این روزها به دلیل گرمای کم‌سابقه هوای تابستان در بسیاری از شهرهای کشورمان، ضرورت صرفه جویی در مصرف آب بار دیگر مطرح شده و این در حالی است که با اندکی صرفه جویی می‌توان از تنش های آبی تابستان گرم و طولانی امسال هم به سلامت عبور کرد.
روزنامه اطلاعات درباره گرمای کم سابقه هوای تابستان و صرفه جویی در مصرف آب به ارایه گزارشی پرداخت و نوشت: این روزها به دلیل گرمای کم‌سابقه هوای تابستان در بسیاری از شهرهای کشورمان، ضرورت صرفه جویی در مصرف آب بار دیگر مطرح شده و این در حالی است که با اندکی صرفه جویی می‌توان از تنش های آبی تابستان گرم و طولانی امسال هم به سلامت عبور کرد.
در گزیده ای از این گزارش آمده است: در شرایطی که هموطنان مان در شهرهایی مانند «ریگان» استان کرمان در گرمای بالای 50 درجه سانتیگراد برای دستیابی به حداقل آب مورد نیازشان مشکل دارند، در کلانشهرهایی مانند تهران متأسفانه برخی از شهروندان از سر ناآگاهی، با آب زلال و تصفیه شده پیاده روها،حیاط خانه ها و خودروهایشان را می‌شویند و آب، این مایه حیات را در حجم بالا بیهوده هدر می‌دهند.
** مشکل کم آبی در ایران
صادق یونسلو کارشناس صنعت آب در پژوهشی پیرامون روش های بهینه سازی مصرف آب می‌نویسد: در طبیعت هیچ عنصری به ارزشمندی آب نیست و هیچ موجود زنده‌ای بدون آب نمی‌تواند به زندگی‌اش ادامه دهد.
وی می‌افزاید: ایران با داشتن 1.1درصد جمعیت جهان و یک درصد از مساحت کره زمین، فقط 36 صدم درصد از منابع تجدید شونده آب را در اختیار دارد و از اینرو جزو کشورهای کم‌آب دنیا محسوب می‌شود. همچنین حدود 84 درصد از مساحت کشورمان در مناطق نیمه خشک، خشک و بیابانی قرار گرفته و فقط 16 درصد آن جزء مناطق مرطوب و نیمه مرطوب است. بندر انزلی با متوسط بارندگی سالانه 1940 میلیمتر پربارش‌ترین شهر ایران و یزد با 60 میلیمتر، کم‌بارش‌ترین شهر کشورمان است.
** کاهش 3 درصدی بارش ها
برای پی بردن به اهمیت و ضرورت صرفه‌جویی در مصرف آب، ابتدا باید نگاهی به وضعیت بارندگی‌های امسال و تأسیسات و امکانات تأمین و توزیع آب در کشورمان داشته باشیم و سپس روش‌هایی را که می‌تواند به مصرف بهینه آب بخصوص در فصل گرما و تابستان کمک کند، از نظر بگذرانیم.
** تنش های آبی شهرها
مهندس جانباز با اشاره به اقدام‌هایی که برای تأمین آب مورد نیاز مردم انجام شده و حجم آب پشت بعضی سدها بیشتر از سال‌های اخیر بوده و در برخی دیگر مطلوب نبوده است، اظهار می‌دارد: در حال حاضر یک هزار و 154 شهر کشور با حدود 3.99درصد جمعیت شهرنشین ایران تحت پوشش شرکت‌های آب و فاضلاب شهری قرار دارند و از آب با کیفیت مطلوب بهره‌مندند. همچنین با 151 هزار کیلومتر شبکه توزیع و 29 هزار کیلومتر خطوط انتقال آب آبرسانی به شهرها استفاده می‌شود.
