تزلزل ائتلاف، آینده چند نسل را تباه می‌کند

بانكداري ايراني - روزنامه ایران در گفت و گو با محمدرضا تابش نایب رییس «فراکسیون امید» از هشدار وی به اعتدالیون و اصلاح طلبان، نوشت: شکاف میان ائتلاف اعتدالیون و اصلاح‌طلبان؛ هر چه از انتخابات 29 اردیبهشت فاصله می‌گیریم به نظر می‌رسد این گزاره جدی‌تر می‌شود.

در ادامه می خوانیم: اول این محمدرضا عارف بود که گفت شاید اصلاح‌طلبان بدون ائتلاف در انتخابات 98 و 1400 شرکت کنند. بعد از آن هم دو هفته قبل از سوی مقابل میدان، یعنی از اردوگاه اعتدالیون اظهاراتی بیرون آمد که نشان می‌داد آنها هم بی‌رغبت به بر هم زدن ائتلاف خود نیستند.

بهروز نعمتی از ایجاد یک حزب مستقل برای شرکت در انتخابات مجلس یازدهم خبر داد و غلامعلی جعفرزاده، نایب رئیس فراکسیون مستقلین هم همزمان حملاتی جدی را به فراکسیون امید انجام داد. در چنین شرایطی فعلاً صف اعتدالیون و اصلاح‌طلبانی که خواهان بر هم زدن ائتلاف انتخاباتی خود هستند، در حال افزایش است. با وجود این محمدرضا تابش در گفت‌و‌گو با «ایران» درباره سرانجام چنین اقدامی هشدار جدی می‌دهد. او معتقد است که کشور ما درگیر چالش‌ها و بحران‌هایی است که توافق کلی میان سیاسیون یک نیاز اساسی شده است و در چنین شرایطی بر هم زدن ائتلاف‌های قبلی هم بی‌معنا است.

او همچنین هشدار می‌دهد که بر هم زدن این ائتلاف دو طرف آن را متضرر خواهد کرد و هیچ کدام برنده این بازی نخواهند بود. نایب رئیس فراکسیون امید همچنین بر لزوم ایجاد یک توافق فراگیر بین تمام گروه‌های سیاسی کشور بر سر چالش‌ها و بحران‌های موجود هم تأکید می‌کند.

** در هفته‌های اخیر شاهد برخی اظهارنظرها بودیم که نشان از فروپاشی ائتلاف اعتدالیون و اصلاح‌طلبان دارد. از جمله آقای نعمتی گفتند که نزدیکان آقای لاریجانی قرار است حزبی راه‌اندازی کنند تا در انتخابات بعدی مستقل ظاهر شود و همزمان آقای جعفرزاده اتهاماتی را متوجه فراکسیون امید کردند. شما به‌عنوان یکی از اصلاح‌طلبان قدیمی مجلس و نایب رئیس فراکسیون امید چه ارزیابی از این مجموعه اختلافات دارید؟

به‌نظر من واقعیت کشور الان بسیار خطیرتر از آن است که بخواهیم به این طور بحث‌ها بپردازیم. به نظر من اختلافاتی از این دست در کشور الان مسائل اولویت‌داری نیستند که بخواهیم به آن پر و بال بدهیم.

اولویت ما در زمینه اختلافات سیاسی باید در جهت رفع آنها باشد نه در جهت تعمیق آنها. ما در قبال ملت شرافتمند ایران مسئولیت‌ داریم. ما الان داریم 40 سالگی انقلاب خود را تجربه می‌کنیم و همین‌طور که می‌دانید معمولاً چهل سالگی سمبل دوران بلوغ و رشد است. ایران در این چهل سال تبدیل به یک قدرت منطقه‌ای شده اما اگر ما در داخل با کنترل دامنه اختلافات سیاسی خودمان نتوانیم درایتمان را نشان دهیم، عملاً بلوغ انقلاب را با یک علامت سؤال جدی مواجه می‌کنیم. به هر حال اختلاف نظر سیاسی یک امر طبیعی است، چیزی که هنر سیاست‌ورزی و تدبیر و تدبر سیاسیون را نشان می‌دهد، کنترل دامنه این اختلافات و پرداختن بجا به آن است.

