بانكداري ايراني ـ ساکنان تهران که برخی اهل این شهر و برخی اهل دیگر نقاط کشورمان هستند، در سالروز ملی شدن صنعت نفت، نظرات جالبی در مورد نفت و ملی شدن آن دارند که در گفتوگوی برخی از آنها با تسنیم، نظراتشان گردآوری شد.
به گزارش تسنیم، طرح ملی شدن نفت با نام سعادت ملت ایران در روز 24 اسفند توسط مجلس شورا و در روز 29 اسفند توسط مجلس سنا به تصویب رسید و شادی سراسر ایران را فرا گرفت.
سند افتخار ملت ایران در پیروزی شیرین بر استعمار و عمال مستبدشان در 29 اسفند 1329 هجری شمسی (برگرفته از مرکز موزهها و اسناد صنعت نفت ایران)
از 29 اسفند سال 1329 (روز ملی شدن صنعت نفت ایران) شصت و هفت سال می گذرد. اما از تاریخ کشف نفت در ایران حدود 110 سال میگذرد. در شب 25 مه 1908 میلادی مطابق با پنجم خردادماه 1287 شمسی نفت از دل نخستین چاه ایران در مسجد سلیمان فوران کرد. ایران حدود 110 سال است که نفت دارد و 67 سال آن، این نفت بهعنوان صنعتی ملی محسوب میشود.
امروز بهسراغ شهروندان تهرانی در 4 نقطه مرکزی پایتخت رفتیم تا با گذشت 110 سال از تاریخ نفتی ایران و 67 سال از ملی شدن آن، نظرشان در مورد نفت و آثار آن در زندگی مردم را جویا شویم.
* میدان ولیعصر(عج) تهران
* نفت را بهجای توسعه خرج روزمره کردیم
مردی 28ساله ــ لیسانس مکانیک ــ شاغل در شرکت خصوصی ــ اهل تهران ــ ساکن تهران: بهنظرم آنطور که باید از نفت برای پیشرفت و توسعه کشور استفاده نکردیم. چرا یک کشور نفتی مثل ایران باید امروز مشکل اشتغال داشته باشد؟ بهنظر من پاسخ روشن است، چرا که نفت را فروختیم و خوردیم، یعنی خرج روزمره کردهایم بهجای آنکه خرج توسعه کنیم. بهجای آنکه کارخانه بسازیم، هزینههای جاری مملکتداری را از نفت تأمین کردیم. اینهمه سال نفت میفروشیم، اگر درست برنامهریزی کرده بودیم امروز میتوانستیم یک کشور کاملاً صنعتی باشیم، صنعتی که زیرساختهای آن از پول نفت درست شده و امروز از چرخش مالی صنعتی بودنمان، امورات را میگذراندیم؛ نه اینکه بعد از اینهمه سال، باز هم به پول نفت برای امور جاری نیازمند باشیم.
* نفت را خام صادر میکنیم و محصول نهایی وارد میکنیم
خانمی 32ساله ــ دانشآموخته اقتصاد ــ معلم ــ اهل کرج ــ ساکن تهران: باید هرچه نفت داریم بهجای خامفروشی تبدیل به ارزش افزوده کنیم. مگر دیگر کشورهای جهان که از ما نفت میخرند چه میکنند؟ تبدیل به فرآورده میکنند و با ارزش افزوده بیشتر یا مصرف میکنند یا به دیگر نقاط جهان صادر میکنند. چرا ما خودمان تمام ظرفیتهای تولید نفت را به ظرفیتهای تولید فرآورده تبدیل نکنیم؟ ما نفت داریم، خام آن را صادر میکنیم و محصولات نهایی را که پایه نفتی دارند مثل پلاستیک و لاستیک و ... وارد میکنیم. چرا ما بعد از اینهمه سال که پایه ایجاد صنایع بزرگ را داریم، اقدام کاملی نکردهایم؟ البته نمیتوان منکر پیشرفتها و تلاشها بود، اما میتوانستیم بهعنوان ایرانی نفتی، کشور بهینهتری داشته باشیم.
