ایمیل بومی؛ پر اما و اگر و کم‌طرفدار

وقتی صحبت از ارائه یک خدمت بومی مطرح می‌شود، اولین نکته که به ذهن می‌آید چند و چون و کیفیت ارائه آن است؛ در وهله بعد به سهل الوصول بودن دسترسی به آن خدمت و هزینه آن نسبت به شرکت‌های خصوصی توجه می‌شود. اما اینجا با سرویسی مواجهیم که به گفته کاربران برای استفاده از آن اما و اگرهای بسیاری وجود دارد.

به گزارش ایسنا، پست الکترونیکی را اولین بار همه با سرویس "YAHOO" تجربه کرده‌اند. خدمات پست الکترونیک این شرکت علاوه بر اینکه در طول سال‌های متمادی رایگان بوده، نامحدود هم بوده است. به این صورت که کاربران این سرویس هرچقدر خواسته‌اند فایل و پیام داده‌اند و شرکت یاهو هم هیچ‌موقع از مشترکانش درخواست افزایش اعتبار نداشته است. همین ارائه خدمات بی‌دریغ در طول سالیان باعث شده تا امروزه میلیون‌ها کاربر اینترنت در سراسر دنیا نامه‌نگاری‌های از راه دور خود را از شاه‌راه این سرویس انجام دهند و یاهو در طول سال‌های صدرنشینی خود با درآمد ۵۰ میلیارد دلاری خود موفق‌ترین شرکت‌ در حوزه پست الکترونیکی باشد.

شرکت‌های ایمیلی موفقی مثل یاهو یا جی‌میل با ارائه خدمات با کیفیت و رایگان موفق به جذب مشترکان زیادی شده‌اند که در نهایت از طریق تبلیغات گسترده و حرفه‌ای درآمدهای میلیونی را عاید می‌شوند البته نقطه تاریک استفاده از خدمات این شرکت‌ها اما ایمن نبودن حفاظت اطلاعات در آنهاست. که در مقاطع مختلف گفته شد این شرکت‌ها گاهی به فروش اطلاعات مخاطبان خود به شرکت‌های تجاری و یا به افشای آنها نزد سیاستمداران یا دستگاه‌های امنیتی می‌پردازند.  

همین مساله موجب احتیاط در استفاده از خدمات جی میل و ایمیل یاهو می‌شود. آن‌هم برای کشوری مثل ایران؛ در نتیجه این موضوع برخی‌ها را در کشور به تکاپو انداخت تا ایمیل پستی بومی را در کشور راه‌اندازی کرده و شهروندان و مسئولان را نیز به استفاده از آن ترغیب کنند. امری که البته نیازمند ارتقای کیفیت و امکانات بالاتر یا حداقل برابر با سایر سرویس‌های ایمیلی برای رقابت با آنها بود.

ایمیل پستی بومی در کشور با چهار سرویس مختلف راه اندازی شد که هریک نیز متولیان جداگانه‌ای از مرکز ملی فضای مجازی تا شرکت ملی پست برای خود دارد؛ بر اساس اطلاعات موجود اکنون آدرسهای پست الکترونیک در کشور شامل  rayana.ir وchmail.ir،post.ir ،iran.ir است که البته موضوع مورد بحث در این گزارش به پست الکترونیک شرکت پست مربوط است. 

در حالی که صرف ایجاد زیرساخت‌های لازم برای راه‌اندازی یک سرویس پست بومی هزینه‌ای بالغ بر ۲۰ میلیارد تومان را می‌طلبد که راه اندازی چهار اپراتور مجزا از محل منابع ملی را بسیار غیراقتصادی می‌کند. با صرف چنین هزینه‌هایی اما آمارها نشان می‌دهد که این سرویس‌ها عملا موفق به جذب مشترکان زیادی نشده‌اند. با اینکه تلاش ایسنا برای برقراری ارتباط با مسئولان مربوطه در شرکت ملی پست جهت گرفتن آخرین آمار مشترکان ایمیل متعلق به شرکت ملی پست و آگاهی از میزان استقبال کاربران به نتیجه نرسید اما آماری که چند سال پیش ازسوی مسوولان شرکت پست در گفت‌وگو با برخی رسانه‌ها اعلام شد تعداد مشترکان سامانه صندوق پست الکترونیکی شرکت ملی پست را ۱۵۰ هزار نفر عنوان کرده بود که به اعتقاد کارشناسان نسبت هزینه‌هایی که در آن زمان برای راه‌اندازی سرویس پست الکترونیکی انجام شده بود یعنی این شرکت برای جذب هر نفر حدود ۵۰۰ هزار تومان هزینه کرد، کم به نظر می‌رسید.

