طرح احیای جاده ابریشم و تبدیل آن به کُریدُر مبادلات تجاری و اقتصادی ،با مخالفتهای بسیاری همراه شده،ساز مخالفی که عدهای،کوک شدن آن را ناشی از سیاست های اقتصادی پکن و نگرانی دول قدرتمند دنیا قلمداد می کنند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، پروژه موسوم به جاده ابریشم در قرن 21 از نمونه دستور کارهایی است که پکن با هدف تبدیل و احیای مجدد این جاده به عنوان یکی از کریدرهای اصلی مبادلات و مراودات تجاری و اقتصادی میان شرق و غرب جهان مد نظر قرار داده است.
اگرچه در گام نخست، امیدواری های بسیاری در خصوص موفقیت این طرح وجود داشت و برخی آن را به جاده ای تأثیرگذار در اقتصاد جهانی تصور می کردند، تصوری که در صورت تحقق و حصول اهداف تعریف شده مرتبط با آن چندان غیر ممکن و دور از ذهن نیز به نظر نمیرسید اما برخلاف ذهنیتی که در گامهای نخست در ارتباط با هم افزایی و همگرایی شُرَکا و رُقَبایِ چین به اذهان متبادر می شد، مخالفت آمریکا، ژاپن و آلمان و برخی دیگر از کشورها و به تعبیری بهانه گیری های وزرا و نهادهای اقتصادی کشورهای مذکور در خصوص این طرح، موفقیت آن را با ابهاماتی جدی همراه ساخته است.
معصومه شمسیان، دانش آموخته روابط بین الملل و کارشناس حوزه اقتصاد سیاسی در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، در خصوص دلایل مخالفت برخی از کشورها در ارتباط با طرح موسوم به جاده ابریشم در قرن 21 اظهار داشت: اگرچه در گام های نخستین،ب رخی گمان میکردند این جاده تاریخی به محلی برای تأمین منافع کشورهای شریک و رقیب تبدیل خواهد شد، اما برخی از سیاست های اقتصادی اتخاذ شده از سوی سیاستمداران و نهادهای تصمیمگیر و تصمیم سازِ پکن، باعث شد تا این ذهنیت با علامت سئوال های جدی توأم و همراه شود.
وی افزود: سیاست ها و دستورکار کلان چین برای مقاوم سازی اقتصاد خود و تلاش برای قدرتمندتر کردن استقلال صنعتی این کشور، از مهمترین عوامل تأثیرگذار در طرح مخالفت و موضع گیری منفی علیه این طرح محسوب می شود.
شمسیان عنوان کرد: برخی از تحلیلگران اقتصادی و سیاسی معتقدند این جاده می تواند به عنوان موتور محرکه ای برای تسریع و تسهیل روند و مسیر دستیابی به اهداف مورد نظر چین در عرصه اقتصادی مبدل شود.
کارشناس حوزه اقتصاد سیاسی گفت: تحلیل کشورهایی همچون ژاپن و ایالات متحده بر این مبنا استوار است که در محاسبه هزینه و فایده این طرح(جاده ابریشم در قرن 21)منافع حاصل شده برای پکن قابل مقایسه با آنچه که به عنوان دستاورد شرکا مطرح است، نیست.
وی افزود: شرکا و متحدان چین بر این باورند که در میان مدت و بلند مدت، طرح مذکور نه تنها منافع آنها را تأمین نمیکند، بلکه می تواند به تهدیدی جدی علیه آنها نیز تبدیل شود.
شمسیان گفت: اخیراً کشور آلمان نیز ساز مخالفت با این طرح را کوک کرده و با عنایت به جایگاه برجسته و نافذ این کشور در قاره اروپا، برخی دیگر از کشورها و دُوَلِ قاره سبز نیز همراستا و پیرو آلمان، پالس های منفی در خصوص این طرح ارسال میکنند و تلویحاً و تصریحاً به مخالفت با آن می پردازند.
کارشناس حوزه اقتصاد سیاسی عنوان کرد: اگرچه رئیس جمهور چین در خصوص این طرحِ 124 میلیارد دلاری، معتقد است جاده مذکور به عنوان مسیری که پیوند میان شرق و غرب عالم را تسهیل میکند، تأمین کننده منافع کلیه کشورهای فعال در اقتصاد جهانی خواهد بود، اما کم نیستند کارشناسان و تحلیلگرانی که معقدند از این پیوند، چین، بیشترین بهره وری را کسب خواهد کرد و میتواند این پیوند، موازنه قدرت را به نفع چین تغییر دهد.
جاده ابریشم، برای اقتصاد تهران، مسکو و آنکارا سازنده و ثمر بخش خواهد بود
امین صداقت، محقق و پژوهشگر اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، با اشاره به استقبال کشورهای روسیه، ترکیه و ایران از طرح مذکور،گفت: اگر چه این پروژه عظیمِ ارتباطی ، میتواند به عنوان یک تهدید اقتصادی برای برخی از کشورهای اروپایی و جامعه غرب مطرح شود، اما این به معنای بالقوه بودن این تهدید برای تمامی کشورهای جهان نبوده و نخواهد بود.
وی افزود: دقیقاً همین موضوع عامل اصلی استقبال برخی از کشورها همچون ترکیه، ایران و روسیه از پروژه مورد اشاره است، زیرا شرایط و موقیعت منطقه ای، جغرافیایی واقتصادیِ ایران و دو کشور مذکور (ترکیه و روسیه) بصورتی است که احیا و تقویت این محور ارتباطی، متضمن و تأمین کننده بسیاری از اهداف اقتصادیِ مورد نظرِ تهران، آنکارا و مسکو خواهد بود.
محقق و پژوهشگر اقتصادی عنوان کرد: اگرچه مخالفان این پروژه با طرح انتقادات و بهانهگیری هایی همچون مسائل زیست محیطی، تغییر ترکیب جمعیتی محدوده هایی همچون تبت و...در جهت به نتیجه نرسیدن و ملغی کردن این طرح عظیم حرکت میکنند، اما به اعتقاد بنده باید با اتحاد و همبستگی هر چه بیشتر کشورهایی که منافع آنها با این طرح گره خورده، راه پر فراز و نشیب تحقق و بهره برداری از این پروژه (جاده ابریشم در قرن 21 ) تسهیل و تسریع شود.
صداقت در خاتمه یادآور شد : البته نباید این واقعیت را از نظر دور داشت که پیشبرد عمرانی این طرح عظیم، مستلزم همگرایی و هم افزایی اکثریت شرکا و رقبای اقتصادی چین خواهد بود، امری که چندان غیر قابل دسترس به نظر نمی رسد و با در نظر گرفتن قدرت اقناع سازی و نفوذ پکن، بعید نیست بستر لازم برای بهره برداری یکی از عظیم ترین کریدرهای اقتصادی جهان فراهم شود، بستری که عقبه و پشت پرده آن به مجموعه ای از مسائل و دغدغه های اقتصادی و سیاسی گره خورده است.