بانكداري ايراني ـ دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در جمع اعضای کمیسیون هنر و معماری این شورا بر توجه ویژه به توانمندی های علمی، هنری و اجتماعی کشورمان در تولیدات هنری و سینمایی تاکید کرد.
به گزارش ایسنا متن کامل سخنان مخبر دزفولی در کمیسیون هنر و معماری به شرح زیر است:
بسمالله الرحمن الرحیم
خیلی خوشحالیم که خدمت دوستان عزیز هستیم. جزو برکات کاری عزیزان میدانم موفقیتهایی را که بهدستآمده است. خدا هم کمک کرد که به فکرمان رسید چنین کمیسیونی را شکل بدهیم و نخبگان این عرصه را صرفنظر از متأسفانه فضاهای نگویم مسموم ولی نادرستی که در صحنههای عمومی فرهنگی دارد خودش را نشان میدهد که نباید نشان دهد . یعنی اگر آدمی فرهیخته است و عنصر فرهنگی است و صاحب سبک است باید از فکر و کمکش استفاده شود . از آن طرف فروخته شدن بعضی از این داشتهها به ثمن بخس و فرهنگ را در معرض حراج گذاشتن برای استفاده ابزاری و استفاده سیاسی و استفاده موسمی و مقطعی ظلم به هنرمندان و ظلم به دانشمندان این عرصه است و ظلم به کسانی است که به فرهنگ علاقه دارند.
من هرکدام از این نکات را که در فضای مجازی یا بخشهای مختلف میبینم حسم این است که خنجری به فرهنگ و هنرزده شده است. اسم این فرد ایکس باشد یا ایگرگ، زن باشد یا مرد باشد، هنرپیشه باشد یا موسیقیدان، متأسفانه ما داریم بعضی وقتها فکر میکنم ناخودآگاه و شاید یک عده هم آگاهانه دارند این را تحمیل بر جریان هنر ما و جریان فرهیخته فرهنگی میکنند.
شاید یکی از رسالتهای این کمیسیون این باشد که راجع به این مسئله فکر کند. این یک آسیب است که روزبهروز هم دارد دایرهاش گسترده میشود ولی عمق ندارد، دلیلش هم این است که کسانی که اینها را دارند میگویند خودشان و ظرفیتهای نظری در مورد این مسئله را ندارند و یک هیجانی برایشان ایجاد میشود و وارد آن میشوند یک مطلبی را میگویند ولی وقتی میروی با آنها صحبت میکنی میبینی که اصلاً اطلاع ندارد ،توان تحلیل موضوع را ندارد و ورودی به این مسئله ندارد کم هم با اینها گفتگو و مفاهمه میشود کم صحبت دوطرفه و چند طرفه اتفاق میافتد. این کمیسیون شاید اصلیترین وظایفش این است که این روشنگریها را انجام بدهد و صرفنظر از بادها و توفانهای سیاسی که دامن فرهنگ را هم گاهی وقتها میگیرد، بنابراین من اصل این جلسه را از تمام دوستان تشکر دارم ، هم از آقای دکتر ایمانی و رفقا که لطف کردند و این کار را دارند دنبال میکنند .
فکر میکنم این کمیسیون هم اثرگذار بوده است ، ممکن است در کوتاهمدت دیده نشود ولی در بلندمدت این اثر تحول ذهنی و فکری که ایجاد میکند اثر خودش را میگذارد منتها شرطش این است که ما دایره را وسیعتر و گستردهتر کنیم و حلقهها را بیشتر کنیم هرکدام از این بزرگوارانی که دور این میز هستند خودشان یک مرجعیت و محوریت دارند در زمینه خودشان و میتوانند این حلقهها را گستردهتر کنند میتوانند عناصر بیشتری را وارد این فضا بکنند که ما در کشور از سینمایمان موسیقیمان تئاترمان هنرهای تجسمیمان بتوانیم بیشتر و بهتر از گذشته استفاده کنیم ..
نکته دوم این کارهای پایه ایست که شما باید انجام بدهید بسیاری از این آشفتگیها و آنومیهایی که داریم در این عرصه میبینیم به خاطر این است که آن جهتگیریهای اساسی که در فرمایشات برخی دوستان هم بود تنظیم نشده است و طراحی نشده است . از آشفته بودن بخشهای فرهنگی و هنری سودجویان و فرصتطلبان استفاده میکنند و دانشمندان استفاده نمیکنند هنرمندان واقعی استفاده نمیکنند، صنعتگران نجیب عرصه هنر استفاده نمیکنند، فرصتطلبان ابنالوقت میآیند از این نابهنجاری و آشفتگی بهره خودشان را میگیرند و همه را هم لتوپار میکنند و به همه هم آسیب میرسانند.