* مسئولان ببینند چطور میشود از این نفتِ ملی، اوضاع زندگی مردم را بهتر کرد
مردی 45ساله ــ دیپلم فنی ــ تراشکار ــ اهل تهران ــ ساکن تهران: نفت ما ملی شد، یعنی در دست خودمان قرار گرفت. این نفتِ ملی، یعنی نفتِ من و شما؛ نفت مردمِ ایران. این نفت که مال ماست تا امروز چه گُلی به سر ما زده است؟ من یک ایرانی هستم که پدر و پدربزرگ و هفت نسلم ایرانی بوده؛ پس از نعمتی که خدا به اسم نفت داده باید سهم ببرم، نفتی که قرار بود بیاید سر سفره مردم. با یارانه 45 هزار و 500 تومانی بهاذعان مسئولان وقت دولت، نفت بر سر سفره مردم آمد. درست! دستشان درد نکند. اما مگر قرار بود این یارانه تا ابد ثابت باشد؟ مگر قرار نبود این نفتی که بر سر سفره ما آمد تأثیر خودش را همیشه در بهتر شدن شرایط بگذارد؟ چرا اینهمه سال یارانه ثابت است و بعد هم چند وقت یکبار میگویند میخواهند آن را قطع کنند؟ بهنظرم بهتر است مسئولان روی مسائل مختلف از جمله همین موضوع نفتِ ملی بیشتر فکر کنند و ببینند که چطور میشود از این نفتِ ملی، اوضاع زندگی مردم را بهتر کرد. من نمیگویم نفت را بفروشند و ریال ریال کنند و نقداً به مردم بدهند. من میگویم اوضاع را سامان دهند. بیکاری را رفع کنند. تسهیلات خرید مسکن را در دسترستر و بهتر کنند. حقوق و دستمزدها را واقعیتر کنند و تورم را مهار کنند.
* نفت بعد از انقلاب با افزایش امکانات به سفره مردم آمد، اما کاش بیشتر صرف ایجاد اشتغال میشد
مردی 67ساله ــ کارمند بازنشسته ــ اهل سمنان ــ ساکن تهران: من از همان جوانی اهل سفر بودم. تقریباً میتوانم بگویم اکثر نقاط ایران را بارها در جوانی و پیری دیدهام. یک زمانی نهتنها روستاها، حتی شهرهایی هم بود که راه درست و حسابی نداشت. دیگر آب لولهکشی یا گاز و یا حتی برق داشتن، خیلی رؤیا بود. هرچه از زمان جنگ تحمیلی گذشت و کشور رو به سازندگی رفت، بهچشم دیدم شهرها و روستاهایی که هم آب و برق و گاز به خود دیدند و هم راه عبور و مرور مردم سامان پیدا کرد. مطمئناً یکی از جاهایی که پولش صرف این توسعه سراسری شد، همین نفت بود. نفت بعد از انقلاب با افزایش امکانات به سفره مردم آمد. من خودم فرزند جوان دارم. طعم بیپولی را چشیدهام و باز هم میچشم. طعم بیکاری پسر جوان را کشیدهام. این طور نیست بگویم همه چیز خوب است اما اینطور هم نیست هیچ کاری نشده باشد. من میگویم خوب کار شد اما میتوانست بهتر هم باشد. پول نفت صرف توسعه راه و رساندن آب و برق و گاز شد بسیار خوب است، کمی هم صرف ایجادِ کار شد، اما کم بود. کاش بیشتر صرف ایجادِ کار و اشتغال برای جوانان میشد. اگر جوان ما کار داشته باشد، همه چیزش سامان میگیرد. فقر و نداری سرچشمه همه فسادهاست.
* چهارراه نظامآباد تهران
* اقتصاد ما اقتصاد یک کشور نفتی نیست
مردی 40ساله ــ دیپلمه ــ شغل آزاد ــ اهل تهران ــ ساکن تهران: نفت داریم، یعنی نسبت به کشورهایی که نفت ندارند باید جلوتر باشیم اما اینطور نیست. بسیاری از کشورهای اروپایی هستند که نفت ندارند و حتی از دیگر کشورها میخرند اما اقتصاد بهتری نسبت به ما دارند. من فکر میکنم بیشتر درآمد نفتی ما هدر میرود. حالا کجا نشتی دارد، کجا باید خرج شود و نمیشود، نمیدانم. اما وضع اقتصاد جامعه را نگاه میکنم میگویم این اقتصاد یک کشور نفتی نیست.
