بانكداري ايراني ـ ارتباط ضعیف میان صنعت و دانشگاه از نقیصههایی است که تبعات و پیامدهای آن در سالیان گذشته اقتصاد، صنعت، تولید و حتی مراکز دانشگاهی کشور را متحمل خسارات و آسیبهای بسیاری کرده است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، تأکید مقام معظم رهبری، اساتید دانشگاهی و کارشناسان و صاحب نظران اقتصادی در سالیان گذشته به موضوع توجه به تولید ملی و پشتیبانی از مراکز تولیدی کشور که نِمود و تَجَلیِ آن در کالای ایرانی هویدا میشود، موید این واقعیت است که یکی از اساسیترین راهکارها و مولفهها برای شکوفایی اقتصاد کشور به این امر خطیر معطوف میشود و در صورت غفلت و کم توجهی به این موضوع، تحقق اهداف اقتصادی بسیار سخت و دشوار و حتی ناممکن خواهد شد.
به واقع حمایت از تولید ملی و کالای ایرانی دستاوردهای بسیاری را در بخشهای اقتصادی و اجتماعی به همراه خواهد داشت که کاهش وابستگی اقتصادی کشور به دُوَلِ خارجی، فاصله گرفتن از اقتصاد تک محصولی، مصونیت فزاینده در برابر تحریمهای اقتصادی غرب و ایالات متحده، افزایش و توسعه فرصتهای شغلی و مهار معضل بیکاری و کاهش ناهنجاریها و نارساییهای اقتصادی تنها بخشی از توفیقاتِ عملیاتی ساختن این سیاست و استراتژی (حمایت از کالای ایرانی و تولید ملی) به شمار میرود.
در این میان، برای تحقق این استراتژی، باید پیش نیازها و الزامات مرتبط با آن نیز فراهم و تامین شود که یکی از این مولفهها به نگاه علمی و بروز به موضوع تولید معطوف میشود و قاعدتا میباید مراکز علمی کشور و دانشگاهی، مروج و تامین کننده این نیاز باشند، اما متاسفانه به دلیل ارتباط ضعیف میان دانشگاه و صنعت، این امر خطیر به نحو شایستهای محقق و مُیَسَر نشده است.
در این میان، دانشگاهها نیز از فقدان تعامل و ارتباط موثر و سازنده با مراکز صنعتی دچار خُسران و آسیبهای بسیاری شده اند که فقدان مهارت در میان قشر فارغ التحصیل و عدم آشنایی و تجربه ناکافی آنها به مسائل صنعتی، فنی و تولیدی و برخورداری مطلق از مجموعهای از حفظیات و نظریات تئوریک از نمونههای این آسیب به شمار میرود.
فرید نجفی، عضو هیات علمی دانشگاه گیلان در گفتگویی بارسانهها در این خصوص میگوید: متأسفانه هم صنعت و هم دانشگاه ما عمده نیاز خود را از خارج کشور تأمین کردهاند و به نوعی راه برون رفت از مشکلات و نارساییهای پیشِ روی خود را در آن سوی مرزها جستجو کردهاند.
وی در تشریح این نارسایی میافزاید: دانشگاههای ما همواره منتظر بودهاند تا ببینند در آنسوی مرزها بر روی چه موضوعاتی کار میشود تا آن موضوع را به داخل آورده و در ارتباط با آن به تولید مقالات دسته دوم روی آورند و صنعت ما نیز تلاش کرده تا با نگاه وارداتی به تولید محصولات مورد نظر مبادرت ورزد.
این عضو هیات علمی دانشگاه گیلان میگوید: هر دو مرکز مذکور (دانشگاه و مراکز صنعتی) پیشرفت و شکوفایی خود را در آن سوی مرزها جستجو میکنند و با این اوصاف، هیچگاه ارتباط دو سویه، سازنده و موثری را میان صنعت و دانشگاه شاهد نخواهیم بود و زمانی این شرایط تغییر خواهد کرد که طرفین به یکدیگر احساس نیاز واقعی کنند و یک تعامل بُرد بُرد داشته باشند.
وی میافزاید: در طول سالیان گذشته، تلاش بسیاری برای پیوند دو سویه میان مراکز دانشگاهی و مراکز صنعتی لحاظ شده و حتی در مواردی با تزریق منابع مالی و ارائه مشوقهای دولتی و عقد قرار دادهای تحقیقاتی میان این دو نهاد، این هدف (تقویت تعامل میان صنعت و دانشگاه) دنبال شده، اما در نهایت فاقد خروجی و نتیجه لازم و کافی بوده است.
مطالعه و پژوهش دانشگاهها بهصورت هدفمند، به تقویت و توسعه تولید منتهی میشود
موضوع فرسودگی دستگاهها و تجهیزات تولیدی از معضلاتی است که علاوه بر افزایش هزینه تمام شده بر روی کیفیت تولید نیز تأثیر میگذارد و بدون تردید در صورت ارتقای کیفی و دستیابی به فناوریهای نوین، صنعت کشور از چنین مشکلاتی عبور خواهد کرد و به تبع در چنین شرایط، کالای ایرانی به نحو هر چه مطلوبتری تولید و عرضه میشود و قطعا حصول این امر، به ارتقای کالای ایرانی در بازار داخلی و خارجی منتهی خواهد شد.
