هرچند هفته گذشته مقامات قضایی با اشاره به تشکیل 60 پرونده تخلف مدیران دولتی در انتخابات تاکید کردند دستگاه قضا قطعا با متخلفان برخورد خواهد کرد اما این هشدارها باعث نشد از حجم تخلفات در انتخابات و بویژه در روز رایگیری کاسته شود. طی 2 روز گذشته و بویژه روز برگزاری انتخابات، تخلفات سازمانیافته عناصر دولتی در روند برگزاری انتخابات، با اعتراض رئیس ستاد حجتالاسلام سیدابراهیم رئیسی مواجه شد و وی از هیات نظارت بر انتخابات خواست از آرای مردم صیانت کند.
شاید نخستین اتفاق عجیب روز گذشته که شائبههای بسیاری را نیز به دنبال داشت، حضور حسن روحانی، نامزد انتخابات ریاستجمهوری در ستاد انتخابات کشور بود. اما نکته عجیب در این میان، مشایعت حسن روحانی توسط عبدالرضا رحمانیفضلی، وزیر کشور بود که این مساله مورد اعتراض نمایندگان برخی از نامزدها قرار گرفت.
سیدصولت مرتضوی، نماینده سیدابراهیم رئیسی در ستاد انتخابات کشور در واکنش به این اقدام گفت: بازدید روحانی از وزارت کشور هیچ منع قانونی ندارد اما همراهی وزیر کشور به عنوان مجری برگزاری انتخابات شائبه جانبداری را القا میکند و محل اشکال است. وی ادامه داد: امیدوارم هیات اجرایی مرکزی انتخابات ریاستجمهوری تذکر لازم را به وی بدهد. در نهایت نیز وزیر کشور برای توجیه حضور روحانی در ستاد انتخابات گفت: سایر نامزدها هم میتوانند از ستاد انتخابات وزارت کشور و سیستمهای ما بازدید کنند.
یکی دیگر از تخلفات رخ داده در روند برگزاری انتخابات، عدم درج مهر روی برگههای اخذ رای در مناطقی بود که نظرسنجیها از آرای بسیار زیاد سیدابراهیم رئیسی در آن مناطق حکایت داشت. این رویه که ساعتی ادامه داشت پس از اعتراض برخی رایدهندهها نسبت به این تخلف مسؤولان برگزاری انتخابات، باعث شد تا در چند حوزه، دقایقی روند اخذ آرا متوقف و پس از آن روی برگهها مهر زده شود. در همین راستا، سیامک رهپیک معاون اجرایی و امور انتخابات شورای نگهبان در گفتوگو با تسنیم، در پاسخ به این سوال که برخی گزارشها حکایت از این دارد که در بعضی شعب تعرفهها بدون مهر نظارت توزیع میشود، گفت: بنده هنوز گزارشی در اینباره ندیدم، علیالقاعده هر احراز هویتی که صورت میگیرد باید تعرفه آن ممهور به مهر نظارت باشد، در غیر این صورت آن تعرفه اعتبار ندارد. وی با تأکید بر اینکه اگر گزارشی درباره تعرفههای بدون مهر به ما ارسال شود آن را سریعا بررسی میکنیم، اضافه کرد: اگر کسی با تعرفه بدون مهر رأی دهد، آن رأی از اعداد آرا خارج و نادرست است.
پدیده «راهزنان رأی»
علاوه بر تخلفات عدیدهای که مسؤولان اجرایی انتخابات در داخل شعب اخذ رای داشتهاند، پدیده جدید «راهزنان رای» هم به پرونده تخلفات دولت در انتخابات دیروز افزوده شد. به گزارش ستاد حجتالاسلام رئیسی، بر اساس گزارشهای دریافتی متعدد از استانهای مختلف کشور، در مسیرهای منتهی به شعب اخذ رای که تحت نظارت ناظران انتخابات نیست، افراد مختلفی از مدیران و کارکنان ادارات دولتی، اعضای ستادهای انتخاباتی رئیسجمهور فعلی، برخی چهرههای ذینفوذ محلی و... در مسیر افرادی که در حال رفتن به محل اخذ رای هستند، قرار گرفته و با وعده و وعید آنها را برای رای دادن به کاندیدای خود ترغیب میکردند.