** گرما و افزایش مصرف آب
مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با یادآوری این‌که در اوقات پیک مصرف آب، میزان تولید حدود 8 درصد از مصرف آن کمتر است و برخی شهرها را احتمالاً دچار تنش‌های آبی می‌کند، می‌افزاید: شدت تنش‌های آبی در هر شهر به عواملی مانند میزان بارش‌ها و مدیریت مخازن و خطوط انتقال آب بستگی دارد. آنچه امروز می‌توان گفت، این است که توزیع آب نسبت به سال‌های گذشته متوازن‌تر و فشار آب به نسبت بهتر شده است.
مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با اشاره به این‌که الگوی مصرف آب در روستاهای کشور متفاوت و میانگین آن کمتر از شهرها و 15 مترمکعب در شبانه روز تعریف شده است، می‌افزاید: 9.52درصد روستائیان الگوی مصرف آب را رعایت می‌کنند،
32 درصد آنان بین 15 تا 30 مترمکعب در شبانه روز مصرف دارند و 1.15 درصد هم مصرفی بیش از 30 مترمکعب آب در شبانه روز دارند که دلیل عمده آن را آبیاری باغ‌ها و باغچه ها و درختکاری هایشان، می‌توان دانست.
** مصرف آب بدون درآمد
همواره بخش قابل توجهی از آب تولیدی در کشور به مصرف می‌رسد، بدون آن‌که برای دولت و شرکت‌های آب و فاضلاب، درآمدی داشته باشد.مهندس جانباز در این رابطه توضیح می‌دهد: میزان آب بدون درآمد کشور در سال گذشته 2.25درصد بوده که مواردی مانند هدر رفت آب از تأسیسات آبرسانی مانند مخزن‌ها، شبکه‌های توزیع و شستشوی تصفیه‌خانه‌ها را در بر می‌گیرد و بخش دیگر آن به عدم دقت در قرائت کنتورهای آب باز می‌گردد. به طور کلی میانگین پرت واقعی آب تصفیه شده در تهران حدود 11 درصد است، نه 40 و حتی 50 درصدی که عده‌ای می‌گویند! زیرا سالانه در تهران بیش از یک میلیارد مترمکعب آب توزیع می‌شود که 40 درصد پرت آن به 400 میلیون مترمکعب می‌رسد که عدد بسیار بزرگ و غیر واقعی است. میانگین واقعی آب بدون درآمد در شهرهای کشور کمتر از 15 درصد است، هرچند که در برخی شهرها می‌تواند به 25 درصد هم برسد.
** هوشمندسازی تنطیم فشار شبکه های آب
مهندس جانباز با یادآوری این که مشترکین می‌توانند حوادث آب را در اسرع وقت به سامانه تلفنی 122 اطلاع دهند تا از این طریق هم از هدر رفت آب پیشگیری شود، اضافه می‌کند: یکی از راهکارهای مدیریت مصرف آب، جلوگیری از پرت فیزیکی آن است. همچنین در سال های اخیر اقدام هایی برای هوشمند سازی تنظیم فشار آب در شبکه‌های توزیع انجام شده است. به این ترتیب در ساعاتی که مصرف آب پایین است، فشار آب هم به وسیله سنسورهای نصب شده در شبکه های توزیع کاهش می یابد و با افزایش مصرف، به فشار آب هم افزوده می‌شود.
** ارزانی تعرفه آب
به گفته مهندس جانباز اگر چه مصرف سرانه آب در ایران از استانداردهای جهانی بالاتر است، اما باید توجه داشت که ایران در منطقه‌ای گرم و خشک از کره زمین واقع شده است که به خودی خود مصرف آب را بالا می‌برد.
** بهینه‌سازی مصرف آب شرب
مهندس جانباز با اشاره به این‌که طرح بهینه سازی مصرف آب شرب سال گذشته در مجلس شورای اسلامی تصویب شده و وزارت نیرو بر آن است که الگوی مصرف آب را رسماً به روز کند، در مورد آبرسانی به روستاها اظهار می‌دارد: براساس مصوبه سال قبل مجلس 500 میلیون دلار از محل صندوق توسعه ملی به بخش آب روستایی اختصاص یافت که به مصرف ساخت و تکمیل و تجهیز 924 مجتمع آبرسانی روستایی رسید.