* باید مدیرانی بر سر کار باشند که بتوانند پول نفت را در راستای بهبود زندگی مردم هزینه کنند
خانمی 44ساله ــ لیسانس ادبیات ــ خانهدار ــ اهل تبریز ــ ساکن تهران: من سهم خودم و بچههایم را از نفت نمیفهمم. نمیدانم ما چه سهمی داریم. آیا همین نفری 45 هزار و 500 تومن سهم ماست؟ من فکر میکنم سهم هر نفر ایرانی از نفت میتواند بیشتر باشد. از مسئولان انتظار داریم که به مردم و مشکلاتشان توجه بیشتری شود. ما فقط نفت نداریم، ایران بسیاری از قابلیتها را دارد که میتواند کنار نفت، اوضاع مردم را بهتر کند. بهشرطی که هم برنامهریزی درستی شود و هم برنامهریزیهای درست، بهدرستی اجرا شوند. فقط موضوع پول نفت نیست. مهم این است که مدیرانی بر سر کار باشند که بتوانند ثروت ملی را در راستای بهبود زندگی مردم هزینه کنند. اگر مسئولی نمیتواند خوب کار کند، باید با فرد بهتری جایگزین شود. اما متأسفانه اخبار را که دنبال میکنیم میبینیم یک مدیر ناکارآمد دولتی آنقدر سر کار میماند که عمر مدیریتش تمام شود اما بهعلت ناکارآمدی برکنار نمیشود.
* میدان انقلاب تهران
* در فناوری نفتی هم میتوانستیم امروز نفر اول جهان باشیم اما نیستیم چون خودباوری نداشتیم
مردی 24ساله ــ دانشجوی عمران ــ اهل شهریار ــ ساکن شهریار: همیشه از ملی شدن صنعت نفت بهعنوان یک دستاورد بزرگ و ملی یاد میشود. برداشت من از ملی شدن صنعت نفت یعنی اینکه ما خودمان میتوانیم این صنعت را اداره کنیم، پس چرا منتظر خارجیها هستیم؟ اخبار همین روزها را میخواندم که ببینم در کشورم چه میگذرد، معمولاً خبرهای اقتصادی را دنبال میکنم. قراردادهای نفتی امضا شده که برخی با شرکتهای خارجی است. در اینکه حتماً وزارت نفت صلاحدیدی داشته که با خارجیها قرارداد بنویسند و بهتبع آن سرمایه به ایران بیاورند شکی نیست اما آنجایی که میگویند ما نیاز به فناوری خارجیها داریم، باید فکر کرد که؛ چرا؟ مگر ما کشوری نیستیم که بیش از 100 سال نفت داریم و از 67 سال پیش نفت ما ملی شده؟ چرا هنوز در مباحث فناوری ضعف داریم؟ من دلیل این امر را کم کار کردن نمیدانم بلکه عدم خودباوری و عدم توجه به توان جوانان کشور میدانم. مگر این نیست که هر جا دستمان را روی زانوی خودمان گذاشتیم و یا علی گفتیم موفق شدیم؟ مگر همین جوانان ما انرژی هستهای و موشک را نساختند؟ خب، در فناوری نفتی هم میتوانستیم امروز نفر اول جهان باشیم اما نیستیم چون خودباوری نداشتیم. نهتنها در نفت، اگر در هر بخش کشور به توان داخلی بها داده شود و دولت کمک کند تا شرکتهای داخلی توانمند شوند، هم فناوری خواهیم داشت، هم اشتغال برای جوانان داریم.
* مسئولان با پول نفت اشتغالزایی کنند
خانمی 26ساله ــ لیسانس ریاضی محض ــ جویای کار ــ اهل تهران ــ ساکن تهران: انتظار من از نفت این است که شرایط زندگی را برای من و خانوادهام بهتر کند. نفت یعنی ثروت؛ این ثروت باید راحتی و آسایش بهدنبال داشته باشد. و مهمترین لازمه ایجاد آسایش و راحتی، داشتن شغل است. مسئولان با پول نفت اشتغالزایی کنند تا من جوان، خودم زندگی راحتی برای خودم بسازم. من انتظار ندارم نفت را بفروشند پولش را ماهانه به حسابم بریزند، اما انتظار دارم شرایط کار و زندگی در کشورم مهیا باشد.