تبلیغ هیأت اجرایی برای روحانی
خبرگزاری تسنیم نیز در همین راستا گزارش داد، هیات اجرایی مستقر در شعبه اخذ رای حسینیه ارشاد در تخلفی آشکار همراه برگه رای، تراکت یکی از کاندیداهای انتخابات ریاستجمهوری را به رایدهندگان میداد. همچنین یک صندوق رای در این شعبه فاقد برچسب وزارت کشور بود که تخلف محسوب میشود.
تخلفات از حد شکایت و گزارش گذشته
حجم تخلفات مدیران دولتی در برگزاری انتخابات ریاستجمهوری به حدی گسترده و تاثیرگذار در نتیجه انتخابات شد که واکنش علی نیکزاد، رئیس ستاد انتخاباتی حجتالاسلام رئیسی را به همراه داشت و او در نامهای به هیات نظارت بر انتخابات نوشت: آنچه در حال حاضر از ارتکاب این مصادیق با مدرک و سند مضبوط قابل ذکر است، از حد گزارش و شکایت گذشته و هیات نظارت برای صیانت از رای مردم ورود کند.
در نامه علی نیکزاد به اعضای هیأت نظارت بر دوازدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری آمده است: احتراما همانگونه که مستحضرید ماده 33 قانون انتخابات ریاستجمهوری مصادیق ارتکاب جرم در روند انتخابات را برشمرده است، اما آنچه در حال حاضر از ارتکاب این مصادیق با مدرک و سند مضبوط قابل ذکر است، از حد گزارش و شکایت گذشته است و به نظر میرسد محتاج ورود و برخورد جدی هیأت محترم نظارت جهت جلوگیری از ادامه روند تخلفات دامنهدار است.
این نامه میافزاید: تخلفاتی همچون عدم اعلام شهرت حجتالاسلام رئیسی تا حدود ساعت 15، تحویل تعرفه بدون مهر قابل ابطال به مردم، حضور غیرقانونی و تبلیغ هیأتهای اجرایی و طرفداران دولت مستقر، عدم صدور کارت حضور ناظران در شعب اخذ رأی، جلوگیری از ورود ناظران دارای کارت حضور در شعب اخذ رأی، عدم شروع به کار شعب اخذ رأی در ساعت مقرر و... مشهود است.
نیکزاد تصریح کرد: این تخلفات آشکار و رفتارهای غیراخلاقی در انتخاباتی که آرای آن حقالناس محسوب میشود، قطعا با نزدیک شدن به ساعات پایانی زمان رایگیری تشدید خواهد شد. بر همین اساس از آن هیأت محترم درخواست میشود با بررسی دقیق مطالب و ادعاهای فوق، تمهیدی جدی جهت صیانت از آرای مردم اندیشیده شود تا این رفتار غیرقانونی به نتیجه مدنظر طراحان آن منجر نشود.
تبلیغ هیأتهای اجرایی به نفع روحانی
دقایقی پس از انتشار نامه اول، نیکزاد دومین نامه خود را خطاب به عبدالرضا رحمانیفضلی، وزیر کشور نوشت و تاکید کرد: هیاتهای اجرایی در صندوقهای ثابت و همچنین در سرکشی از شعب شهرهای مختلف به نفع رئیسجمهور مستقر اقدام به تبلیغ کرده و دستاندرکاران انتخابات با بستن دستبندهای سبز و بنفش به تبلیغ وی میپردازند.
