پاتک ارزی به سفته‌ بازان

 بانكداري ايراني - روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی سیگنال‌ های متضاد در بازار دلار را بررسی کرد و نوشت: روز گذشته، دلار با تغییر تاکتیک بازارساز یک کانال پایین‌تر رفت و به محدوده 4 هزار و 570 تومان قدم گذاشت. بازارساز با استراتژی کاهش فاصله نرخ ارز مداخله‌ای خود با معامله ‌گران نقدی زمینه ‌ساز کاهش ورود تقاضای کاذب به بازار شد؛ اتفاقی که معامله‌ گران ارزی را غافلگیر کرد.

در ادامه این گزارش می خوانیم: در کنار این، به ‌نظر می‌ رسد سیاست ‌گذار دو شیوه دیگر را برای مقابله با نوسان‌ گیران برگزید. در مرحله اول، با کاهش نرخ فروش دلار به‌ صورت جزئی و پله ‌ای مانع از ایجاد جو هیجانی کاهشی در بازار شد. اقدام دیگر آن بود که تمام تقاضاهای بازار پاسخ داده شد تا نوسان ‌گیران افزایشی نیز ناچار به عقب ‌نشینی شوند. در کنار این سه موضوع، یک نشانه مثبت دیگر نیز در بازار وجود داشت و آن محدود ماندن فاصله نرخ دلار نقدی و فردایی بود. 

گرچه این مجموعه عوامل امید به ثبات در بازار ارز را افزایش داد، اما در مقابل علائم دیگری در بازار وجود دارد که نیاز به تامل و چاره‌اندیشی دارد. بالا ماندن نرخ حواله درهم، ادامه تقاضای برخی سرمایه‌گذاران و برخورد انتظامی با برخی دلالان نشانه‌هایی بودند که بر این امیدواری سایه انداخته‌اند. به گفته برخی از فعالان بازار این علائم متضاد می‌تواند دست‌اندازی در مسیر ثبات‌ بخشی به بازار ارز باشد. کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که سیاست ‌گذار در کنار مدیریت بازار به عوامل ثبات‌ساز در سطح اقتصاد کلان نیز توجه داشته باشد.

روز گذشته دلار در شروع معاملات از کانال 4 هزار و 600 تومان نزول کرد. در پنجمین روز هفته، دلار معاملات خود را با قیمت 4 هزار و 595 تومان آغاز کرد که کاهشی 10تومانی نسبت به قیمت بسته شده روز سه‌ شنبه داشت. در ادامه روز این ارز بار دیگر تحت‌تاثیر قدرت عرضه بازیگران بازارساز افت بیشتری را تجربه کرد و تا قیمت 4 هزار و 575 تومان پایین رفت؛ قیمتی که 30 تومان پایین‌تر از روز چهارم هفته بود و منجر به ثبت دومین کاهش متوالی این ارز شد.

یکی از مهم‌ترین اتفاقات بازار دیروز، کاهش فاصله نرخ بازیگران بازارساز با قیمت معامله‌گران نقدی بود. این فاصله در روز چهارشنبه به حدود 40 تومان رسید، حال آنکه در روزهای گذشته حتی به بالای 100 تومان رسیده بود. کاهش این فاصله تقاضای کاذب و رانتی را در بازار کاهش می‌داد. در روزی که دلار با کاهش قیمت مواجه شد، سکه تمام‌بهار آزادی هزار تومان افزایش قیمت را ثبت کرد و به قیمت یک میلیون و 521 هزار تومان رسید. رشد بهای سکه ناشی از افزایش قیمت اونس طلا در بازارهای جهانی و عبور از مرز هزار و 350 دلار بود. اونس طلا تا ساعت 8 دیشب به 1351 دلار رسید. سکه در حراج بانک کارگشایی نیز با قیمت‌هایی نزدیک یا بالاتر از نرخ بازار به فروش رفت.

** سیگنال‌های مثبت در بازار ارز

مهم‌ترین نشانه مثبت بازار ارز روز چهارشنبه، نزدیک شدن قیمت دلار نقدی به نرخ بازیگران بازارساز بود. در حالی که قیمت دلار در محدوده 4 هزار و 570 تومان قرار داشت، بازارساز در بیشتر مقاطع روز در محدوده 4 هزار و 530 تومان اقدام به عرضه ارز کرد. این اتفاق در حالی رخ داد که روز سه ‌شنبه این فاصله بین 50 تا 110 تومان بود و روز دوشنبه در مقاطعی بالای 150 تومان قرار داشت. کاهش فاصله نرخ بازارساز با قیمت معامله ‌گران نقدی موجب می‌شدکه تقاضای کاذب کمتری وارد بازار شود.در چنین شرایطی، روز چهارشنبه نیز صف چندانی در برابر صرافی‌ها شکل نگرفته بود و تمایل برای خرید ارز ارزان ‌تر در بازار پایین‌تر آمده بود. 

