توافق اردوغان و پوتین در شهر سوچی روسیه بر سر مساله ادلب، همچنان بحث محوری محافل سیاسی ترکیه است و اکنون ضمن بروز اختلاف بین کارشناسان ترک، دو دیدگاه مختلف و متضاد در ارتباط با موفقیت اردوغان و یا امتیازدهی وی مطرح می شود.
به گزارش ایرنا، رسول توسون روزنامه نگار و کارشناس سیاسی با انتشار یادداشتی تحت عنوان 'ترکیه، ادلب و روسیه را نجات داد' در روزنامه استار نوشت: جهانیان شاهد مذاکرات اخیر روسای جمهوری ترکیه و روسیه در سوچی در خصوص مساله ادلب بودند و بی گمان از تلاش های اردوغان تقدیر می کنند چرا که وی از بروز یک فاجعه انسانی جلوگیری کرد.
کارشناس نزدیک به حزب حاکم ترکیه اضافه کرد: حل مساله ادلب در نشست سوچی همچنین ولادیمیر پوتین را از افتادن به وضعیتی سخت و دشوار نجات داد چرا که حمله ارتش سوریه به ادلب با حمایت مسکو باعث رویارویی ترکیه و اروپا با روسیه می شد اما تدابیر موثر اردوغان توانست هم از شکسته شدن غرور پوتین و هم از مقابله جهانی با مسکو جلوگیری کند.
به نوشته سردبیر سابق مجله یورونگه، اگر خلع سلاح مخالفان و تروریست های ادلب طبق توافق و زمانبندی سوچی انجام شود، بی گمان سال آینده میلادی، سال پاکسازی شرق فرات و منبج از تروریست ها خواهد بود.
ایلنور چویک مشاور ارشد اردوغان نیز چندی پیش با انتشار یادداشتی در روزنامه ینی بیرلیک تحت عنوان 'ناراضیان از حل مساله ادلب' نوشت: حل مساله ادلب بدون خونریزی و جلوگیری از حمله گسترده به این شهر در نتیجه مذاکرات دیپلماتیک ترکیه با روسیه، باعث ناراحتی و نارضایتی آمریکا شد.
چویک در این یادداشت عنوان کرد: مذاکرات دیپلماتیک ترکیه در نهایت به جلوگیری از حمله ارتش سوریه به ادلب منجر شد و در روزهای گذشته شاهد بودیم که اردوغان با درایت خود توانست ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه را اقناع و راه درست حل مساله ادلب را به وی نشان دهد و به این ترتیب خطر جنگ را از سر مردم این منطقه دور کرد.
وی تصریح کرد: با حل مساله ادلب، آرام آرام موضوع شرق فرات و پاکسازی تروریست ها از این منطقه نیز در دستور کار ترکیه و روسیه قرار می گیرد که این موضوع به هیچ وجه خوشایند مقامات کاخ سفید نیست.
یالچین آکدوغان روزنامه نگار، نویسنده، سیاستمدار و معاون احمد داوود اوغلو نخست وزیر پیشین ترکیه با انشار مقاله ای در روزنامه استار تحت عنوان 'قدرت ترکیه، ادلب و اقتصاد' نوشت: حل مساله ادلب در نشست سوچی بار دیگر قدرت ترکیه را در حل مشکلات منطقه ای بدون خونریزی نشان داد.
وی مدعی شد: جنگ داخلی در سوریه در واقع رویارویی دو قدرت بزرگ جهانی (آمریکا و روسیه) در این منطقه است و حل مساله ادلب به عنوان منطقه ای بسیار حساس، بر اعتبار اردوغان و ترکیه در جهان افزود.
وی تصریح کرد: تدابیر موثر ترکیه در سیاست خارجی، کشور را به عنوان قدرتی تاثیرگذار در حل معضلات منطقه ای تبدیل کرده است به طوری بدون حضور آنکارا، احتمال برافروخته شدن آتش جنگ بسیار زیاد است.
آکدوغان چندی پیش نیز با انتشار مقاله ای تحت عنوان 'سقوط ادلب به فروپاشی اتحادیه اروپا منجر می شود' در روزنامه استار نوشت: تحولات موجود در ادلب مختص به این شهر نیست بلکه بر سرنوشت سوریه و منطقه نیز تاثیرگذار خواهد بود.
وی عملیات نیروهای مورد حمایت روسیه علیه ادلب و از سوی دیگر، تحرکات نیروهای آمریکایی و انگلیسی را زمینه ساز افزایش حرارت جنگ و خونریزی در منطقه دانست و بیان کرد: این وضعیت منطقه را در بحران و هرج و مرج عمیقی غرق خواهد کرد.
این نویسنده ترک تاکید کرد: البته عواقب بروز جنگ از جمله گسترش خشونت های فرقه ای، اقدامات تروریستی و سیل مهاجران، فقط و فقط گریبان ترکیه را نخواهد گرفت بلکه با گذر از ترکیه، به سراسر اروپا نیز سرایت می کند.
کارشناسان سیاسی نزدیک به دولت ترکیه در حالی از نقش پررنگ اردوغان در اقناع پوتین به منظور حل مساله ادلب بدون خونریزی سخن می گویند ولی کارشناسان و فعالان سیاسی مخالف حزب حاکم نظر دیگری نسبت به این موضوع دارند.
