بانكداري ايراني - واقعیت این است که یارانهها از روز اول کج اجرا شد و به تعبیری «خشت اول چون نهد معمار کج-تا ثریا میرود دیوار کج» شد. مگر اینکه شهامتی ایجاد شود که این دیوار را تخریب کند و روز از نو و روزی از نو شود.
روزنامه آرمان در یادداشتی به قلم هادی حقشناس اقتصاددان، نوشته است: از آذرماه سال 89 براساس قانون هدفمند کردن یارانهها قرار بوده که 50 درصد پول بین مردم توزیع شود اما نه تنها از این قانون تخلف شد بلکه صددرصد منابع توزیع شد و به دلیل کسری منابع و اینکه همه جمعیت تحت پوشش قرار گرفت، از سایر منابع هم صرف پرداخت یارانهها شد.
طی سه، چهار سال گذشته همواره مجلس در بودجه، دولت را مکلف کرده که یارانه دهکهای پردرآمد را حذف کند و دولت به دلایل مختلف این کار را انجام نداده و هر بار که با هر ابزاری خواسته بخشی از یارانهها را حذف کند، حاشیههایی هم برایش ایجاد شده است. ما با دو واقعیت در این باره مواجه هستیم؛ نخست، دولت توان ادامه رویه فعلی پراخت یارانهها را ندارد. دوم، هر دولتی بخواهد این یارانه را حذف کند حتما با چالش و حاشیه سیاسی مواجه خواهد شد. یعنی اینگونه نیست که یارانهها حذف بشود و بدون هیچگونه عوارضی باشد.
دولت در ابتدای سر کار آمدن نظرسنجی را در دستور کار خود قرار داد مبتنی بر اینکه کسانی که داوطلب هستند یارانهشان قطع شود اعلام کنند و تنها درحد دو تا سه درصد از دریافت یارانهها انصراف دادند. توجه به این نکته ضروری به نظر میرسد که اصلا به لحاظ عقلایی این امر پذیرفته نیست که افراد داوطلبانه از درآمدشان صرفنظر کنند. اصل این است که مردم به دنبال حداکثر منافع و درآمد هستند و در خوش بینانهترین تحلیل یارانه را میگیرند اما با دست خودشان به نیازمندان میدهند.
در چند سال گذشته دولت شیوههای مختلفی را به کار گرفته تا بلکه یارانهها حذف شود. این واقعیتی است که در سنوات گذشته دیدهایم ولی متاسفانه در همین انتخابات ریاستجمهوری برخی از کاندیداها نه تنها دم از حذف یارانهها نزدند بلکه وعده میدادند که چنانچه انتخاب شوند یارانه را دو یا سه برابر پرداخت خواهند کرد! لذا دولت کار بسیار سختی در پیش دارد و به همین دلیل به دنبال ابزارهای مختلف از جمله بررسی حسابهای بانکی افراد است. اما واقعیت مطلب این است که دولت باید خیلی محکم عمل کند. وقتی برای کارمندان خودش مصوب میکند هرکس در سال آینده کمتر از 3 میلیون تومان درآمد دارد معاف از مالیات میشود، میتواند حساب کند هرکس ماهانه بیش از 5 میلیون تومان درآمد دارد هم مشمول دریافت یارانه نمیشود و چنانچه یارانه دریافت کند، مشمول برخی از محدودیتهای مالی یا مالیاتهای مضاعف خواهد شد. توده مردم هم این جهتگیری را میپذیرند.
طبیعی است که پردرآمدها به یارانه 45 هزار و 500 تومانی نیازی ندارند. دولت شیوههای مختلف را در قانون رفته و با توجه به محدودیت منابع دولت که در لایحه بودجه به معنی واقعی درآمدش را بحرانی نشان میدهد هرچه سریعتر باید تکلیف یارانههای نقدی را مشخص کند. این دولت در همین سال جاری و حداکثر تا سال آینده میتواند این کار را بکند و در غیر این صورت سال بعد که در فضای انتخاباتی مجلس قرار میگیریم، مقوله یارانهها به سرانجام نخواهد رسید. درواقع اگر زمانی از بحث یارانهها با عنوان هدفمندی یارانهها یاد میشد اما امروز به یکی از مهمترین موضوعات با عنوان چالش هدفمندی یارانه تبدیل شده است.
*منبع:روزنامه آرمان،1396،11،3