نتایج میزهای تعمیق ساخت داخل در صنعت خودرو چه بود و به کجا رسید؟

 

در یک سال اخیر با توجه به مشکلات ناشی از تحریم‌ها؛ وزارت صمت تصمیم به برگزاری میزهای تعمیق ساخت داخل در صنعت خودرو با همکاری قطعه‌سازان و خودروسازان گرفت. در این زمینه در مجموع سه میز تعمیق ساخت داخل برگزار و قرارداد داخلی‌سازی ۹۹ قطعه توسط ۸۹ قطعه‌ساز، به ارزش ۳ هزار و ۲۰۱ میلیارد تومان و کاهش ارزبری ۲۷۵ میلیون یورویی منعقد شد.

به گزارش ایسنا، برگزاری میز داخلی‌سازی در صنعت خودرو از جمله اقداماتی بود که در سال ۹۸ توسط وزارت صنعت برگزار شد تا علاوه بر تأمین قطعات ناقص خودروهای تولیدی، عاملی برای کاهش قیمت تمام شده خودرو باشد و در حقیقت عاملی برای کاهش میزان ارزبری و خودکفایی در تامین قطعات باشد. در این زمینه، رضا رحمانی- وزیر صنعت، معدن و تجارت - وعده کرده بود که با افزایش تولید و عرضه خودرو، کاهش قیمت خودروها رقم خواهد خورد. پیش‌بینی شد که تا پایان سال ۹۸، پنج میز داخلی سازی در صنعت خودرو شکل گیرد. 

با برگزاری این میزها و در حقیقت ساخت داخلی قطعات، طبق آمارها،‌ تیراژ تولید خودروهای داخلی روندی افزایشی پیدا کرد اما این رشد تیراژ تولید برخلاف صحبت وزیر صمت، عاملی برای کاهش قیمت کارخانه‌ای خودروها نشد.

 میز اول با ۳۵ قطعه و کاهش ارزبری ۸۵ میلیون یورویی

اولین میز تعمیق ساخت داخل در زمینه قطعات خودرو و در اواخر تیر ماه سال ۹۸ با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت، معاون امور صنایع وزارت صمت و جمعی از قطعه‌سازان و خودروسازان در محل نمایشگاه فرصت‌های ساخت داخل و رونق تولید؛ برگزار شد که ضمن آن قراردادهای داخلی سازی ۳۵ قطعات خودرو به ارزش ۷۴۰ میلیارد تومان با ۳۲ شرکت قطعه ساز منعقد شد تا از این طریق بیش از ۸۵ میلیون یورو کاهش ارزبری طی یک سال ایجاد شود.

۲۲۳ شرکت در نمایشگاه اول ساخت داخل حضور داشتند که بیشترین شرکت‌کننده ها از مخابرات، خودروسازی و صنایع کوچک بودند. ضمن اینکه تعداد نیازمندی های اعلام شده برای حضور در نمایشگاه بالغ بر ۲۰۰۰ قطعه بوده است.

گروه خودروسازی سایپا پس از برگزاری نخستین میز تعمیق ساخت داخل، ۲۰ قطعه را داخلی‌سازی کرد که باعث کاهش ۱۳۱ یورویی ارزبری قطعات خودروهای سایپا شد.

قرارداد همکاری ۴۲ قطعه‌ساز برای داخلی‌سازی ۴٢ قطعه

دومین میز تخصصی تعمیق ساخت داخل در صنعت خودرو  در مهر ماه ۹۸، در  محل وزارت صمت با حضور وزیر صنعت، مدیران خودروساز و مدیران قطعه‌ساز با چشم انداز تحت پوشش قرار دادن محصول قطعه‌سازان کوچک و متوسط، برگزار شد که ضمن آن سرپرست معاونت صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه با انعقاد قرارداد ٣۶ شرکت قطعه‌ساز برای داخلی‌سازی ۴٢ قطعه، دومین گام برای کاهش ارزبری ٩٠ میلیون یورویی را رقم خواهیم زد، اعلام کرد که ارزش این قراردادها بین خودروسازان و قطعه‌سازان ۱۲۰۰ میلیارد تومان است و صرفه‌جویی ارزی ۹۰ میلیون یورویی به دنبال خواهد داشت. با برگزاری این دو میز( میز اول و دوم) ، در مجموع ۷۷ قطعه خودرویی داخلی سازی شده و ۱۷۵ میلیون یورو کاهش ارزبری برای کشور به دنبال آورد.

طبق اعلام مدیرکل دفتر حمل و نقل وزارت صنعت، معدن و تجارت، ۱۲ قطعه از ۳۵ قطعه میز اول ساخت داخل در صنعت خودرو، تا زمان بزرگزاری میز دوم به تولید انبوه رسیده و ۲۳ قطعه نیز تا پایان سال ۹۸، وارد چرخه تولید انبوه خواهند شد.