کمال قلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خواه خلق ترکیه به انتقاد از توافق اردوغان با پوتین درباره مساله ادلب پرداخت و اظهار کرد: اردوغان در خصوص سوریه هر آن چیزی را که ولادیمیر پوتین می خواهد، انجام می دهد و این امر به مفهوم پیروی اردوغان از بشار اسد نیز هست.
وی تاکید کرد: ترکیه برای تامین تمامیت ارضی سوریه باید با بشار اسد دیدار کند و راه های یک مذاکره مستقیم و بدون واسطه در یک چارچوب مشخص ایجاد شود چرا که تمامیت ارضی سوریه و تداوم حاکمیت این کشور به عنوان یک دولت واحد برای ترکیه و تمام منطقه بسیار مهم است اما متاسفانه اردوغان، قدرت و ظرفیت درک این موضوع را ندارد.
پرفسور حسن اونال کارشناس سیاسی مشهور و استاد روابط بین الملل دانشگاه آتیلیم آنکارا در گفت و گو با خبرگزاری اسپوتنیک به تحلیل مساله ادلب در مذاکرات سوچی پرداخت و اظهار کرد: اگر چه نباید تلاش های دیپلماتیک اردوغان به منظور جلوگیری از حمله ارتش سوریه به ادلب را نادیده گرفت اما شواهد امر نشان می دهد که رییس جمهوری روسیه امتیازات لازم را در خصوص ادلب دریافته کرده و نسبت به ممانعت از جنگ اقناع شده است.
دکتر نعیم بابور اوغلو سرتیپ بازنشسته ارتش و مشاور علمی مرکز پژوهش های سیاست خارجی و امنیتی ترکیه نیز در گفت وگو با اسپوتنیک به تشریح مساله ادلب پرداخت و اظهار کرد: توافق روسای جمهوری ترکیه و روسیه در سوپی بر سر حل مساله ادلب بدون خونریزی نشان می دهد که تدابیر مورد توافق طرفین در سوچی، راه نفوذ آمریکایی ها در سوریه را کاهش می دهد و به همین دلیل روسیه نفع بیشتری نسبت به قدرت دیگر جهانی حاضر در سوریه (آمریکا) به دست می آورد و این موضوع پوتین را اقناع کرده است.
به نوشته این کارشناس سیاسی ـ امنیتی ترک، به نظر می رسد در مذاکرات سوچی، روسیه به هر آنچه که می خواست، رسید.
به گزارش ایرنا، کمتر از دو هفته پیش، سران ایران، روسیه و ترکیه در نشست سه جانبه خود در تهران در خصوص سوریه و ادلب گفت و گو کردند اما رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه بر سر حمله نظامی ارتش سوریه به پشتوانه متحدان خود به ادلب مخالف بود و خواستار دادن فرصت به افرادی شد که از نگاه دولت قانونی سوریه و متحدان آن تروریست های تکفیری هستند و ترکیه برخی از آنان را مخالفان میانه رو می خواند.
از این رو اردوغان چند روز پیش با ولادیمیر پوتین همتای روسی در سوچی دیدار و در این سفر تلاش کرد تا موافقت رییس جمهوری روسیه را در توقف حمله به شهر ادلب به عنوان آخرین پایگاه مهم تروریست ها در سوریه جلب کند.
پس از پایان نشست، پوتین از توافق با ترکیه خبر داد و اعلام کرد که تصمیم گرفتیم تا روز 15 ماه اکتبر (23 مهر) در امتداد خطوط حائل بین معارضان مسلح سوری و ارتش سوریه (در ادلب) محدوده غیرنظامی به عمق 15-20 کیلومتر ایجاد کنیم و این محدوده را واحدهای گشت سیار ارتش ترکیه و پلیس نظامی روسیه کنترل خواهند کرد.
تصمیمی که نشان داد فعلا، ترکیه توانسته مانع از تلاش روسیه برای پایان دادن به کار تروریست ها از طریق نظامی در آخرین نقطه حضور آنان در سوریه و نزدیک مرزهای ترکیه شود.
گشت مشترک نظامی نیز گواهی بر این مدعا است که فعلا ترکیه حضور خود در شمال سوریه را حفظ خواهد کرد.
پوتین در نشست خبری پس از این دیدار تداوم مذاکرات آستانه با مشارکت ایران، روسیه و ترکیه و امکان جستجوی راه حل های سیاسی پایدار در ژنو تحت نظارت سازمان ملل را مهم خواند.
در فرایند اجرای توافق سوچی، چگونگی برخورد با تروریست ها از طرف روسیه و ترکیه و نیز نقش دولت سوریه که همواره خواهان خروج ترکیه و تروریست ها از خاک خود بوده، در نحوه رفع اشغال شهر ادلب تعیین کننده خواهد بود.
اردوغان چهارشنبه این هفته طی سخنرانی در آیین 'روز جانبازان' در آنکارا افزود: برای جلوگیری از ریخته شدن خون در ادلب، توافقنامه 12 ماده ای به امضا رسید که گامی برای برقراری صلح در آن سوی مرزهای ترکیه بود.
وی بیان کرد: وزرای دفاع ترکیه و روسیه در خصوص همکاری در ادلب اسنادی را امضا کردند و ما سعی کردیم در اجرای این توافق، دیگر اشکی ریخته نشود و برای همین، هر گامی که لازم بود، برداشتیم.
رییس جمهوری ترکیه تاکید کرد: در این زمینه، این گونه اقدامات ادامه خواهد داشت.
نظر شما