لذا اگر این کمیسیون بتواند در این مسیر ریلگذاری کند برای ما بسیار مهم است اما اگر سیاست در موسیقی و خطمشی داشتن در موسیقی اتفاق بیفتد دیگر آن آشفتهبازار نمیتواند شکل بگیرد و فرصتطلبان نمیتوانند فرصتطلبی کنند و سودجویان نمیتوانند سودجویی خودشان را به قیمت آسیب زدن به افکار دیگران و به داشتههای دیگران نمیتوانند این کارها را بکنند. یکی از وظایف این کمیسیون این است که در موسیقی در سینما در تئاتر در صنایع دستی در هنرهای تجسمی و در تمام موارد ریلگذاری و خارج کردن فضای فرهنگی و هنری کشور از غباری که در سایه این آشفتگی قراردارد شکل بگیرد.
در فضای غبارآلود کار محتوایی عمیق نمیشود انجام داد ، نمیگذارند انجام بدهید اصلاً اگر شما هم چند تا کار جرقهای و نوبهای و نقطهای انجام بدهید محوش میکنند ، فرصت به شما نمیدهند که کارتان را انجام بدهید. ما در زمینه علم و فناوری با وجود اینکه نظام سرمایهگذاری زیادی هم نکرده است از متوسط جهانی که در دنیا که الان همه تقریباً بالای دو درصد جی دی پی را برای تحقیق و توسعه اختصاص میدهند ما هنوز زیر یک درصد هستیم ، یعنی پولی برای علم و فناوری خرج نکردهایم اما برداشت ما از علم و فناروی چند ده برابر کشورهایی است که بعضی وقتها از دو درصد و سه درصد هم پولشان را بیشتر خرج کردهاند. داشتههای ما در بعضی از زمینهها علیرغم سرمایهگذاری کم خیلی خوب بوده است البته اگر سرمایهگذاری بیشتر میکردیم خیلی بیشتر به دست میآوردیم. واقعیت قضیه اینکه ما در علم و فناوری علیرغم اینکه سرمایهگذاری کمی کردهایم که به دلیل داشتن نبوغ و داشتن توان فکری بچهها و جوانانمان قابلیتهای بزرگی را در صحنه جهانی به دست آوردهایم ...
به قول یکی از دوستان میگفت اینکه رئیسجمهور آمریکا هر وقت حرفی میزند یک فحش هم میدهد اما از آن طرف هم میگوید من نمیتوانم توانمندیهای علمی ایران را نادیده بگیرم
ما در حوزه فرهنگی هم به نظرم باید یک نهضت این چنینی ایجاد کنیم و نکردهایم و در آشفتهبازار نمیگذارند این آشفتهبازار شکل بگیرد ولی اگر سیاستهای کلیدی و اساسی کشورمان ما سینمای ملی میخواهیم ما در سینما قهرمان ملی میخواهیم .
در هالیوود برای آمریکا و برای تمدن غرب خودزنی نمیکنند هالیوود فیلمی که میسازد بر روی بدبختی های آن جامعه را تمرکز نمیکند ، دائم رو به جلو است و صد سال دیگر را هم میخواهد به شما نشان دهد و بعد هم میگوید ما این قدر قوی هستیم و این قدر قدرت داریم که میتوانیم یک کارهای خارق العادهای انجام بدهیم و لذا قهرمان های خارق العاده هم درست می کنند و به تحمیل کشورها می کنند.
یکبار این جلسه یک گزارش عالمانه منتشر کند بگوید سینمای هالیوودی کی فیلم میسازد که از اول تا آخر فیلم مستراح نشان بدهد... جامعه ما اینگونه است؟ مردم ما اینگونه اند؟ ملت ما این گونهاند؟
قابلمقایسه است با 60 یا 50 یا 40 سال قبل؟
خیانت در جامعه ما در مقایسه با جامعه غربی نسبتش چگونه است؟ واقعاً مشکل عموم جامعه ما این است که یک فیلم برای تحولات این کشور نباید ساخته بشود و پیشرفتهای این کشور نباید نشان داده شود؟
مسئولیت اجتماعی آن کسی که ادعا میکند من مسئولیت اجتماعی دارم که فیلم بسازم چرا مسئولیت اجتماعی اینگونه احساس نمیکند؟ چرا جوان هستهای ما را نشان نمیدهد؟ ما که دنبال بمب نیستیم . بعضیها مأموریت دارند و بعضیها هم فریفته هستند و حاضر نیستند که یکی از اینها را نشان بدهند، حاضر نیستند . در پزشکی در مهندسی در سلول بنیادی در سدسازی در نیروگاه سازی، بچههای جهاد ما مته حفاری ساختهاند قدرتمندتر از بسیاری از متههای حفاری در دنیا ، البته ما خودباختگی بعضی از مسئولین را داریم که حاضر نیستند این تولیدات را بخرند و محصول تولیدی خارجی را خریداری میکنند ، اما میخواهم بگویم اینها چنین چیزی را ساختهاند اما ما حاضر نیستیم این قدرت و توانایی را نشان بدهیم.