** یعنی شما معتقدید که ائتلاف بین اصلاح‌طلبان و اعتدالیون باید پا برجا بماند؟

به نظرم موضوع حتی فراتر از این است. مسأله اصلی این است که باید رقابت در جای خودش باشد و همکاری در جای خودش. من معتقدم نه تنها اعتدالیون و اصلاح‌طلبان بلکه در فضایی وسیع‌تر گروه‌های سیاسی فراگیر باید روی یک سری مسائل به توافق برسند. ما بحران‌هایی داریم که اینها موافق و مخالف دولت نمی‌شناسند.

وقتی من به این موضوع معتقدم، حتماً به طریق اولی اعتقاد دارم که ائتلاف بین اعتدالیون و اصلاح‌طلبان باید حفظ شود. چون اولاً یک زمینه‌ای است برای فاصله گرفتن از تنش و چالش داخلی و مضافاً اینکه خود این همکاری مانع تند شدن فضا و قدرت گرفتن دوباره افراطی‌گری می‌شود.

همان‌طور که گفتم باید الان به فکر توافق‌های بزرگتر از حتی همین ائتلاف در کشور باشیم، نه اینکه همین ائتلافی را هم که داریم و نتیجه داده، از بین ببریم. ما با انواع ابرچالش‌ها و ابربحران‌ها در داخل و خارج کشور دست به گریبان هستیم؛ از بحران آب و محیط زیست و مؤسسات مالی غیرقانونی و ورشکستگی صندوق‌های بازنشستگی بگیرید تا وضعیت رو به وخامت منطقه. ما الان در شرایطی هستیم که نخست‌وزیر یک کشور را به کشور دیگری در منطقه دعوت می‌کنند و آنجا او را مجبور به استعفا می‌کنند.

وضعیت سوریه و عراق را داریم می‌بینیم که عربستان و امارات چقدر دارند از مسئولیت‌های بین‌المللی خود برای صلح و ثبات منطقه فاصله می‌گیرند. آیا در چنین شرایطی عاقلانه است برای یک ائتلاف که جزو معدود ائتلاف‌های سیاسی در ایران بوده که 4 سال دوام آورده خط و نشان بکشیم و بگوییم آن را به هم می‌زنیم؟ من شخصاً به هیچ عنوان نمی‌توانم چنین موضعی را بپذیرم، حال چه از سمت اعتدالیون باشد و چه اصلاح‌طلبان.

هر طرفی به این سمت برود، اشتباه کرده است و تاوان آن را نه فقط دو طرف این ائتلاف بلکه تمام مردم خواهند داد. من به صراحت در جمع‌هایی هم از اصلاح‌طلبانی که برخی از اعتدالیون را به «خیانت» متهم کرده‌اند به شکل جدی نقد کرده‌ام و کار آنها را نادرست می‌دانم و هم اعتدالیونی که گفته‌اند اصلاح‌ط‌لبان مجلس افراطی هستند و کارهای افراطی می‌کنند و تمایلات افراطی دارند، سخت در اشتباه هستند.

** یعنی شما این حرف برخی دیگر از اصلاح‌طلبان را که گفته‌اند اعتدالیون بعد از انتخابات مجلس به لیست امید خیانت کردند را قبول ندارید؟

من به رفتار دوستان اعتدالی خودمان ممکن است نقدهایی داشته باشم که دارم، اما به هیچ عنوان به خودم اجازه نمی‌دهم با این ادبیات در قبال آنها قضاوت کنم. بله ما بعد از انتخابات مجلس می‌توانستیم بهتر از اینها عمل کنیم، اما نکردیم. مقصر هم فقط یک نفر نیست.

