هر سال حدود ۳ میلیون متر مربع فرش در ایران بافته می شود که ۶۵ درصد آن به حدود ۸۰ کشور جهان صادر می گردد.
به گزارش تسنیم به نقل از المانیتور، تهران طی روزهای 23 تا 29 اوت میزبان بزرگترین و معتبرترین نمایشگاه فرش های دستباف جهان بود. حمید کارگر، رئیس مرکز ملی فرش ایران در این باره گفت: «حدود 730 شرکت از ایران و ده ها تاجر فرش از نقاط مختلف جهان در بیست و ششمین نمایشگاه فرش دستباف ایران شرکت داشتند.» وی افزود: «در بین آنها بیش از 90 تاجر بین المللی شامل 14 آمریکایی و 14 ژاپنی حضور داشتند که برای اولین بار به ایران سفر کردند.»
فرش ایرانی که گفته می شود سابقه ای بیش از 2500 سال دارد، در هویت ملی ایرانیان ریشه دارد. احتمالا هیچ خانه ایرانی را پیدا نمی کنید که در آن حداقل یک قالی یا فرش روی زمین پهن نشده باشد.
ایران به عنوان بزرگترین تولید کننده و صادر کننده فرش جهان، سه چهارم از کل تولید جهانی فرش را بر عهده دارد. به گفته کارگر: «هر سال حدود 3 میلیون متر مربع فرش در ایران بافته می شود که 65 درصد آن به حدود 80 کشور جهان صادر می گردد.»
تعدادی از فرش های قدیمی ایرانی را می توان در موزه های به نام جهان نظیر موزه متروپلیتن هنر در نیویورک یا موزه هرمیتاژ در سن پترزبورگ روسیه مشاهده کرد. قدمت فرش نگهداری شده در موزه هرمیتاژ به حدود 500 سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد و به قدیمی ترین فرش موجود ایرانی معروف است. در امارات، مسجد شیخ زاید ابوظبی، بزرگترین فرش دستباف جهان را به مساحت 60 هزار و 546 فوت مربع در خود جای داده است. این فرش توسط بافندگان ایرانی از نیشابور بافته شده است.
این صنعت کهن ایرانی مدت ها سهم مهمی در صادرات غیرنفتی ایران داشته است. حدود 2 دهه قبل، ایران رکورد بالای صادرات حدودا 690 میلیون دلاری فرش دست باف (17.5 درصد کل صادرات غیرنفتی کشور) را به خود اختصاص داده بود. اما در طی یک دهه گذشته، ارزش صادرات فرش کشور به دلایل مختلف کاهش یافته است.
به گفته رئیس مرکز ملی فرش ایران، دهه گذشته یکی از بدترین دوران در تاریخ صنعت فرش ایران بوده است. وی با اشاره به تحریم های آمریکا در زمینه ممنوعیت ورود فرش ایران به این کشور در سپتامبر 2010 گفت: «آمریکا بزرگترین وارد کننده فرش دستباف به شمار می رود و قبل از تحریم های سال 2010 بزرگترین مشتری فرش ایران بود. در ان زمان، 16 درصد کل صادرات فرش ما به آمریکا می رفت. از این رو، از دست دادن چنین مشتری بزرگی یک ضربه اساسی به صنعت فرش دستباف ایران بود.»
در نتیجه تحریمهای آمریکا، نه تنها صادرات فرش ایران به این کشور به کلی متوقف شد، بلکه ارزش کل فرش صادراتی کشور نیز کاهش یافت و در سال 1392 به رقم بی سابقه 315 میلیون دلار رسید. به علاوه، در این صنعت رقبایی از کشورهای دیگر نظیبر هند، پاکستان، ترکیه، نپال و افغانستان پیدا شده است که طرح های فرش ایرانی را کپی می کنند یا قالی هایی با کیفیت پایین تر به قیمت کمتر به فروش می رسانند.
کارگر افزود: «کاهش رشد اقتصادی در کشورهای اروپایی، بی ثباتی سیاسی در چند کشور عرب همسایه و افزایش ریسک کسب و کار با ایران در نتیجه تجریم ها، از دیگر عوامل تاثیرگذار بر صنعت فرش ایران در طی سال های اخیر بوده اند.»
«از نظر عوامل داخلی، می توانم بگویم، زیرساخت های ضعیف حمل و نقل، برنامه ریزی و بازاریابی ضعیف در بازارهای بین المللی و عدم رصد کافی بازارهای بین المللی نیز از دلایلی هستند که صنعت فرش ما را تضعیف کرده اند.»