دانشمند جوان 40 ساله ما رفرنس دنیاست دائم در ساخت فیلمها سعی میکنیم مردممان را تحقیر و ناامید کنیم و مردم خودمان را بیفرهنگ و بیتمدن نشان بدهیم. آیا ظرفیت تاریخی شعر و ادب ما کمچیزی است؟ در کدام فیلم شما در کدام سریال شما این نشان داده میشود؟ در کدام ساخت هنری، در کدام تئاتر شما این دیده میشود؟ کجای این کارها؟
من کارشناس نیستم و فقط دارم حرفهایی را میزنم ممکن هم هست شما بگویید غلط است اما مشحون از تمسخر و تحقیر و عقبمانده نشان دادن مردممان و کشورمان در این ژانرهای مختلفی که شما در بخشهای مختلف میبینید از سینما گرفته تا موسیقی تا تئاتر چرا این کارها را میکنیم؟ از خودمان باید شروع کنیم. یعنی اگر خودمان، خودمان را عزتمند نشان دادیم میتوانیم جامعهمان را عزتمند نشان بدهیم. ما خودمان را آدمهای ماقبل تاریخی معرفی کردیم که فقط داریم در بیابان شتر میبریم و میآوریم، کجای جامعه ما اینگونه است کجا کشور ما اینگونه است؟ مگر بدتر از این در غرب وجود ندارد؟ در اروپا و آمریکا و کانادا. یک فیلم از آنها نشان بدهید که این ضعف ها را نشان . من خواهش کردم که سینما پیشرفت را راهاندازی کنیم . سینما پیشرفت باید راه بیفتد تا فیلمساز برود دنبال اینکه پیشرفتهای این مردم متمدن را نشان بدهد. تئاتر پیشرفت باید راه بیفتد و همین طور موسیقی پیشرفت. من چند سال است خواهش کردهام که از دوستان موسیقیدان ما خواهش کنید که سمفونی پیشرفت علم و فناوری کشور ساخته شود چرا نمیسازند؟ چرا نمیسازید؟ مطمئناً شما دانشمند این کار هستید و میتوانید این کار را بکنید. خدا میداند که اینها شعار نیست و اینها هویتبخش ملت است . ما اگر ایرانمان را دوست داریم باید این کار را بکنیم. ایران تحقیرشده ذلیلشده مخروبه که به درد مردم ما نمیخورد . آنی را که شما میسازید آینده ایران را میسازد . شما که میگویم یعنی کسانی که در هنر فعالیت میکنند.
یک جایی کسی سخنرانی میکرد میگفت ما حکومتی نیستیم گفتم تمام هالیوود حکومتی است غیرازاین را نشان بده ، اگر فیلمی بسازند برخلاف آنچه هویتبخش تمدن غرب است جلوی آن را میگیرند بعد شما میگویی ما حکومتی نیستیم ، ما اصلاً کاری به حکومت نداریم. شما به هویتت که کار داری!
کدام مقاطع تاریخی را برای شما مثال بزنم که بهترین دانشمندان حکومتیترین دانشمندان بودهاند. دیگر از ابنسینا بالاتر داریم ؟ وزیر دربار بود. آنوقت این حکومتی که خون شهدا بهپای آن ریخته شده دفاع مقدس بوده ، مردم بهپای آن ایستادهاند و همین الان هم مردم پای آن ایستادهاند و البته ضعف هم داریم و اشکال هم داریم و گرفتاری هم داریم و آدمها نابجا و ناسپاس هم داریم .
شما یکجا یک دانشمند پیدا کنید که از نسل انقلاب نباشد باز من با اطلاع دارم به شما میگویم .. در نانو در بیو در پزشکی در مهندسی در سلولهای بنیادی در هستهای در بقیه علوم بچههای همین انقلاب هستند ایران را هم دوست دارند و اسلام را هم دوست دارند. ولی ما دچار یک خودباختگی شدهایم. الان اگر آقای دکتر نامور پشت تریبون از این حرفها یک کلمه بزند میخواهند ایشان را هو کنند ، چرا؟ چرا باید اجازه بدهیم؟
یک کسی میخواست ازدواج کند پدر و مادرش خیلی مذهبی بودند اما آن کسی که میخواست باهاش ازدواج کند اصلاً اهل این چیزها نبود پسر گفت من ظرف یک سال او را مثل خودمان میکنم ولی بعد خودش شد مثل او شد. اینطوری نشویم که فکر کنیم که ما داریم تحمل یکچیزهایی میکنیم بعد خودمان مثل آنها بشویم و لگد به انقلاب بزنیم و خداینکرده لگد به خون شهدا زده بشود .اگر به اما توهین شود، به مؤمنین توهین شود به کسانی که برای این کشور جانفشانی کردهاند توهین شود بعد ما سکوت کنیم چون فضا سنگین است. نمیگذارند ما حرف بزنیم، چرا؟ چرا نباید بگذارند حرف بزنیم . اگر آزادی هست برای همه آزادی باشد؟ چرا شما نمیتوانی حرف بزنی اما دیگری میتواند فحش و ناسزا بدهد.
