بانکداری ایرانی ـ در آخرین روز کاری هفته، دلار افت دوبارهای را تجربه کرد تا یک گام دیگر به ابتدای کانال ۱۶ هزار تومانی نزدیکتر شود. روز چهارشنبه، شاخص ارزی ۸۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۱۶ هزار و ۱۰۰ تومان رسید. این ارز در روزهای دوشنبه و سهشنبه نیز افت قیمت را تجربه کرده بود و با افت روز چهارشنبه به کف حمایتی خود نزدیکتر شد. پنجشنبه دو هفته پیش بازار چندان روند رسمی نداشت و معاملات بیشتر در پشت خطهای تلفن و کانالهای اطلاعرسانی در جریان بود.
با این حال، در آن مقطع زمانی، این ارز بیشتر در نزدیکی سطح ۱۶ هزار و ۵۰۰ تومانی معامله میشد و با توجه به این موضوع میتوان گفت، در اولین هفته کاری رسمی در سال۹۹ در مجموع افت قیمت را تجربه کرده و حدود ۴۰۰ تومان از ارزش خود را از دست داده است.
دلیل افت قیمت دلار چه بود؟
به گفته فعالان، مهمترین عاملی که موجب شد قیمت دلار هفته گذشته عمدتا روند کاهشی داشته باشد، نبود تقاضای قابل توجه در بازار بود. حتی عدهای عنوان میکردند سطح تقاضا نسبت به همین مقاطع زمانی در سالهای قبل نیز پایین آمده بود. علت این موضوع را نیز بیشتر معاملهگران به گسترش ویروس کرونا ارتباط میدادند و اعتقاد داشتند مردم عادی برای خرید ارز به بازار نمیآیند و معاملهگران بزرگ نیز در شرایط فعلی بیشتر ترجیح میدهند تماشاگر اتفاقات باشند و بیگدار به آب نزنند.
عدهای از بازیگران ارزی نیز عقیده دیگری داشتند. از نظر آنها سفتهبازان در روزهای تعطیل نوروز توانسته بودند کمی قیمتهای بازار را دچار هیجان کنند. آنها میدانستند که با شروع به کار رسمی بازار در هفته جاری، بازارساز کمی عرضه خود را افزایش خواهد داد و همین عامل میتواند منجر به عقبنشینی قیمتها شود. به عبارتی از نگاه این دسته، سفتهبازان در هفته اول کاری سال جدید، عقبنشینی استراتژیکی را صورت دادند و با فروش در قیمتهای بالا، خود را برای خرید ارز در قیمتهای پایینتر آماده کردند.
البته چنین نگاهی مورد قبول آن دسته از معاملهگران نیست که معتقدند کاهش تقاضا، شانس تحریک قیمتها را کاهش داده است. افرادی که به عامل کاهش تقاضا اشاره میکنند، باور دارند در شرایط فعلی جدا از تقاضای نقدی، تقاضای حوالهای نیز به آن صورت وجود ندارد. در واقع با سخت شدن مبادلات تجاری، کمتر تقاضای حوالهای به بازار فشار وارد میکند. تنها عاملی که از نگاه این عده میتواند در حال حاضر قیمتها را افزایشی کند، ورود تقاضای احتیاطی به بازار است. البته به نظر میرسد، این نوع تقاضا تا حدی در اسفند سال ۹۸ وارد بازار شد و اثری در روند قیمتی بازار در سال جدید نداشته است.
بازار بهصورت جدی فعالیت خود را آغاز نکرده است
گروهی از معاملهگران معتقدند که بازار هنوز در سال ۹۹ فعالیت خود را به آن صورت آغاز نکرده است که بتوان ارزیابی دقیقی از روند قیمتها داشت. صرافیهای زیادی کرکرههای خود را بالا نکشیدهاند و در بازار فعالیتی ندارند. پاساژهای تجاری تعطیل بودند و طبیعتا صرافیهایی که در این پاساژها قرار داشتند، بسته بودند. با این حال، میزان فعالیت بازار بیشتر از دو هفته ابتدایی فروردین بود. این گونه به نظر میرسد که هر چقدر جلوتر برویم، میتوان روند قیمتها را بیشتر مورد سنجش قرار داد. این مساله از آنجا حساستر میشود که در اولین روز هفته جاری، بازار در گیر و دار مرز مهم ۱۶ هزار تومانی قرار میگیرد. بسیاری از معاملهگران فنی باور دارند تا زمانی که دلار بالای این مرز قرار دارد، شانس حرکت افزایشی زیادی برای آن وجود خواهد داشت. در صورتی که مرز ۱۶ هزارتومانی شکسته شود و قیمت از محدوده ۱۵ هزار و ۸۰۰ تومانی نیز عقبنشینی کند، میتوان گفت که دلار بهطور موقت از مدار افزایشی خارج شده است. در واقع در شرایط کنونی بازار برای معاملهگران فنی به نقطه حساسی رسیده است.