به گزارش فارس، متن نامه نیکزاد به رحمانیفضلی بدین شرح است: با احترام! به استحضار میرساند همانطور که پیشبینی میشد دولت مستقر و طرفداران آن در صحنه برگزاری انتخابات ریاستجمهوری نیز همچون مراحل تبلیغات پا را از دایره انصاف و قانون بیرون نهادند و تخلفات فراوان و بیسابقهای مرتکب شدهاند که اهم آن به شرح ذیل است:
1- عدم رعایت عدالت در اعلام اسامی نامزدها. بهرغم ذکر شهرت نامزدها در کنار نام ایشان در همه دورهها و پیگیری مکرر و نامههای متعدد رسمی ستاد حجتالاسلام والمسلمین رئیسی به ستاد انتخابات وزارت کشور، در بسیاری از شعبهها صرفا عنوان سیدابراهیم رئیسالساداتی را برای معرفی ذکر و از ذکر شهرت ایشان(رئیسی) خودداری کردهاند که پس از پیگیریهای فراوان در ساعت 15 (7 ساعت پس از آغاز رایگیری) شهرت ایشان اعلام رسمی شده است. همچنین در برخی شعب نام رئیسجمهور مستقر به صورت آشکاری در برابر چشمان رایدهندگان برجستهنمایی شده است.
2- عدم صدور کارت ورود به صندوق ناظران ایشان. با وجود تحویل بموقع مدارک ناظران منتخب ستاد ایشان، استانداریها و فرمانداریهای مختلف با بهانههای واهی همچون وجود اختلال در سیستم رایانهای و ارجاع نمایندگان ایشان به سایر استانها (همچون ارجاع استان البرز به استان تهران) از صدور کارت حضور ناظران استنکاف ورزیده و تاکنون که روز برگزاری انتخابات است، همچنان به این تخلف خویش ادامه میدهند.
3- جلوگیری از ورود ناظران دارای مدرک نظارت ایشان به صندوق. ماده واحده قانون حضور نمایندگان نامزدهای ریاستجمهوری در شعب اخذ رای، مصوب 30/5/1379 مقرر کرده است ممانعت از حضور نمایندگان نامزدها در شعب اخذ رای و اماکن استقرار دستگاه شمارشگر ممنوع بوده و جرم محسوب میشود و متخلف به مجازات مقرر شده در تبصره ماده 93 قانون انتخابات ریاستجمهوری محکوم خواهد شد. با این حال در شعب مختلف از ورود ناظران به صندوقها جلوگیری شده و شکایتهای متعدد ستاد ایشان به نتیجه خاصی منجر نشده است.
4- شروع به کار همراه با تاخیر در برخی شعب. با وجود اعلام صریح وزارت کشور مبنی بر شروع کار اخذ رای از ساعت 8 صبح، شعب متعددی در شهرستانها با تاخیر غیرموجه اقدام به شروع رایگیری کردهاند و مکررا جریان رایگیری را متوقف کرده و از رایدهی مردم عزیز منتظر در صفوف طولانی جلوگیری کردهاند.
5- تبلیغ غیرقانونی به نفع دولت. هیاتهای اجرایی در صندوقهای ثابت و همچنین در سرکشی از شعب شهرهای مختلف به نفع رئیسجمهور مستقر اقدام به تبلیغ میکنند. همچنین دستاندرکاران انتخابات با رفتارهای غیرقانونی همچون بستن دستبندهای سبز و بنفش و نوشتن رای افراد بیسواد بدون اذن آنها به نام رئیسجمهور مستقر اقدام به تبلیغ برای ایشان میکنند.
6- توزیع تعرفه بدون مهر. در برخی شعب شهرهایی که آرای حجتالاسلام والمسلمین رئیسی براساس پیشبینی و نظرسنجیها بر سایر نامزدها فزونی دارد، تعرفههای بدون مهر توزیع شده که به خاطر ناآگاهی مردم از ضرورت ممهور بودن تعرفهها در ادامه و زمان شمارش آرا به خاطر نداشتن مهر قابل ابطال است.
7- فعالیت ستادهای رئیسجمهور مستقر. بهرغم اینکه فرصت قانونی تبلیغات تا ساعت 8 صبح روز پنجشنبه بوده است، در روز انتخابات، ستادهای رئیسجمهور مستقر در برخی شهرها همچنان باز بوده و اقدام به پخش سرود کرده و هواداران در مقابل آن تجمع کردهاند.
همه این موارد تنها بخشی از تخلفات گسترده و سازمانیافته ارتکابی است که با هدف تاثیرگذاری جدی بر نتیجه انتخابات صورت میپذیرد و نتیجهای جز تایید عدم صداقت گفتاری و رفتاری دولت مستقر ندارد. علیهذا ضروری است با ورود جدی و قاطع مانع گستردهتر شدن روند ارتکاب تخلفات پیشگفته شوید، زیرا قطعا این روند قانونگریزی در ساعات پایانی اخذ رای به اوج خود خواهد رسید.