برخی کارشناسان بر این عقیده‌اند که انتظار جذب مشترکان زیادی هم از سوی این اپراتورهای پست الکترونیکی وطنی نمی‌رود چرا که در همین ابتدای کار محدودیت‌هایی برای استفاده شهروندان از این خدمات در نظر گرفته شده است. به گفته مدیرکل فناوری اطلاعات شرکت ملی پست عموم مردم برای استفاده از خدمات پست الکترونیکی باید از طریق مدارک هویتی احراز هویت شده و سپس نسبت به ثبت نام اقدام کنند. ضمن اینکه استفاده از خدمات این سرویس هم فقط تا سقف ۵۰۰ مگابایت رایگان است. البته نیاز به مراجعه حضوری به دفاتر پستی جهت تکمیل روند ثبت نام هم مزید بر علت شده است.

در نتیجه بدیهی است شهروندان با این شرایط رغبتی به استفاده از سرویس‌های پست الکترونیکی بومی نخواهند داشت. آنهم در شرایطی که امکان استفاده رایگان و نامحدود از سرویس‌های جایگزین ایمیل و جی‌میل وجود دارد و چه بسا می‌تواند خدمات حرفه‌ای تری را به مخاطبان ارائه دهد.

 اگر قرار است که پست الکترونیکی بومی و ملی باشد بهتر است همه دستگاه‌های دولتی به یک اجماع برسند تا هم منابع عمومی به هدر نرود و هم با تبلیغات جدی‌تر آن ایمیل بومی به عنوان یگانه ایمیل ملی معرفی و مورد حمایت همگانی قرار بگیرد. در حال در حاضر چند ایمیل بومی و ملی به شهروندان معرفی شده که هرکدام نیز چندان شناخته شده نیستند یا عملا مورد استفاده قرار نمی‌گیرند؛ برخی از این ایمیل‌های بومی نیز به عنوان ایمیل رسمی ادارات  انتخاب شده‌ و از تعداد مشترکین نسبتا بالایی هم به روایت آمار برخوردارند اما مساله این است که بخشی از این کاربران که دانشجویان یا کارمندان هستند شاید بالاجبار ثبت نامی انجام داده اما عملا استفاده حرفه‌ای و مداومی از ایمیل‌های بومی در سایر امور نمی‌شود.

تحلیلگران میگویند اگر ایمیل‌های بومی به جای درآمدزایی از ارائه خدمات مستقیم خود به ارائه رایگان و با کیفیت‌تر سرویس‌های خود بپردازند آنگاه در آینده و با افزایش بیشتر مشترکان خود می‌توانند از فضای تبلیغاتی به وجود آمده در صفحات پربازدید خود درآدزایی بیشتر و منطقی‌تری داشته باشند. نکته مثبتی که این پروسه در پی خواهد داشت به وجود آمدن یک بستر امن و مطمئن داخلی برای نامه‌نگاری‌های الکترونیکی خواهد بود تا هم نیاز کشور به شرکت‌های خارجی حل شود و هم امنیت تبادلاتمان حفظ شود.

اینترنت دنیایی از سرویس‌های رایگان است که ما هر روز از آنها استفاده می‌کنیم. بسیاری از غول‌های اینترنتی نظیر google، facebook، yahoo و M.S.N سرویس‌های بسیار زیادی نظیر ایمیل، شبکه اجتماعی، جست‌وجو، اشتراک عکس و فیلم، اخبار، نقشه، چت و امکانات دیگری را به صورت رایگان در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند و در عوض از محل تبلیغات آن درآمدهای کلان‌تری به جیب می‌زنند.