بنا بر آمار منتشره از سوی وزارت نیرو با اجرا طرح احیا و تعادل بخشی آبهای زیرزمینی تا اسفند ماه ۱۳۹۶، ۳۷ هزار و ۳۰۵ حلقه چاه غیرمجاز مسدود شده است.
به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد خبرگزاری میزان، سخن از کمبود منابع آب در کشور یکی از رایجترین موضوعات محافل عمومی است که این صحبتها باید به باور عمومی تمام افراد نیز تبدیل شود.
بنا بر مطالعات صورت گرفته فلات ایران به تبع قرار گیری روی کمربند خشک نیم کره شمالی دارای ذخایر آبی و بارشهای ضعیفی است. این جایگیری همراه با افزایش دما سالیانه که حاصل تغییر اقلیم است سبب شده ۸۰ درصد از مساحت کشور دارای شرایط خشک و نیمه خشک باشد و بنا بر پیش بینیهای صورت گرفته سالانه در حدود یک درصد از اراضی حاشیه بیابانها به سمت بیابانی شدن پیش برود.
این سطح از بیابانها در کنار ۱۵ سال پیاپی خشکسالی در کشور سبب آن شده که امروزه کم آبی هم بر روی سطح کشور در قالب آبهای جاری و هم در اعماق زمین در شکل آبهای زیر زمینی به اوج خود برسد و صدای طبیعت را از طریق خشک شدن تالابها و رودخانهها و فرونشست زمین به گوش اهالی این سرزمین برساند.
در این بین آبهای زیرزمینی به دلیل مشهود نبودن در مقایسه با آبهای سطحی بیشتر مورد اجحاف قرار گرفته و تا جایی پیش رفته که هم اکنون ۱۲۰ میلیارد مترمکعب کسری مخزن در سفرههای آبهای زیرزمینی داریم و نتیجه آن فرونشستهایی با ارقام باور نکردنی در ایران به خصوص در دشتهای کشور بوده و بعضا فروچالههایی با عمق ۹۰ متر در استان فارس گزارش شده است.
طرح احیا و تعادل بخشی آبهای زیر زمینی از جمله طرحهای مهم و تاثیر گذار برای نجات آبهای زیر زمینی است که از سال ۹۳ در شورای عالی آب مصوب شد که طبق آن وزارت نیرو اجرا ۱۱ طرح آن را برعهده دارد.
بر این اساس تاکنون هزار و ۲۰۰ بازار محلی آب در کشور ایجاد شده و یا در اقداماتی مشابه چاههای کم بازده کشاورزی خریداری و از منابع آن برای تعادل بخشی آب مصرف شده است.
جایگزینی پساب با چاههای کشاورزی در دشتهای ممنوعه، تقویت و استقرار ۶۰۰ گروه گشت و بازرسی در سراسر کشور، نصب کنتورهای هوشمند آب برای پایش و کنترل برداشت از چاه ها، نظارت و مسلوب المنفعه کردن چاههای فاقد مجوز و پروژه تغذیه مصنوعی و پخش سیلاب در دشتهای ممنوعه از جمله اقدامات صورت گرفته در راستا حفظ منابع آبی زیرزمینی است.
بنا بر آمار از ابتدا اجرا طرح احیا و تعادل بخشی آبهای زیرزمینی تا اسفند ماه ۱۳۹۶، ۳۷ هزار و ۳۰۵ حلقه چاه غیرمجاز مسدود و یا از اضافه برداشت آن جلوگیری به عمل آمد که این اقدام منجر به ممانعت از برداشت غیرمجاز دو میلیارد و ۶۵۵ میلیون متر مکعب منابع آب زیر زمینی شده است.
بدون شک اجرای این طرح در بهبود شرایط تاثیرگذار است، ولی باید به این نکته نیز توجه شود که سرعت استفاده از آبهای زیرزمینی و نابودی آبخوانها بیشتر از سرعت جبران این منابع است.