی از اجرای این اقدامات خبر داد و گفت: اولین گام برای اقتصاد هوشمند مفهوم‌سازی از آن بود که یک مدل مفهومی و ادبیات موضوعی برای آن تبیین شود که برای رسیدن به این هدف، یک هسته اندیشه‌ورزی اقتصاد هوشمند تشکیل دادیم که در آن هم استادان دانشگاهی و هم افراد باتجربه در این زمینه حضور داشتند و در این هسته حدود ۱۴ تا ۱۵ جلسه تشکیل شد تا سرانجام به یک مدل مفهومی و تعریف جامع رسیدیم. 

وی ادامه داد: گام بعدی اجرا کردن این مفهوم بود که یک برنامه یا نقشه راه طراحی کردیم. بخشی از اقتصاد هوشمند آن مربوط به وزارت اقتصاد و زیرمجموعه‌های آن همچون خزانه‌داری، بورس، بیمه، گمرک و مالیات است و به یکسری اتفاق‌های دیگری در حوزه‌های حمل‌ونقل، تجارت، محیط‌های هوشمند و... نیاز دارد که در هر دستگاهی مشخص کردیم در این زمینه چگونه عمل کنند.

رئیس مرکز فناوری اطلاعات و اقتصاد هوشمند در وزارت اقتصاد با بیان اینکه در سال گذشته نقشه راه اقتصاد هوشمند طراحی شده است، ادامه داد: اکنون در این زمینه درحال تدوین برنامه عملیاتی اقتصاد هوشمند هستیم که یکی از اجزای این برنامه به‌کارگیری فناوری‌های هوشمند در مجموعه‌های سازمانی همچون بلاک‌چین، اینترنت اشیا، تحلیل داده‌ها و... است که اکنون سازمان‌هایی که سند این برنامه را دریافت کرده‌اند، برای اجرای آن اعلام آمادگی کرده‌اند که ما هم درحال جمع‌بندی هستیم تا برنامه عملیاتی اقتصاد هوشمند برای اجرا تا یکی، دو ماه آینده ابلاغ شود. 

به گفته وی در پروژه‌های مربوط به وزارت اقتصاد اهدافمان معطوف به اقتصاد هوشمند است، به‌گونه‌ای‌که در زیرمجموعه‌های این وزارتخانه توجه زیادی به هوشمندسازی بوده، به‌عنوان مثال در بورس مصداق اقتصاد هوشمند، معاملات الگوریتمی است که تلاش کرده‌ایم آن را در بازار سرمایه توسعه دهیم.

در ادامه این مقام مسوول در وزارت اقتصاد گفت: نتیجه‌ای که کرونا برای اقتصاد هوشمند داشت، اینکه نیاز به این حوزه را از لایه‌های پنهان آشکار کرد. اکنون مدیران ارشد، کارشناسان و حتی کسانی که برای تحقق اقتصاد هوشمند مقاومت می‌کردند هم به استفاده از فناوری‌های اطلاعاتی و گسترش اقتصاد هوشمند اهمیت می‌دهند. 

عبداللهی با اشاره به استفاده کشورهای درگیر کرونا از فناوری‌های هوشمند برای مقابله با این ویروس افزود: قبل از کرونا محدودیت‌هایی برای دسترسی از راه دور به سامانه‌ها وجود داشت که اکنون این محدودیت‌ها کاهش پیدا کرده است. اقتصاد هوشمند برای کشور فرصت است و باید به سمت سرمایه‌گذاری در فناوری‌های بلاک‌چین، اینترنت اشیا و فناوری‌های اطلاعاتی حرکت کنیم تا هم اثربخشی مجموعه‌های سازمانی ارتقا پیدا کند و مهم‌تر از آن هزینه‌ها کاهش پیدا کند.

رئیس مرکز فناوری اطلاعات و اقتصاد هوشمند در وزارت اقتصاد اضافه کرد: به‌عنوان مثال، به‌کارگیری بلاک‌چین با ساده‌سازی و بهینه‌سازی فرآیندها می‌تواند ۷۰ درصد هزینه‌ها را کاهش دهد. همچنین به‌کارگیری هوش مصنوعی در عملیات فناوری اطلاعات حوزه بانکداری، ۲۰ تا ۲۵ درصد هزینه‌ها را کاهش می‌دهد. 

وی در پایان سخنانش درباره نقش فناوری‌های هوشمند در مقابله با کرونا اظهار کرد: می‌توان از فناوری‌های هوشمند در تشخیص علائم کرونا و سایر بیماری‌های فراگیر و دادن مشاوره‌های پزشکی از راه دور استفاده کرد. همچنین در این شرایط، ضرورت توسعه پهنای باند اینترنتی بیشتر مورد توجه قرار گرفت تا استفاده از پلت‌فرم‌های آموزشی و آموزش مجازی بهتر عملیاتی شود و باید سواد دیجیتالی در سطح جامعه افزایش پیدا کند تا بهتر بتوان از ابزارهای آموزش مجازی استفاده کرد.