به تبع حصول این امر مستلزم تحقق دو امر خطیر میباشد، نخست تأمین مالی و در گام بعدی لحاظ نمودن فناوریهای نوین که قطعا در مورد دوم تحقیقات و پژوهشهای هدفمند دانشگاهها نقش بسزایی ایفاء خواهد کرد.
امری که پیش از این استاندار قزوین (عبدالمحد زاهدی) در جلسه ستاد تسهیل و رفع موانع تولید به آن اشاره و تأکید میورزد.
وی در این خصوص میگوید: در صورت ارتباط صحیح و منطقی میان صنعت و دانشگاه، مراکز علمی و دانشگاهی علاوه بر نیازهای صنعتی، تولید علم خواهند کرد و بخش صنعت هم نیازهای خود را به بخش دانشگاه منتقل میکند و از این طریق مشکلات خود را مرتفع میکند.
زاهدی در این جلسه که در پاییز سال گذشته برگزار شد، تصریح کرد: بسیاری از واحدهای صنعتی در کشور به دلیل فرسوده بودن تجهیزات و ماشین آلات با مشکل روبهرو هستند که دانشگاه میتواند در برون رفت از این وضعیت ایفای نقش کند.
نقش تعیین کننده اساتید در بهبود رابطه میان صنعت و دانشگاه
در این میان، برخی از صاحب نظران، نقش بسیار نافذ و تعیین کنندهای را برای اساتید دانشگاه در بهبود و تقویت ارتباط میان صنعت و دانشگاه قائل هستند.
علی اصغر جعفری، عضو هیأت علمی دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی از نمونه این افراد و گروهها به شمار میرود.
وی در گفتوگو باخبرنگار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، میگوید: دانشگاهها باید برای تقویت صنعت، بیش از گذشته فعال باشند، زیرا نقش مهمی در گسترش و حرکت رو به جلوی صنعت ایفا میکنند.
این عضو هیأت علمی دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی، افزود: اساتید تأثیر بسزایی در استحکام ارتباط دانشگاه و صنعت دارند، زیرا که دانشگاه فرصت مناسبی ایجاد میکند تا دانشجویان از طریق اساتید برای کسب تجربه به بازار کار و حوزه صنعت ورود پیدا کنند و این مهم با هدف گذاری مسئولان ذی ربط محقق خواهد شد.
جعفری معتقد است: با برگزاری کنفرانسها در موضوعات مختلف و هم اندیشی اساتید و متخصصان صنایع در عرصههای تخصصی میتوان تعامل مطلوبی را میان صنعت و دانشگاه ایجاد نمود و در مجموع میتوان از تجربیات ارزشمند دانشگاهها برای توسعه و گسترش صنعت و تولید بهره برد.
عباس سقایی، عضو هیأت علمی دانشگاه نیز در گفت و گو با خبرنگار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان،، با تأکید بر ضرورت ارتباط سازنده دانشگاه و صنعت در کشور، گفت: یکی از موضوعات اصلی صنعت کشور به بهبود کیفیت و کنترل کیفیت آماری معطوف میشود که متأسفانه در حال حاضر اثربخشی خود را از دست داده است.
وی افزود: مدلسازی، تحلیلهای پیشبینی کننده و توصیه کننده، نیاز امروز بخش صنعت برای ارتقای کیفیت بوده و رسالت یک مهندس صنایع، تبدیل کردن اعداد و ارقام به شاخصهای قابل فهم است.
سقایی تصریح کرد: اکنون متخصصان در بخش صنعت، توانایی مدلسازی ندارند و در مقابل متخصصان دانشگاهی نیز درک عمیقی از مسائل مرتبط با صنعت ندارند.
این عضو هیأت علمی دانشگاه گفت: تربیت متخصصان ضعیفی که پایه علمی قوی در دانشگاه کسب نکرده اند، یکی از معضلات مهم ارتباط صنعت با دانشگاه است و باید هر چه زودتر این موضوع مورد بررسی قرار گیرد.
امید آن میرود در سالی که از سوی رهبر معظم انقلاب به حمایت از کالای ایرانی مزین شده شاهد حصول توفیقات هر چه بیشتری در زمینه ارتباط و تعامل دوسویه صنعت و دانشگاه باشیم که قطعا در صورت ارتقاء و تقویت این امر خطیر، تولید ملی و محصولات داخلی در دو بخش کمی و کیفی به موفقیتهای هر چه بیشتری نائل خواهد شد و متعاقبا اقتصاد کشور نیز در سایه این توفیق به دستاوردهای هر چه بیشتری خواهد رسید.