اما در همان برهه هم جاهایی خوب و سازنده رفتار کردیم، چرا آنها را نمی‌بینیم؟ چرا برای آینده می‌رویم سراغ نقاط تاریک و نقاط روشن را نمی‌بینیم؟ من عمیقاً معتقدم بر هم زدن ائتلاف‌ها، یعنی انداختن مملکت به دامن افراطی‌گری دوباره و بحران‌های بزرگتر. نه تنها اعتدالیون و اصلاح‌طلبان، بلکه نیاز هست اصولگرایان هم با این دو طیف وارد گفت‌و‌گویی جدی شوند و روی ابرچالش‌ها و بحران‌هایی که داریم به توافق برسیم.

** الان در موقعیتی که هستیم فکر می‌کنید چقدر شرایط کشور برای رسیدن به این توافقی که مدنظرتان است، مساعد است؟ موانع موجود در این مسیر چیست؟

بستر مساعد را باید فراهم می‌کردیم که نکردیم. از سال‌های گذشته که مسأله آشتی ملی توسط افرادی نظیر آقای خاتمی مطرح شد و بعد هم تبدیل به طرح گفت‌و‌گوی ملی شد، باید به فکر این مسائل می‌بودیم. ما نتیجه عقلانیت، گفت‌و‌گو و تدبیر را در عرصه بین‌المللی دیده‌ایم، خیلی بد است که در داخل و بین خودمان نتوانیم این مسیر را برویم. اگر قبل‌تر به فکر می‌بودیم در بسیاری از مقاطع حساس تصمیم‌گیری برای نظام به مراتب ساده‌تر می‌شد.

جبر زمانه ما را به این موضع رسانده که دیگر چاره‌ای جز تعمیق همکاری‌ها و تعیین تکلیف قسمتی از اختلافات سیاسی داخل کشور نداریم. ما با چالش‌هایی مواجه هستیم که نمی‌شود با تکیه بر شعار و حرف زدن از آنها عبور کرد. الان دیگر زمان پنهان کردن مسائل نیست و مردم به‌دلیل توسعه شبکه‌های اجتماعی در کسری ازثانیه از بسیاری مسائل مطلع می‌شوند.

** به نظرتان فضای لازم برای رسیدن به این مرحله در کشور شکل گرفته است؟

به‌نظرم لاجرم متوجه شدیم که باید بیشتر با هم حرف بزنیم. نمونه‌اش همین بحث جلسات سران سه قوه است. تا قبل از این یادمان نمی‌آید که سران سه قوه اینقدر در فواصل زمانی نزدیک به هم با یکدیگر دیدار و همفکری می‌کردند. انصافاً هم از روزی که به نظر می‌رسد گفت‌و‌گو میان قوا و نهادهای مختلف جدی‌تر شده شاهد هستیم که مسئولان عالی‌رتبه بسیار کمتر از همین چند ماه قبل علیه همدیگر سخنی می‌گویند و مسأله‌ای را مطرح می‌کنند. این اتفاق بسیار خوب است اما باید روز و شب به فکر توسعه آن باشیم.

ما نیازمند چندین سطح از گفت‌و‌گو و توافق هستیم؛ یکی گفت‌و‌گوی بین نهادها است، مثلاً بین دولت و مجلس. یکی گفت‌و‌گوی داخل خود نهادها است. مثلاً نهادهایی که ذات آنها مانند مجلس، متکثر است باید در داخل خودشان این دست گفت‌و‌گوها را ترویج دهند. یکی گفت‌و‌گوی میان احزاب و گرایش‌های سیاسی است. یکی گفت‌و‌گوی اجتماعی میان اقشار مختلف مردم است. ما اگر تمام مسائل و چالش‌های داخلی خودمان را هم نادیده بگیریم نمی‌توانیم از این حقیقت بگذریم که خاورمیانه آبستن حوادث جدیدی است. ما در این موقعیت می‌خواهیم چه کنیم؟ می‌خواهیم بیاییم برای ائتلاف‌های داخلی خودمان خط و نشان بکشیم؟ در جایی که دفاع از سرزمین و حفظ کیان کشور مطرح می‌شود دیگر جایی نیست که چهار تا نماینده مجلس بیایند و بر سر یک سری اختلافات بی‌اهمیت با هم چالش کنند. مردم اگر در انتخابات شرکت می‌کنند و به امثال بنده رأی می‌دهند، نگران آینده خودشان و فرزندانشان هستند، نگران زندگی خود هستند.