همچنین ایجاد سامانه "توانیران" برای پیگیری ساخت داخل یک ابتکار بوده است تا سرمایه‌گذاران به سمت اطلاعات درست هدایت شوند.

رضا رحمانی- وزیر صنعت، معدن و تجارت- نیز در جلسه میز دوم تخصصی تعمیق ساخت داخل در صنعت خودرو از قول مساعد بانک مرکزی برای تامین نقدینگی ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی صنایع در شش ماهه دوم سال خبر داد و گفت: برنامه‌ریزی‌ها برای کاهش ۱۰ میلیارد دلاری واردات کشور تا سال ۱۴۰۰ انجام شده که بخشی از آن در اجرای میزهای تعمیق ساخت داخل دنبال می‌شود. دستیابی به این هدف نیازمند ۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری ارزی و ۲۰ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری ریالی (در مجموع حدود چهار میلیارد دلار) سرمایه‌گذاری است؛ لذا انتظار ما از بخش‌های مختلف که توانایی همکاری دارند، این است که پای کار بیایند و با تضمین بانک مرکزی، صندوق های سرمایه گذاری در سطح کشور تشکیل شوند تا سرمایه های مردمی را جذب کرده و در صنایع مورد استفاده قرار دهند.

طبق تاکید وزیر صمت، در سال های گذشته نیز با تحریم صنعت خودرو مواجه بودیم، اما امروز با اراده ای که وجود داشته، از تحریم ها فرصت ساختیم. امروز نهضت ساخت داخل در صنعت کشور شکل گرفته و باید باور کنیم راه نجات اقتصاد کشور، توجه به تولید ملی است.

 جواد سلیمانی - مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا - نیز در دومین میز تخصصی تعمیق ساخت داخل در صنعت خودرو با بیان اینکه در تأمین تمام قطعات خودرو از حالت تک‌منبعی خارج شده‌ایم، گفت که برای تامین هر قطعه باید حداقل دو یا سه تأمین‌کننده داشته باشیم. در میز دوم نیز داخلی‌سازی ۳ یا ۴ قطعه در سایپا آغاز شده که این اتفاق میزان ارزبری تولید خودرو را در کشور تا ۲۶۰ میلیون یورویی کاهش خواهد داد  و پیش‌بینی ما این است که تا پایان سال ارزبری پراید به کمتر از هزار دلار برسد.

فرشاد مقیمی - مدیر عامل ایران‌ خودر- نیز در آن زمان با بیان اینکه تولید ۶ قطعه جدید در ایران‌ خودرو به تولید انبوه رسیده و تولید ۵ قطعه دیگر نیز در مرحله تست قرار دارد، گفته بود: از محل قراردادهای منعقد شده برای داخلی‌سازی خودرو امکان صرفه‌جویی ۴۴ میلیون یورویی در ایران خودرو فراهم شده است. شش قطعه که در میز اول تعمیق ساخت داخل صنعت خودرو هدف‌گذاری شده بود، اکنون به تولید انبوه رسیده و در خط تولید مورد استفاده قرار گرفته‌ و واردات آنها ممنوع شده است.

آرش محبی‌نژاد - دبیر انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی - نیز در دومین میز تخصصی تعمیق ساخت داخل در صنعت خودرو با بیان اینکه در ابتدا فکر نمی‌شد که به این سرعت نتایج خوبی حاصل شود اما سرعت و نتایجی که نشست اول داشته ما را غافلگیر کرده است، خواستار این شد که خودروسازان بر روی یک منبع برای تامین قطعات تمرکز کرده و سراغ چند منبع نروند تا تیراژ شکسته نشود.

قطعه‌سازان برای تشکیل میزهای "مواد اولیه" عجله دارند

چند هفته بعد از برگزاری میز دوم، دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو ضمن اینکه تامین مواد اولیه برای داخلی‌سازی قطعات را بزرگترین مشکل میزهای تعمیق داخلی‌سازی صنعت خودرو دانست، گفت: در رابطه با مواد اولیه نیز قرار است میزهایی برگزار شود، اما با وجود وعده های وزیر صمت هنوز اتفاقی نیفتاده و این درحالی است که قطعه‌سازان برای میزهای مواداولیه بسیار بیشتر عجله دارند؛ لذا  لازم است که هرچه سریع‌تر میزهای مواد اولیه تشکیل شده و کاهش ارزبری را به دنبال داشته باشد و "تا زمانی که میزهای مواد اولیه به نتیجه نرسند؛ میزهای قطعات بی‌فایده‌اند!".

