آغاز معضلات شهرسازی از خودکفایی شهرداری‌ها

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور با بیان اینکه در بعضی از کلانشهرها، شهرداری‌ها، تخلفات ماده ۱۰۰ را محل درآمد قرار داده‌اند،گفت: در یک توقع سیری‌ناپذیر از شهرداری‌ها خواستیم تا شهر را توسعه دهند.

به گزارش پایگاه خبری وزرات راه و شهرسازی فرج‌الله رجبی با تاکید بر اینکه ضرورت دارد تا درآمدهای شهرداری اصلاح شود، گفت: در حال‌حاضر، اصلاح شهرهای میانی و کوچک امکانپذیر است اما به نظر می‌رسد اصلاح کلانشهرهای کشور بسیار دشوار و زمان‌بر باشد.

رجبی در بیان چالش‌های نظام شهرسازی و مشکلاتی که برخی از شهرداری‌ها برای شهرها ایجاد کرده‌اند، افزود: ماجرا از آنجا شروع شد که به شهرداران گفتیم، بروند و خودکفا شوند و در عین‌حال ابزارهای تامین درآمد پایدار را برای آنها ندیدیم. طبیعی است که شهرداری‌ها برای تامین هزینه‌های شهر شروع کردند به تعریف راهکارهایی که چندان هم ضابطه‌مند نبود.

رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور ادامه داد: در بعضی از کلانشهرها، شهرداری‌ها، تخلفات ماده 100 را محل درآمد قرار داده‌اند. یعنی با استفاده از ماده 100 اجازه می‌دهد، مالک تخلف کند اما جریمه و عوارض تخلفش را نیز بپردازد. این رویکرد ناصحیحی است که برای حل مشکلات شهری ایجاد شده است. از سوی دیگر فروش تراکم مازاد بر تراکم مجاز نیز از دیگر راهکارهای ناصحیح برخی از شهرداری‌ها است که متاسفانه این روش بسیار هم متداول شده است.

عضو کمیسیون عمران مجلس‌شورای‌اسلامی گفت: واقعیت را بپذیریم که ما در مقابل اقدامات ناصواب شهرداری، شهر خوب و شهرداری خوب را نیز تعریف نکردیم. یعنی نگفتیم منظور از خوبی چیست؟ آیا مثلا باید سرانه فضای سبز بالا برود یا اینکه سطح اشغال در سطح قانونی و ضابطه‌مند باشد یا خدمات عمومی خاصی به شهروندان ارایه شود؟ ما تعریفی از شهر خوب نداشتیم که متعاقب آن تعریفی از شهردار خوب هم داشته باشیم.

رجبی ادامه داد: در نتیجه ما در یک توقع سیری‌ناپذیر از شهرداری‌ها خواستیم تا شهر را توسعه دهند. گاهی اوقات بلندمرتبه سازی، پل سازی و تونل سازی را نماد توسعه دیدیم و مردم ما هم به این موارد نه نگفتند و عکس‌العمل منفی نشان نداند و حتی در مواردی نیز تحسین کردند. در نتیجه بی‌ضابطه‌گی‌ها، هزینه‌های فراوان و درآمدهای کم، عدم تعریف شاخص‌های مطلوب مدیریت‌شهری، سبب شد شهرهای ما در یک سرازیری قرار بگیرند و بعدها نیز که در برخی از شهرها توانستند به سطحی برسند که درآمدها تکافوی هزینه‌ها را می‌داد باز هم دست از این تخلف برنداشتند که راه رهایی از آن نیز بسیار دشوار است.

وی تصریح کرد: تاسف‌برانگیز است که شهر تهران هیچگونه هارمونی و آرایش شهری مناسب، فضای شهری و طراحی شهری مناسب را در تک‌دانه‌ها و در راسته‌هایش ندارد. به عنوان یک شهروند اگر بخواهیم در آرامش زندگی کنیم در تهران کمتر امکانپذیر است.

رجبی گفت: همه کوتاهی کردیم و باید مسئولیت ولع توسعه‌های تعریف‌نشده شهری را که نتیجه‌اش شهرهای کنونی است  بپذیریم.

وی افزود: در حال‌حاضر، اصلاح شهرهای میانی و کوچک امکانپذیر است، اما به نظر می‌رسد اصلاح کلانشهرهای کشور بسیار دشوار و زمان‌بر باشد.

رئیس نظام مهندسی کشور معتقد است: جنس شوراهای شهر تقنینی است و اینکه شوراهای شهر را زیرنظر وزارت کشور فعالیت می‌کنند چندان مناسب نیست. مناسب است شوراهای شهر را به دلیل جنس تقنینی شان زیر نظر مجلس شورای اسلامی ببریم.