** در سطوح عالی‌‌تر می‌دانیم که گفت‌و‌گوهایی بر سر مسئله چالش برانگیز حصر در جریان است. خیلی‌ها معتقدند اگر گفت‌و‌گوها و رایزنی‌ها در این خصوص به نتیجه برسد، نشانه خوبی برای این است که می‌توانیم راجع به مسائل دیگری هم توافق کنیم. تا الان که این بحث را پیگیری می‌کردید، موضوع چگونه جلو رفته است؟

من فقط می‌توانم به‌صورت کلی بگویم که من در مذاکراتی که با رؤسای محترم هر سه قوه داشتم، درک کردم که بسیار واقع‌بینانه برخی مسائل را که قبلاً هضم آنها سخت بود، پذیرفته‌اند. این را می‌توانم به ضرس قاطع بگویم که بحث گفت‌و‌گوی ملی هم مدنظر سران هر سه قوه هست، آنها هم معتقد به این موضوع هستند و من شهادت می‌دهم که مسأله را حتی در سطوحی پیگیری هم می‌کنند.

همین وضعیت خیلی خوب می‌تواند زمینه را برای گفت‌و‌گو و تعامل بین جناح‌ها و گروه‌ها آماده کند. استدعای من این است که همه جریان‌های سیاسی پای این گفت‌و‌گو بیایند و آن را مهم بدانند. من باز هم تأکید می‌کنم، کشور ما در شرایطی نیست که از این پس تاب اختلافات بی‌دلیل سیاسی ما و رودر رویی‌های داخلی را داشته باشد. ما اگر امروز کشور را از این ورطه دور نکنیم، چندین دهه و چند نسل ما تباه خواهند شد. من ایمان قاطع دارم که آینده کشور ما و نسل‌های ما در گرو این است که امروز بتوانیم در سطوحی با هم به توافق برسیم و هشدار جدی هم می‌دهم که بر هم زدن ائتلاف‌ها و توافق‌های پیشین به سود هیچ طرفی نیست. تاریخ و مردم به هیچ عنوان به کسانی که مروج اختلافات باشند، نمره قبولی نخواهد داد.

** با این وضعیت فراکسیون امید در قبال تحولات اخیر و موضع‌گیری‌هایی که برای بر هم زدن ائتلاف انجام شده، چگونه عمل خواهد کرد؟

من به سهم خودم تمام تلاشم را در این فراکسیون می‌کنم که این مجموعه مروج اختلاف و جدایی نشود. ما به هیچ عنوان نمی‌خواهیم به سمتی برویم که برای به کرسی نشاندن حرف خودمان، مقابل همدیگر سنگربندی کنیم. این منطق قرن‌ها پیش است.

انسان مدرن و متمدن گفت‌و‌گو می‌کند و با منطق پیش می‌رود. من واقعاً امیدوار هستم که ائتلاف شکل گرفته به این سادگی و بر اساس چهار تا حرف نه چندان معقول از هم نپاشد. الان دو راه پیش روی ماست؛ ما یا باید تن به یک توافق سیاسی فراگیر بدهیم یا باید خود را برای شرایط بسیار بدتری آماده کنیم که هیچ تضمینی در آن نیست.

*منبع: روزنامه ایران؛ 1396،8،22