گرانی دلار تراز تجاری را مثبت می‌کند؟

تراز تجاری غیرنفتی کشور که پس از سال‌ها به حالت مثبت درآمده بود، طی ماه‌های گذشته بار دیگر منفی شده و در پنج ماهه اول سال جاری این تراز به منفی دو میلیارد و ۲۴۹ میلیون دلار رسیده است.

به گزارش ایسنا، آمارهای منتشر شده از سوی گمرک گویای آن است که در پنج ماهه اول سال جاری حجم صادرات کشور بالغ بر ۱۷ میلیارد و ۱۹۳ میلیون دلار بوده است، اما میزان واردات کشور رقمی بالغ بر ۱۹ میلیارد و ۴۴۲ میلیون دلار را شامل می‌شود که بدین ترتیب تراز تجاری کشور به منفی دو میلیارد و ۲۴۹ میلیون دلار می‌رسد.

بر اساس تازه‌ترین آمار گمرک ایران از تجارت خارجی کشور ارزش صادرات غیرنفتی ایران با کاهش پنج درصدی و واردات با افزایش ۱۶ درصدی نسبت به پنج ماهه سال گذشته همراه بوده است، آماری که حاکی از بهبود تراز تجاری ایران نسبت به ماه گذشته است.

اگرچه این رقم نسبت به ماه گذشته که تراز تجاری کشور منفی دو میلیارد و ۳۵۴ میلیون دلار بود، رشدی اندک داشته، اما هنوز با روزهای مثبت بودن تراز تجاری فاصله بسیار دارد. فروردین‌ماه سال جاری تراز تجاری کشور مثبت ۳۷۵ میلیون دلار اعلام شده بود، اما پس از آن به دنبال وقفه‌ای چند ماهه که در انتشار آمارهای گمرکی رخ داد در تیرماه به یکباره این رقم به بیش از منفی دو میلیارد دلار رسید.

این اتفاق‌ها در حالی رخ می‌دهد که مروری بر آمارهای گمرکی پنج ماهه اول سال گذشته گویای آن است که تراز تجاری کشور در آن دوره مثبت یک میلیارد و ۳۹۸ میلیون دلار بوده است.

در منفی شدن تراز تجاری کشور موضوعات متعددی دخیل بوده است، اما به طور عمده کارشناسان اقتصادی ثبات نرخ ارز را یکی از عواملی دانسته بودند که منجر به این اتفاق شده است. در این زمینه نایب رییس کنفدراسیون صادرات کالاهای سنتی پیش از این در این باره گفته بود: آنچه بیشترین تاثیر را در منفی شدن تراز تجاری کشور داشته ثبات نرخ ارز محسوب می‌شود.

جمشید نفر در عین حال روابط بانکی و دیپلماتیک با سایر کشورها را دارای اهمیتی جدی دانسته و عنوان کرده بود که در زمینه صادرات غیر نفتی بخش قابل توجهی از صادرات خود را از دست داده‌ایم که شاید این مسئله بیشتر ریشه در موضوعات سیاسی داشته باشد.

محمدلاهوتی، ‌ رئیس کنفدراسیون صادرات نیز در این زمینه گفته بود حقوق و دستمزد ۱۴.۵ درصد افزایش پیدا کرده و افزایش هزینه‌ها در بخش حمل و نقل تاثیر خود را بر قیمت تمام شده نشان داده و قیمت تمام شده را افزایش داده است؛ به این دلیل که نرخ دلار متناسب با نرخ تورم افزایش پیدا نمی‌کند و همین امر قیمت تمام شده کالا را بالا می‌برد.  

حال مدتی است نرخ ارز با سیر صعودی مواجه شده و هر روز بالاتر می‌رود در چنین شرایطی باید منتظر ماند تا معلوم شود آیا به دنبال این افزایش شاهد مثبت شدن تراز تجاری کشور هستیم یا خیر؟ البته پیش از این و در زمانی که تراز تجاری کشوردر حالت مثبت قرار داشت مرکز پژوهش های مجلس اینگونه اعلام کرده بود که مثبت بودن تراز تجاری هیچگاه به طور مطلق نمی‌تواند برای یک کشور ایده‌آل باشد. مثبت شدن تراز تجاری ایران در شرایط فعلی به دلیل کاهش ارزش صادرات و واردات به طور همزمان اتفاق افتاده اما رشد کاهش واردات، بیشتر از صادرات بوده و این به معنای کوچک شدن حجم تجارت خارجی ایران نسبت به سال‌های گذشته است.