همچنین سال گذشته به حدود 3 هزار و 900 روستا با 2 میلیون و 700 هزار نفر جمعیت آبرسانی شده است و در دولت یازدهم حدود 4 میلیون نفر از جمعیت روستایی کشور در 5 هزار و 226 روستا از نعمت آب آشامیدنی سالم، بهره‌مند شده‌اند و تا آخر تیرماه امسال هم 800 روستای دیگر با 500 هزار نفر جمعیت، از شبکه آبرسانی بهره‌مند می‌شوند.
** قیمت تمام شده آب
مهندس جانباز با اشاره به این‌که میانگین هزینه تمام شده آب در شهرها هر مترمکعب 1200 تومان و در روستاها بیش از 1600 تومان است که به قیمت‌های 450 و 220 تومان به مشترکین آب فروخته می‌شود، می‌افزاید: در بیشتر کشورها برای ارائه خدمات مؤثر به مشترکین، قیمت واقعی آب را از آنان دریافت می‌کنند و اگر چه در ایران از مشترکین پرمصرف آب بهای بیشتری دریافت می‌شود، اما بهتر است این‌کار به صورت قانونی و به عنوان جریمه از آنان دریافت شود، چرا که وضع هرگونه جریمه از اختیارات قانونگذار است و در شماری از کشورها مانند آمریکا، با وقوع خشکسالی و کم‌آبی در ایالت‌هایی مانند کالیفرنیا، حتی آبیاری چمن منازل هم ممنوع اعلام و مشمول پرداخت جرایم سنگینی می‌شود.
** توصیه‌هایی برای مصرف بهینه آب
* برای شستن ظروف، آن‌ها را در یک سینک پر از آب قرار دهید، با این کار از به هدر رفتن آب نسبت به حالتی که ظروف را با باز کردن مستقیم شیر آب می‌شوئید، جلوگیری کرده‌اید. از یک سینک برای شستشو و از سینک دیگر برای آبکشی ظروف استفاده کنید.
* از حداکثر ظرفیت ماشین‌های لباسشویی و ظرف‌شویی استفاده کنید.
* به جای شستن پیاده‌رو و حیاط خانه‌تان با آب تصفیه شده، با استفاده از جارو از به هدر رفتن حدود 300 لیتر آب در هر بار شستشو جلوگیری به عمل آورید.
* برای شستشوی خودروهایتان از یک سطل آب استفاده کنید و در زمان شستشو، شیر آب را ببندید. در کارواش‌ها از مخلوط آب و هوای فشرده استفاده می‌کنند که ضمن تمیزی بیشتر خودرو، مصرف آب کمتری هم دارد.
* در زمان شستشوی دست‌ها، نگذارید آب به هدر رود. شیر آب را هنگام مسواک زدن ببندید و هنگام استحمام، شیر آب را دائم باز نگذارید. با کاهش 10 دقیقه‌ای زمان دوش گرفتن خود حدود 1500 لیتر در ماه در مصرف آب صرفه‌جویی می‌کنید.
* با قرار دادن یک جسم سنگین، حجم فلاش تانک موجود را کاهش دهید.
* برای بازدهی بهتر کولرها، عملکرد آن‌ها را کنترل و از درستی آن اطمینان حاصل کنید.
* از شیر آب برای زدودن یخ مواد غذایی استفاده نکنید.
* با آب دادن گیاهان در ساعات اولیه روز، از میزان تبخیر سطحی آب بکاهید و فقط به هنگام نیاز به گیاهان آب دهید.
* از عملکرد درست کنتور آب خانه‌تان مطمئن شوید.
* با جلوگیری از نشت قطره‌ای شیرهای آب، ماهانه حدود 500 لیتر در مصرف آب صرفه‌جویی می‌کنید.
* خطوط لوله دارای نشت و شیرهای بازآتش‌نشانی یا دارای نشت را به واحد امداد و اتفاقات شرکت آب و فاضلاب (شماره تلفن 122) اطلاع دهید.
*منبع: روزنامه اطلاعات، 1396.4.17
نظر شما
