حق بیمه نفتکشهایی که باید از منطقه خلیج فارس و دریای عمان عبور کنند طی روزهای گذشته و در سایه حوادثی که برای پنج نفتکش به وجود آمده، بالا رفته است.
بیمه کشتی و به ویژه بیمه نفتکش ها یکی از مهم ترین رشتههای صنعت بیمه است که سالانه گردش مالی قابل توجهی را برای شرکتهای داخلی و خارجی ایجاد میکند.
در ماههای اخیر و بدنبال ایجاد تنش در منطقه خلیج فارس و همچنین شیطنت برخی از کشورها، دست کم برای پنجکشتی نفتکش از جمله ۲کشتی در بندر فجیره امارات و همچنین ۲ نفتکش در نزدیکی آبهای ایران حوادثی به وجود آمده است.
این موضوع که بیشتر نوعی فضاسازی سیاسی برای ایجاد تنش و بحران در منطقه ارزیابی میشود، بر روی نرخ حق بیمه نفتکشهایی که در منطقه تردد میکنند، تاثیر گذاشته است.
به طور کلی ۴۰ درصد از نفت تولید شده در دنیا در خلیج فارس و توسط کشورهای عربستان، عراق، ایران، قطر، امارات، کویت و بحرین تولید میشود و به طور طبیعی محل عبور این نفت نیز از تنگه هرمز است.
بیمه گران بین المللی هریک نرخ مشخصی را برای هر مشتری و به طور جداگانه تعیین میکنند که به دلیل ماهیت اقتصادی آن همواره محرمانه باقی میماند. اما به طور کلی نرخ حق بیمه برای شرکتهای دارنده نفتکش متفاوت است. به عنوان نمونه حق بیمه شرکتی که چندین نفتکش آن به طور روزانه از خلیج فارس عبور میکنند با شرکتی که یک نفتکش آن تنها سالی چند بار از این منطقه عبور می کنند، متفاوت است.
با این حال روز گذشته خبرگزاری رویترز که به طور معمول اولین خبرهای جهانی در حوزه نفت را به خود اختصاص میدهد، در گزارشی اعلام کرد که بدنبال حوادث اخیر برای نفتکشها در منطقه، حق بیمه آنها تا ۱۰ درصد افزایش یافته است.
سوابق تاریخی نشان میدهند که به جز دوران دفاع مقدس و دوره کوتاهی که بین نیروی دریایی ایران با آمریکا درگیری به وجود آمد، همواره نرخ حق بیمه کشتیها، روندی متعادل و ثابت داشتهاند. هرچند که در دوره جنگ نفتکشها بین ایران و عراق در دهه ۶۰، بعضا شرکتهای بین المللی اقدام به دریافت ۲۵ درصد از ارزش کل کشتی به عنوان حق بیمه از ایران میکردند که به معنای پرداخت پول یک نفتکش به یک شرکت بیمه طی چهار سال بود!
هرچند باید توجه داشت که شرکت بیمه گر مسئول پوشش ریسک نفتکش و محموله آن است که بعضا تا ۱۲۰ میلیون دلار ارزش دارد.
پوششهای بیمه کشتی
حق بیمه کشتیها نیز شامل بیمه بدنه، بیمه مسئولیت مالکان برابر اشخاص ثالث و بیمه مسئولیت سازندگان شناورهاست. بیمه بدنه و ماشین آلات شناورها براساس کلوزهای طراحی شده توسط انستیتو بیمه گران لندن است که در تمامی موسسات بیمه ای دنیا نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
این بیمه شامل ۴ زیرمجموعه است:
۱-کلوز ۲۸۰ (زمانی) تمام خطر یا ALL Risks. خسارتهای جزئی + خسارت کلی یا Total Loss+ ۳/۴ مسئولیت تصادم + زیان همگانی + هزینه نجات
۲- کلوز ۲۸۴ (زمانی) خسارت کلی یا Total Loss+ ۳/۴ مسئولیت تصادم + زیان همگانی + هزینه نجات
۳- کلوز ۲۸۹ (زمانی) خسارت کلی یا Total Loss+ هزینه نجات
۴- کلوز ۳۴۶ (زمانی) تمام خطر یا ALL Risks. خسارت های جزئی + خسارت کلی یا Total Loss+ ۴/۴ مسئولیت تصادم + زیان همگانی + هزینه نجات. مخصوص کشتی های صیادی.
از سوی دیگرصاحبان کشتی طبق قانون مسئولیت نسبت به تهدید خطرات به واسطه دریا و دریانوردی مسئول حفظ سلامت افراد و اموال افراد هستند.