بانکداری ایرانی ـ مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران گفت: در سال ۱۳۹۷ رقمی حدود ۶۰۰ میلیون یورو بهمنظور واردات کالاهای اساسی برای شرکت بازرگانی دولتی ایران تعهد ارزی ایجاد شده که معادل ۱۰۰ درصد این ارز، کالا به کشور وارد، تخلیه و بخش عمدهای از آن ترخیص و تاکنون مبلغ ۲۷۵ میلیون یورو رفع تعهد شده است.
«یزدان سیف » ضمن انتشار لیست کشتیها و محمولات تأمینِ ارز شده به همراه زمان ورود این کالاها به بنادر ایران در سال ۱۳۹۷، در خصوص عدم رفع تعهد ارزی کالاهای اساسی افزود: ورود کالا و رفع تعهد ارزی دو مقوله کاملا متفاوت است و برخی اظهارات پیرامون مکاتبات انجام شده چنین القا میکند که در قبال ارز تخصیص داده شده، کالایی به کشور وارد نشده است.
وی گفت: در حالی که مبلغ 226 میلیون یورو مانده تسویه نشده ارز دریافت شده ناشی از مغایرتها و موضوعات اداری است که با توجه به درگیر بودن چهار سامانه ثبتارش، خرید ارز، سمتاک و سامانه جامع گمرکی در فرآیند واردات، بروز کوچکترین مغایرت اسنادی و یا اشتباه در بارگذاری اطلاعات پروندهها، منجر به عدم تسویه کامل تعهدات ارزی مربوطه می شود.
وی اضافه کرد: در این خصوص همانطور که از لیست پیوست ملاحظه میشود مبلغ 223 میلیون یورو از تعهدات این شرکت شامل مشکل ذکر شده است و جدول پیوست تاریخ ورود کشتیها به بنادر مورد نظر و تاریخ تخلیه آنها را کاملاً شفاف میسازد.
سیف در خصوص دلیل ایجاد این مغایرتها با اشاره به پرداختهای تهاتری و یا پرداختهایی که از مسیرهای غیر مرسوم ( تعریف شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران) ارز انتقال یافته است، خاطر نشان کرد: از آنجا که بین زمان ایجاد تعهد تا زمان پرداخت و تسویه کامل اسناد حمل و صدور کد رهگیری، فاصله زمانی قابل توجهی وجود دارد، تسویه تعهدات زمانبر و پیچیده است که همین امر بخشی از این مغایرت را پدید آورده است.
وی با اشاره به اینکه قراردادها با فروشندگان عمدتاً با ارزهای پایه منعقد میشود ولی پرداختها (بسته به نوع ارز در دسترس بانک مرکزی) به ارزهایی چون لیر، روپیه و یوان صورت میپذیرد، عنوان کرد: تفاوت بین ارز ثبت سفارش و ارز تامین شده، موجب بروز مغایرت در ثبت اسناد حمل و در نتیجه عدم امکان تسویه تعهدات ارزی در موعد مقرر میشود.
مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران همچنین در توضیح بیشتر دلایل عدم رفع تعهدات ارزی با اشاره به رویه اجرائی گمرکات مبادی ورودی در مستهلک نمودن پروانههای سبز گمرکی گفت: اساس تسویه حساب سامانه گمرک در اتصال با سامانههای بانکی وزن باسکول است؛ این در حالی است که بر مبنای رویههای بینالمللی در توزین محمولات کشتیهای فلهبر در تجارت بینالمللی از رویههای «درافت سوروی» و «اولیج سوروی» استفاد میشود که این موضوع و عدم در نظر گرفتن کسری ناشی از ریزش، افت و تلورانس باسکول منجر به بروز مغایرتهای وزنی و کسری کالای وارداتی میشود؛ در این رابطه هرچند مبلغ مذکور در تعهدات سال ۱۳۹۷ این شرکت در حدود 2 میلیون و 500 هزار یورو است، اما مانع از رفع تعهد ارزی ۱۰ فقره ثبت سفارش به ارزش 107 میلیون و 835 هزار یورو شده است.
سیف با اشاره به اینکه زمان تسویه و رفع تعهدات ارزی زمانی است که کالاها از انبارهای محوطه گمرک خارج شود، در محمولههایی نظیر روغن خام از آنجایی که اغلب مخازن نگهداری و ذخیرهسازی این کالا در محوطه گمرکی و بنادر است و مخازن داخل کشور تنها حدود ۲۰ درصد ظرفیت کل انبارش کشور را تشکیل میدهد و صرفا نقش نگهداری کالای در جریان ساخت کارخانجات را ایفا میکند، لذا امکان خروج کالا از بندر و رفع تعهد فراهم نیست و 80 درصد روغن وارداتی در حال حاضر در بنادر ذخیر میشود.