یکی از عواملی که انتظار فعالان برای معاملات روز شنبه را میتواند تحت تاثیر قرار دهد، نرخ حواله درهم است. در این میان، تحولات بازار سهام نیز به دقت مورد رصد معاملهگران ارزی قرار میگیرد. برخی از این معاملهگران باور دارند تا زمانی که شاخص کل بورس در حال تقویت باشد، نمیتوان انتظار افزایشهای غیر منتظره در بازار ارز را داشت.
توافق نفتی و بازار ارز
برخی فعالان باور دارند با توافق جدید نفتی یکی از ریسکهای پیش روی بازار ارز میتواند کمرنگتر شود. افزایش تولید نفت در هفتههای گذشته و کاهش تقاضای ناشی از گسترش ویروس کرونا، منجر به کاهش شدید ارزش طلای سیاه شده بود. با این حال، کشورهای بزرگ نفتی در تازهترین اقدام تصمیم گرفتند تولید روزانه را کاهش دهند و همین عامل میتواند به تقویت قیمت نفت کمک کند. پرواضح است که اگر قیمت نفت افزایش پیدا کند، کمی ریسکهای ارزی داخلی نیز کاهش پیدا میکند. با این حال، در شرایطی که ویروس کرونا اقتصاد جهان را تا حد زیادی زمینگیر کرده است، معاملهگران انتظار رشدهای غیرمنتظره برای طلای سیاه را ندارند. البته نوسانات در تمامی بازارها در یک ماه اخیر به اندازهای بالا بوده است که طبیعتا بازیگران باتجربه بازارها رفتار احتیاطیتری را در پیش خواهند گرفت. معاملهگران بازار داخلی نیز از چنین وضعیتی مستثنی نیستند.
در واقع، معاملهگران ارزی فردوسی و سبزهمیدان در شرایط کنونی هم وضعیت بازارهای دیگر را به دقت رصد میکنند و هم شرایط عرضه و تقاضای داخلی را. آنها به نظر میرسد در روزهای اخیر احتیاط پیشه کردهاند، ولی با مشخصتر شدن اوضاع، موقعیت خرید یا فروش آنها نیز آشکارتر خواهد شد.
دو هدف بازارساز در سال جدید
بازارساز نیز در روزهای ابتدایی سال جدید سعی کرده است از یکسو نرخهای خود را به قیمت بازار نزدیک کند و از سوی دیگر یک روند کاهشی ملایم را نیز در پیش بگیرد. در اولین روز کاری هفته در سال جدید، صرافی ملی نرخ فروش هر دلار آمریکایی را ۱۵ هزار و ۹۰۰ تومان ثبت کرد که افزایشی هزار تومانی(معادل ۷/ ۶ درصد) نسبت به آخرین قیمت این صرافی در سال گذشته داشت. صرافی ملی با این اقدام توانست فاصله قیمتی خود با قیمتهای بازار را کاهش دهد و در ادامه هفته نیز قیمت را به آرامی عقب برد و در نهایت در آخرین روز هفته روی عدد ۱۵ هزار و ۶۰۰ تومانی قرار داد. هم زمان با افت قیمت دلار در این صرافی، از ارزش دلار در بازار آزاد نیز کاسته شد. به این ترتیب، میتوان گفت صرافیها در گام اول قیمت خود را به بازار نزدیک کردند و در گام دوم با پایین آوردن تدریجی قیمتها، توانستند نرخهای بازار آزاد را از خود متاثر کنند. همچنین در سامانه نیما در آخرین قیمتهای بارگذاری شده، شیب رشد قیمت یورو و دلار بالا رفته است. باید دید این روند در روز شنبه نیز ادامه پیدا میکند و بازارساز به دنبال کاهش فاصله این قیمتها با بازار آزاد است یا قیمت یورو و دلار در این سامانه نزولی خواهد شد.
سکه به امید طلای جهانی
در هفتهای که دلار عمدتا روند کاهشی داشت، سکه تمام بهار آزادی با توجه به افزایش بهای طلای جهانی توانست تا حدی در برابر ریزش قیمتها مقاومت کند. سکه که در ابتدای هفته در محدوده ۶ میلیون و ۳۸۰ هزار تومانی قرار داشت، روز چهارشنبه در محدوده ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تومانی به کار خود پایان داد. قیمت روز چهارشنبه ۵۰ هزار تومان کمتر از روز سهشنبه بود، ولی حداقل نسبت به ابتدای هفته روند افزایشی را نشان میداد. به نظر میرسد سکه با اهرم امید به افزایش قیمت بیشتر طلای جهانی توانسته است در برابر افت قیمت دلار مقاومت کند.