* نفت باید عدالت اجتماعی بهدنبال داشته باشد
مردی 49ساله ــ تحصیلات سیکل (سوم راهنمایی) ــ باربر ــ اهل تهران: من اثری از نفت در زندگی خودم نمیبینم. خدا رو شکر هنوز تن سالم دارم و با باربری خرج خودم و زن و فرزندانم را درمیآورم. نفت برای از ما بهتران است. اثر نفت را کسی باید در زندگیاش ببیند که با کت و شلوار و ماشین شاسیبلند از پارکینگ خانه اعیانی خود به شرکت میرود و همانطور شیک برمیگردد، نه منِ کارگر که لباس هر روزم لباس کارم هست که گاهی فقط یک وصله بیشتر میخورد تا پارگی جدیدش را بپوشانم. نفت باید عدالت اجتماعی بهدنبال داشته باشد، عدالتی که هر وقت بود، بیایید من در مورد نفت حرف بزنم.
* میدان حُر تهران
* وقتی نفت ملی است که پول آن در جامعه به پولدارترشدن پولدارها و فقیرترشدن بیپولها منجر نشود
خانمی 33ساله ــ لیسانس علوم آزمایشگاهی ــ خانهدار ــ اهل امیدیه خوزستان ــ ساکن تهران: نفت هم نعمت هست هم زحمت. زحمتش را کارگران میکشند و نعمتش را پولدارها میبینند. بهنظر من وقتی نفت ملی است که پول آن در جامعه به پولدارتر شدن پولدارها و فقیرتر شدن بیپولها منجر نشود. ملی بودن یعنی همه از بودن آن بهرهمند شوند. چند سال دنبال کار مطابق تحصیلاتم بودم و نشد که نشد. الآن خانهدارم و دیگر دنبال شغل نیستم. اگر زمانی که من 5ــ4 سال پیش دنبال شغل مناسب بودم، پیدا میکردم امروز حتماً وضعم بهتر بود.
* هنوز تا ملی شدن نفت فاصله داریم
مردی 38ساله ــ پزشک ــ اهل جهرم استان فارس ــ ساکن تهران: بهنظر من هنوز مانده تا نفت ملی شود. بله در سال 1329 دست استعمار از نفت ایران کوتاه شد. اما ایادی استعمار هنوز هم روی نفت ما دستدرازی میکنند. وقتی از نظر تکنولوژی در بخشی وابستهایم و شرایط بهگونهای پیش میرود که سالها نمیتوانیم در آن بخش، از وابستگی نجات پیدا کنیم و خودکفا شویم، مطمئن باشید دست ایادی استعمار در کار است. وقتی پول نفت بهجای اینکه صرف آبادانی و توسعه زیرساختهای کشور شود، صرف برخی پروژههای بیهوده شده یا عدهای آن را اختلاس میکنند، بدانید دست دشمنان در کار است. این دشمن میتواند داخلی باشد یا خارجی، دوستنما و ایرانی باشد یا دشمن و در مقابل! وقتی تعرفهها در وارداتی که با پول نفت انجام میشود بهگونهای است که تولیدکننده داخلی نمیتواند رقابت کند، بدانید دست بیگانه در کار است. هر زمان این بیگانههای خارجی و یا داخلی، دست از سر مردم برداشتند و ایرانی در سایه توان ذاتی خود، اصول اقتصاد اسلامی و رهنمونهای ولی امر خود که در زمان غیبت آقا امام زمان(عج)، رهبر معظم انقلاب است، توانست به خودکفایی رسیده و بهجای بازار مصرف خارجیها بودن، تأمینکننده نیاز داخلی باشد، آن زمان هم نفتمان ملی شده و هم اقتصادمان ملی خواهد بود. اما با نفتی که خود وابسته تکنولوژی غربی است و بخشی از درآمدهای آن هم به خرید کالای خارجی میانجامد، هنوز تا ملی شدن فاصله داریم.