لذا من فکر میکنم این کمیسیون باید کمی از این کارها بکند و فضای هنر را از آشفتهبازار کنونی نجات دهید .
خیلی وقتها از حرفهایی که زده میشود باید عبور کرد . جذب حداکثری درست است و دفع حداقلی هم درست است ، همراهی و همفکری کردن درست است اما روی اصولمان هم باید بایستیم . اگر همهچیز را بدهیم برود که دیگرپس برای چه 300 هزار شهید و یکمیلیون جانباز دادیم . هرکدام از ما مسئول هستیم .
اگر علم هم پیشرفت کرده است بگوییم و اگر نارسایی هم داریم بگوییم اما مگر همهاش نارسایی است؟ اگر گفتم سینما پیشرفت را راه بیندازید حاضرم پشتیبانی هم بکنیم. اول چارچوبش را مشخص کنید و کسانی که علاقهمند به ایران و اسلام هستند، علاقهمند به این مردم هستند را جمع کنید. اگر شما سینما پیشرفت را راه بیندازید بخشی از این نامردمیهایی که به این کشور دارد میشود شاید جبران شود.
در مورد موسیقی یک آمایش سرزمینی در مورد موسیقی اتفاق بیفتد و مزیتهای نسبی منطقهای هر بخش از کشور معلوم بشود بخشی از سازهایی که هویتبخش آن منطقه هستند و دارد از بین میرود به اینها رسیدگی شود .
ما مثل استاد فرشچیان یک نفر داریم ممکن است تا چند قرن دیگر هم یکی مثل ایشان نیاید باید قدر ایشان را بدانیم، واقعاً برای کشور هم نشان هویتی است و هم نشان فرهنگی است ایشان واقعاً برند هستند .
من هم خوشحالم هم تشکر میکنم البته من قاصرم برای اینکه از دوستان بزرگوار قدردانی کنم ولی همه ما با هم هستیم نه من مسئولم و نه شما همه با هم مسئولیم و لذا فکر کنیم برای آینده کشور چهکار میتوانیم بکنیم .. خدا شاهد است من نگاهم این است که این کشور بزرگ که اینهمه سرمایه مادی و معنوی بهپای آن ریخته شده است و اینهمه ثروتهای مادی و معنوی دارد همینالان برای آیندگان میتواند نویدبخش و ثمربخش و امیدبخش باشد چرا ما به آن جفا کنیم و چرا همه ما کار نکنیم و چرا باهم همفکری نکنیم و چرا دلهایمان و قلبهایمان و ذهن و مغزهایمان را برای ساختن این کشور کنار هم قرار ندهیم و بعد دائم تخریب و تضعیف کنیم ..
این ملت یک حافظه تاریخی دارد. این حافظه تاریخی را یکبار در 100 سال گذشته تحقیر کردند و سعی کردند این را خاموش کنند . مشروطیت را از بین بردند، آزادی خواهان را از بین بردند، اسلام خواهان را از بین بردند ایران دوستان را از بین بردند . 100 سال در این کشور حکومت کردند و اموال ما را تاراج کردند و به یغما بردند تا دوباره امامی آمد و این تحول را پدید آورد و این تحقیر تاریخی را جبران کرد. الان ما در شرایطی هستیم که نباید اجازه دهیم دوباره خدایناکرده تحقیر تاریخی به این مردم تحمیل بشود که یک عده دنبال این هستند. فیلم میسازند برای تحقیر کردن این ملت، تئاتر میسازند برای تحقیر کردن این مردم، کتاب مینویسند برای تحقیر کردن این ملت .
اگر شما این حرف را جایی زدید و مسخرهتان کردند نترسید. پیامبران را هم مسخره میکنند آدم های مصلح را مسخره میکنند دانشمندان را هم مسخره میکنند آدمهای خوب را هم. هنرمندان را هم ممکن است مسخره کنند . اگر این را کنار گذاشتیم نمیگذاریم تحقیر اتفاق بیفتد اما اگر احساس کردیم اگر حرف بزنیم ما را به تمسخر میگیرند تحقیر اتفاق میافتد و ما در آن تحقیر سهیم میشویم، شریک میشویم و مسئولیت تاریخی و به قول دکتر شریعتی مسئولیت زمانه خودمان را انجام ندادهایم.