منتقدان با تشبیه FATF به ترکمنچای دیگر و با ادعاهایی مبنی بر خودتحریمی کشور همچنان با قدرت بیشتری بر طبل انتقادات خود میکوبند موافقان اما در آن سوی میدان تاکید میکنند عدم رعایت استانداردهای FATF و بازگشت اقدامات تقابلی آن علیه ایران که بعد از اجرای برجام تا کنون معلق شده است، باعث بدتر شدن وضعیت و بستهشدن هر منفذی برای تلاش در جهت بهبود اوضاع کشور میشود.
در دوئل مخالفان و موافقان در بهارستان سرانجام 15 مهرماه، مجلس شورای اسلامی در فضایی ملتهب لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم (CFT) را با 143 رای موافق تصویب کرد.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در صحن علنی مجلس تاکید کرد که نه بنده و نه رییس جمهور نمیتوانیم تضمین دهیم که تصویب شدن این لایحه مشکلات ما را حل خواهد کرد اما با تصویب نشدن آن آمریکا بهانه مهمی برای افرایش مشکلات ما پیدا میکند.
اما آیا با پذیرش توصیههای FATF، اقتصاد ایران نفس راحت میکشد و مشکلات اقتصادی، بانکی و پولی به ویژه عرضه دلار و قیمت آن رفع خواهد شد؟
محسن خنداندل، کارشناس مسائل اقتصادی در گفتوگو با ایسنا در خصوص ارزیابی خود از تصویب CFT، اظهار کرد: امروزه ما اساسا FATF را یک قانون و یا یک عامل بازدارنده میدانیم، در حالی که این امر درست نیست.
وی ادامه داد: گروه ویژه مالی FATF اولین بار در سال 1989 توسط G7 تصویب شد و کشورهایی که در قالب کنوانسیون با یک دیگر فعالیت اقتصادی انجام میدادند، نهاد نظارتی بینالمللی درستی را در بین خودشان ایجاد کرده و آنها را به عنوان یک نظر دهنده محکمه پسند معرفی کردند تا شفافسازیهای مالی را در ارتباط پولی خود ایجاد کنند.
این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: عملا این امر، کار بسیار منطقی است و زمانی که میخواهید در تمام حوزههای پولی و مالی گزارشات شفافی را ارائه دهید به سراغ کارشناسان، حسابرسان قسم خورده و مورد تایید دستگاهای قضایی کشورهای مربوطه میروید تا آنها یک تصویر شفاف را از وضعیت پولی و مالی مجموعه ارائه کنند.
خنداندل خاطرنشان کرد: همچنین بر اساس همین شفافیت سازی صورت گرفته، این کارشناسان نقطه نظرات خود را اعلام میکنند و تصمیمگیری نهایی را به خود فرد واگذار میکنند.
وی عنوان کرد: این امر یک اتفاق رایج و مهم در رفتارهای پولی و مالی است، به همین دلیل بوده که در طی سالهای گذشته حوزه FATF گسترش پیدا کرده و سالانه به کشورهای عضو آن اضافه شده است.
اگر حوزه مالی شفافی داریم، نباید نگران تصویب FATF باشیم
این کارشناس مسائل اقتصادی بیان کرد: این گروه ویژه اقدام مالی دستورالعملی را تعیین کرده که دارای 40 ماده است که این حوزه بررسی مالی را با رویکرد مبارزه با پولشویی را مطرح میکند.
خنداندل تاکید کرد: اگر ما حوزه پولی و مالی شفافی را داریم نباید از نظارت نهادهای داخلی و خارجی در خصوص FATF نگرانی داشته باشیم.
وی تصریح کرد: بحثهایی که امروزه پیرامون این لایحه مطرح شده که اطلاعات مالی ما در اختیار بیگانگان قرار میگیرد و میتوانند به اطلاعات سری مالی و ملی ما دسترسی داشته باشند، یاوه گویی و غلط است.
این کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: هدف از اجرای این طرح این بوده که کشورهایی میخواهند با ما همکاری کنند بدانند که حوزههای مالی ما شفاف است یا خیر؟
خنداندل اضافه کرد: همچنین عدهای اعلام کردند اجرایی شدن این لوایح باعث میشود که کمکهای بشردوستانه ما به سوریه، یمن و آفریقا جنوبی را تحت تاثیر قرار دهد، اما این کمکها از طریق سیستم مالی و بانکی صورت نمیگیرد.
وی گفت: قطعا این لایحه به عنوان یک موفقیت برای دولت محسوب میشود، حتی کشورهایی مانند چین و روسیه زمینه ادامه همکاری با ایران را منوط به پذیرش دستورالعمل های گروه اقدام مالی مبارزه با تروریسم دانستهاند.
قطعا FATF میتواند ابزاری چارهساز برای دولت واقع شود
این کارشناس مسائل اقتصادی اظهار کرد: هر کس که میخواهد با یک نفر روابط مالی داشته باشد، از حساب مالی فرد مطمئن میشود و این امر در کل کشورهای دنیا مشهود است.
خنداندل ادامه داد: قطعا FATF میتواند ابزاری چارهساز برای دولت واقع شود. در این رابطه نیز وزیر امور خارجه اعلام کرده بنده و رییس جمهور تضمین نمیدهیم که FATF تصویب شود، مشکلات ما حل میشود، اما این این تضمین را میدهم که اگر تصویب نشود، مشکلات ما افزایش پیدا میکند.
این کارشناس مسائل اقتصادی با تاکید بر اینکه به اعتقاد من تصویب این لایحه یک ضرورت است، گفت: متاسفانه در سیستم ما قبلا اقتصاد سیاسی وجود داشت اما در حال حاضر این امر به قانون سیاسی تبدیل شده و همه مسائل ما در راستای جناح بندی و رفتارهای سیاسی صورت میگیرد.
وی تصریح کرد: پیوستن به این لایحه قطعا شرایط را برای ایران بهتر خواهد کرد. همچنین با توجه به آغاز دوره جدید تحریمها آثار این لایحه مشهودتر خواهد شد.
خنداندل با بیان اینکه تصویب این لایحه قطعا میتواند گامی باشد تا به دیگران ثابت کنیم که کشور ضابطهمند و قانونمندی هستیم، خاطرنشان کرد: آنچه که مدام بعضی از کشورها در گوش دنیا زمزمه میکنند این است که یک عنصر نامطلوب در خاورمیانه پیدا شده که به هیچگونه رفتار و کنوانسیونهای بینالمللی که سایر دولتها به آن متعهد هستند، اعتقاد ندارد و این کشور ایران است.
انتظار نداشته باشیم گشایشهای مالی به همین زودی رخ دهد
در ادامه نیز مهدی نجف زاده، استاد روابط بینالملل و عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد، بیان کرد: پیوستن ایران به این کنوانسیون قطعا موثر خواهد بود.
وی ادامه داد: اینکه ایران وارد معاملات اقتصادی شود، بحث طولانی است، ولی باید با توجه به شرایط تحریمی آمریکا که دوره جدید آن آغاز خواهد، تاثیر این لایحه را زود ارزیابی کنیم.
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: نباید انتظار آن را داشته باشیم که به همین زودی گشایشهای مالی رخ میدهد، اما برخی از موانعی که در نقل و انتقال پولهایی که در سیستم جهانی وجود دارند را رفع خواهد کرد.
نجفزاده با اشاره به اینکه این لایحه روابط پولی ایران را تسهیل میکند، افزود: اما مسأله مهم تر این است که از یک مرحلهای به بعد تحریمها تقریبا مراودات اقتصادی ایران را تحتالشعاع قرار میدهد اما تصویب لوایح چهارگانه این بهانه را از دست آمریکایی ها میگیرد که فشارهای سختتری را اعمال کند.
وی اظهار کرد: این لایحه برای آن نیست که منشا و مبدا پول های ما را مشخص کند و چنین سیستمی در هیچ جای دنیا مشهود نیست، بلکه در بعضی از مواقع ایران را به عنوان یک فرد مطمئن برای برقراری ارتباط معرفی میکند.
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: به عقیده من صدا و سیما نیز در این امر نقش مخربی داشته و به جای شفاف سازی به رو بناهای آن تاکید کرد./ ایسنا