میز سوم با ۲۲ قطعه و کاهش ارزبری ۹۹ میلیون یورویی

در اواخر آبان ماه سومین میز تعمیق ساخت داخل قطعات خودرو با حضور سرپرست معاونت امور صنایع وزارت صمت، مدیرعامل ایران خودرو، بازرس ویژه وزیر صمت، مدیرکل دفتر بازرسی، ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت صمت و  مدیر عامل صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته در نمایشگاه بین المللی تبریز برگزار شد. 

در میز سوم ساخت داخل در حوزه خودرو،  با  ۲۱ شرکت سازنده برای ساخت ۲۲ قطعه به ارزش ۱۳۳۶ میلیارد تومان قرار بسته شد که طبق برآوردها، کاهش ارزبری ۹۹ میلیون یورویی را دنبال خواهد داشت.

همچنین در این میز، تفاهم نامه هایی برای ساخت ۷ قطعه توسط ۶ شرکت سازنده ویژه استان آذربایجان شرقی با ارزش ۷۲ میلیارد تومان و کاهش ارزبری ۷.۵۶ میلیون یورو امضا شد.

 علاوه براین سایپا با انعقاد قرارداد داخلی‌سازی محصولات خود در میز سوم تعمیق ساخت داخل، تولید ۱۴ قطعه دیگر از محصولات خود را به شرکت‌های ایرانی واگذار کرد. در این زمینه اعلام شد گروه خودروسازی سایپا در مجموعه قراردادهایی با سازندگان داخلی به ارزش ۵۷۵ میلیاردتومان، به دنبال آن است که ارزبری محصولات خود را سالانه بیش از ۴۷ میلیون یورو کاهش دهد.

سایپا اعلام کرد که با تحقق اهداف میز سوم تعمیق ساخت داخل، با احتساب دو میز قبلی، در مجموع ۵۳ قطعه از محصولاتش با کاهش ارزبری سالیانه ۱۵۰ میلیون یورو بومی‌سازی شده است. همچنین با داخلی سازی قطعات میز سوم، ۴۱۸ یورو برای تولید هر دستگاه خودرو تیبا کاهش ارزبری محقق خواهد شد. 

این گروه خودروسازی پیش بینی کرده بود که با برگزاری دو میز چهارم و پنجم در آینده، رقم کاهش ارزبری به ۶۰۰ یورو خواهد رسید.

جمع‌بندی نتایج ۳ میز تعمیق ساخت داخل در صنعت خودرو

با برگزاری اولین میز تخصصی تعمیق ساخت داخل در صنعت خودرو همزمان با نمایشگاه فرصت های ساخت داخل و رونق تولید در تیرماه سال۹۸،  قراردادی ۷۴۰ میلیارد تومانی میان خودرو سازان و ۳۲ قطعه ساز برای داخلی سازی ۳۵ قطعه خودرو منعقد شد که زمینه کاهش ارزبری بیش از ۸۵ میلیون یورو در جلوگیری از واردات این اقلام را فرآهم کرد.

همچنین به دنبال برگزاری دومین میز تخصصی تعمیق ساخت داخل در صنعت خودرو در شهریور ماه  با انعقاد قرارداد ۱۲۳۰ میلیارد تومانی میان خودرو سازان و ۳۶ قطعه ساز برای داخلی سازی ۴۲ قطعه خودرو، مقدمات کاهش ارزبری بیش از ۹۱ میلیون یورو در این صنعت فرآهم شد. در میز دوم ۱۲ قطعه با کاهش ارزبری ۴۴ میلیون یورویی به تولید انبوه رسیدند.

میز سوم نیز که در آبان ماه در نمایشگاه تبریز برگزار شد، با انعقاد قرارداد ۱۳۳۶ میلیارد تومانی میان خودروسازان و ۲۱ شرکت سازنده برای ساخت ۲۲ قطعه، برآورد شد که کاهش ارزبری ۹۹ میلیون یورویی برایی صنعت خودرو کشور ایجاد شود. یک قطعه از مجموع قطعات قرارداد بسته شده در میز سوم که منجر به صرفه‌جویی ارزی ۴۶ میلیون یورویی شده است، تا پایان سال ۹۸، به تولید انبوه رسید.

در این سه میز در مجموع ۹۹ قطعه توسط ۸۹ قطعه ساز به ارزش ۳ هزار و ۲۰۱ میلیارد تومان و کاهش ارزبری ۲۷۵ میلیون یورویی ساخته می شود.

همچنین همانطور که اشاره شد طبق اعلام وزیر صمت، قرار بود که ۵ میز تعمیق ساخت داخل در صنعت خودرویی کشور تا پایان سال ۹۸ برگزار شود که از این تعداد، سه میز برگزار و برای میزهای چهارم و پنجم نیز برنامه ریزی ها انجام شد، اما با شیوع ویروس کرونا و تمهیدات صورت گرفته برای جلوگیری از شیوع بیشتر، برگزاری آن ها متوقف شد.