به ‌عبارت دیگر، یکی از دلایل افت تقاضا در روز گذشته کاهش فاصله بین نرخ‌های بازارساز و معامله‌گران نقدی بود. دومین نشانه مثبت بازار دیروز، تاکتیک بازارساز در قیمت‌گذاری دلار بود که زمینه افزایش نوسانات بازار را کاهش داد. روز گذشته، یکی از صرافی‌های بزرگ دولتی در ابتدا نرخ فروش خود را 4 هزار و 534 تومان اعلام کرد؛ سپس این قیمت را تا ساعت 3 بعدازظهر سه‌بار کاهش داد ولی میزان کاهش در هیچ ‌یک از این دفعات بیشتر از 2 تومان نبود؛ این صرافی بار دوم قیمت فروش را 4 هزار و 532، بار سوم 4 هزار و 530 و بار آخر 4 هزار و 529 تومان تعیین کرد. بازارساز از طریق این قیمت ‌گذاری موجب شد که قیمت دلار با کاهش ‌های هیجانی مواجه نشود؛ به گفته یکی از فعالان باتجربه ارزی، اگر بازارساز قیمت ‌های خود را با سرعت به سطوح پایین ‌تری می‌برد، از یکسو ممکن بود تقاضای کاذب را در بازار افزایش دهد و از سوی دیگر ممکن بود قیمت‌ها دچار نوسانات کاهشی شدیدی شود، امری که می‌توانست از یک ‌طرف میزان هیجانات بازار را بالا ببرد و از طرف دیگر، نوسان‌ گیران را مترصد گرفتن کف قیمتی کند. 

با این حال بازارساز ترجیح داد قیمت ‌گذاری خود را به گونه‌ای تنظیم کند که هیجانات را آرام کند؛ از سوی دیگر سیاست ‌گذار با عرضه ارز زیاد اجازه افزایش قیمت و ورود تقاضای جدید به بازار را نداد. به گفته یکی از بازیگران باتجربه بازار، بازارساز قصد داشت با کاهش دامنه تغییرات قیمت دلار، نوسان‌گیران را خسته کند تا این دسته از معامله‌گران کم‌کم از نوسانگیری ناامید شوند و ارزهای خریداری شده خود را به مرور وارد بازار کنند. به گفته فعالان، مدیریت بازار تنها با عرضه یکطرفه ارز ممکن نیست و بازارساز باید انتظارات معامله ‌گران ارزی را نیز مدیریت کند.

سومین سیگنال مثبتی که بازار روز سه‌شنبه مخابره کرد، ادامه فاصله محدود دلار فردایی با دلار نقدی بود. در حالی که عده‌ای روز سه‌شنبه باور داشتند این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده آن باشد که قیمت دلار از نظر برخی معامله ‌گران به کف خود رسیده است، با کاهش روز چهارشنبه این ظن در بازار برجسته شد که معامله‌ گران فردایی روند فعلی قیمت دلار را پذیرفته‌اند. نکته جالب‌توجه روز گذشته آن بود که در ساعات انتهایی روز در مقطعی قیمت دلار در معاملات امروزی بالاتر از سطح معاملات نقدی قرار گرفت.

** پالس‌ های قابل تامل در بازار ارز

روز چهارشنبه در برابر نشانه ‌های مثبت، علامت‌ های معنی‌داری نیز در بازار حضور داشت. یکی از این علامت‌ها بالا بودن نرخ حواله درهم نسبت به قیمت دلار بازار داخلی بود. در پنجمین روز هفته، نرخ حواله درهم تا قیمت هزار و 262 تومان پایین رفت، ولی بررسی‌ها و گفته‌های معامله‌گران نشان می‌داد با قیمت یادشده درهم، ارزش دلار در بازار داخلی می‌توانست بالای 4 هزار و 600 تومان باشد. در این شرایط به‌نظر می‌رسد افزایش عرضه در بازار ارز زمینه افت قیمت دلار را فراهم کرد. اگر درهم در روزهای آتی در این سطوح قیمتی باقی بماند، احتمال بازگشت قیمت دلار وجود خواهد داشت.

دومین پالس قابل‌ تامل بازار ارز روز چهارشنبه، ادامه برخی خریدهای تبدیلی در بازار بود؛ البته میزان این تقاضا در روز پنجم هفته کمی نسبت به روز سه‌شنبه پایین آمده بود. با این حال، همچنان برخی معامله‌گران ترجیح می‌دادند که بخشی از سرمایه خود را به دلار تبدیل کنند. این اتفاق در حالی رخ داد که بیشتر معامله‌گران در خرید ارز در محدوده 4 هزار و 570 تومان احتیاط می‌کردند. این موضوع موجب شد که روز چهارشنبه یکی از کم‌نوسان‌ترین روزهای بازار در 10 روز گذشته باشد. روز گذشته قیمت دلار در دامنه 4 هزار و 565 تا 4 هزار و 595 تومان نوسانات خود را انجام داد. سومین پالسی که توجه برخی معامله ‌گران را در روز چهارشنبه به خود جلب کرد، دستگیری برخی معامله‌گران سبزه‌میدان بود. برخوردهای انتظامی و گزینشی ممکن است از این جهت که احتیاط برخی معامله‌گران برای ورود به بازار را افزایش می‌دهد، مفید باشد، ولی این امکان نیز وجود دارد که در صورت برجسته شدن آن، این تصور به‌وجود آید که بازارساز با عوامل بیرونی سعی در کنترل بازار دارد.

*منبع: روزنامه دنیای اقتصاد؛ 1396،11،5