بانكداري ايراني- بنابر آمارها به ازای هر ۱۰۰ شهروند ایرانی یک شعبه بانک وجود دارد که این تعداد شعبه از کشورهای توسعه یافته جهان نیز بیشتر است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، در کشورهای توسعه یافته خدمات بانکها بُعدی الکترونیک و با پیشرفت تکنولوژی خدمات خود را به روز میکنند. با این همه نظام بانکداری کشور از وضعیت قابل انطباق با سیستم های بانکی جهانی برخوردار نیست.
طبق آمار به تعداد هر 100 شهروند ایرانی یک شعبه بانک وجود دارد که این تعداد شعب بیش از کشورهای توسعه یافته جهان است، به طور مثال تعداد شعب بانکی در ایران دو برابر بانکهای اتریش و آلمان است. این وضع زمانی عجیبتر میشود که در رکود نیز بانکها میل به هزینههای بیشتری دارند و روی تعداد شعب در مکانهای خوب شهر، با هم رقابت دارند.
محمد جواد توکلی، کارشناس و استاد مطالعات اقتصاد در کشورهای اروپایی نیز بیان کرد: براساس استانداردها به طور معمول برای نزدیک به 1 میلیون دلار وجوه، حدود 3 شعبه وجود دارد ولی این آمار در ایران به حدود 67 شعبه میرسد.
وی افزود: در کشور هلند شاهد بودم که بانک های آنها به بانکداری الکترونیک روی آورده و دستگاههای خودپرداز زیادی را در مکانهای متعدد شهر تعبیه کرده بودند که از این طریق میتوانستند هم دریافت و هم واریز داشته باشند و فقط شعب مرکزی کار دریافت و پرداخت پول را انجام میدادند.
توکلی تصریح کرد:اما در ایران به دلیل هزینههای اضافی که این شعب ایجاد میکنند، بانکها به فعالیتهایی همانند سفتهبازی، خرید و فروش سکه و ارز و... روی آوردهاند که هزینههای اضافی را بر مردم تحمیل میکند.
نتایج زیادتر شدن شعب بانکی
شاید جای سوال باشد، در شرایطی که بالا بودن تعداد شعب میتواند خدمات رسانی بانکها را بهتر کند و باعث اشتغال بیشتر شود، مخالفت با افزایش تعداد شعب بانکها چه معنایی دارد؟!
باید گفت، علاوه بر اینکه تولید و اشتغال با افزایش بروکراسی بانکها نتایج و مشکلاتی زیادی را برای نظام اقتصادی به دنبال دارد، بالا رفتن تعداد شعب میتواند نظارت بانک مرکزی بر شعب بانکها را با مشکل مواجه کند و بدین گونه فساد فراگیر شود.
از سوی دیگر بانکها با هزینه کردن سپردهها در ساخت و ساز زمین و نیز افزایش تعداد شعب خود، در عمل بخشی از منابع بانکی خود را از جریان میاندازند و فشار بر بخش زمین و مسکن و بالا رفتن قیمت آن را باعث میشود. علاوه بر آن، هزینه کردن این سپرده ها در بخش ساختمان از سرمایه گذاری بانکها در بخش تولیدی جلوگیری میکند،چراکه در این حالت منابع مالی لازم برای چرخش چرخهای تولیدی و صنعتی وجود ندارد.
در این راستا مسعود ایزدی کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار بورس،بانک و بیمه، با بیان اینکه تعدد شعبات بانکها باعث هزینه های اضافی برای بانکها میشود، اظهار کرد: بانکداری الکترونیک در سایر کشورها بسیاری از مشکلات را حل کرده، به طوریکه میلی به افزایش تعداد شعبه های خود ندارند. متاسفانه فرهنگ بانکداری الکترونیک در کشور به درستی اجرایی نشده است.
برای کوتاه کردن دست بانکها در فعالیت های اقتصادی،دولت و بانک مرکزی تکالیفی بر بانکها اعمال کردهاند، در حالیکه بانکها به دلیل بسته بودن دستشان در میزان و نوع سودهی و سایر عملیاتهای بانکی به سمت افزایش تعداد شعب میروند.
تولید و سرمایه محور کردن اقتصاد و بانکداری الکترونیکی یکی از روش هایی است با کاهش تعداد شعب بانکی نقش مؤثری در کم رنگ کردن بانکها در اقتصاد ایفا میکند.
افزایش تعداد شعبه بانکی خطر پولشویی را درپی دارد
مهدی پازوکی کارشناس اقتصادی در همین رابطه در گفتگو با خبرنگار بورس،بانک و بیمه،گفت: شعب بسیار زیاد بانکها یکی از معضلات نظام بانکی است و یکی از دلایل این ازدیاد بی رویه شعب بانکها، عدم وجود انضباط پولی است.
پازوکی درمورد نتایج زیاد شدن شعب بانکها افزود: این افزایش تعداد شعب باعث در سایه قرار گرفتن برخی ازشعب بانکها و پولشویی شده ، یکی از دلایلی که بانکهای اروپایی با ایران معاملات زیادی ندارند، این است که در سیستم بانکداری ایران فساد میبینند.در ژاپن تعداد شعب بانکها بسیار کمتر از ماست درحالی که تولید ناخالص داخلی ژاپنیها با ما قابل مقایسه نیست.
وی بیان داشت : یکی از راه حل هایی که میشود برای کاهش شعب بی رویه بانکها به کار گرفت، پیاده شدن انضباط مالی است و دیگر اینکه بانک مرکزی بانکها را رتبه بندی کند تا این موضوع رقابت در بین آنها ایجاد کند.