کمبود تعرفه در روستاهای حامی رئیسی
در کنار تمام تخلفات سازمان یافته و مشکوک، یکی از اتفاقات عجیب و کمسابقه، کمبود تعرفههای رای در برخی حوزههای اخذ رای بوده است. اینکه کمبود تعرفه اخذ رای بیشتر در روستاها و استانهایی رخ داده که بیشترین حمایت را از سید ابراهیم رئیسی داشتهاند، احتمال طراحی از پیش تعیین شده را در اینباره افزایش داده است. مهر گزارش داده به دلیل اتمام برگه تعرفه رای، رایگیری در روستاهای توابع گلبهار و چناران تعطیل و موجب سرگردانی بسیاری از مردم در این شعبات شد. بر همین اساس ستاد ابراهیم رئیسی از مردم روستا خواست برای شرکت در انتخابات از روستاها به مراکز شهر بیایند.
منصوری، معاون هماهنگکننده ستاد مرکزی سید ابراهیم رئیسی در گفتوگویی از کمبود تعرفه در بسیاری از شعب استانهای خراسان رضوی، خراسان جنوبی، فارس، اصفهان و... خبر داده است. او گفته متاسفانه بهرغم پیگیری و مکاتبات متعدد، وزارت کشور، استانداریها و فرمانداریها از تحویل تعرفه به شماری از صندوقهای مناطق محروم و استانهایی که براساس نظرسنجیها آرای آقای رئیسی با اختلاف چشمگیر از سایر رقبا جلوتر بوده است، خودداری میکنند. منصوری تصریح کرد: مساله کمبود برگه تعرفه رای و تاخیر در زمان جبران آنها در استانها و مناطقی که فاصله آرای رئیسی از روحانی بشدت بالاست با توجه به روحیات این دولت کاملا طبیعی است.
کمبود تعرفه اخلال در برگزاری انتخابات است
کمبود تعرفه از ساعتها قبل از پایان اخذ رای، واکنش معاون دادستان مشهد و نماینده دادگستری استان خراسان رضوی در هیات نظارت بر امر انتخابات را نیز در پی داشت. قاضی حیدری در گفتوگو با میزان از مشکل کمبود تعرفه جهت اخذ آرا در شعب رایگیری در تعدادی از شعب مشهد و شهرهای اطراف آن خبر داد و گفت: این موضوع از مصادیق اخلال در امر برگزاری انتخابات محسوب شده و با برخورد قضایی مواجه میشود.
کدخدایی: گزارش تخلفات زیاد است
روز گذشته و در آخرین ساعات رایگیری عباسعلی کدخدایی، سخنگوی هیات مرکزی نظارت بر انتخابات ریاستجمهوری در جمع خبرنگاران آمد و از حجم بالای گزارشها از تخلفات انتخاباتی گفت. وی درباره میزان افزایش تخلفات انتخاباتی و گزارشهایی که به این هیات ارائه شده، گفت: مشغول بررسی گزارشهای تخلفات هستیم و این گزارشها برای ما ارسال میشود و ما نیز با دوستان در وزارت کشور هماهنگ میکنیم که باید بررسیهای دقیقتری شود. وی در پاسخ به این سوال که اقدامات هیات نظارت درباره بررسی تخلفاتی که صورت گرفته چیست؟ گفت: ما اینها را پیگیری میکنیم و گزارشهایی که میآید از طریق دفاتر به صورت موردی پیگیری میشود، برخی از آنها صحت دارد اما برخی نیز صحت ندارد و باید ببینیم که در ساعات آینده اینها را چگونه میتوانیم ارزیابی و نتیجه را اعلام کنیم.
وی در پاسخ به سوال دیگری پیرامون اعزام 2 هیات از بازرسان هیات نظارت به 2 استان کشور برای بررسی تخلفات انتخاباتی و اینکه آیا در گذشته نیز سابقه داشته یا خیر؟ گفت: ما بازرسان سیار هم داریم و مرتب اینها به استانهای مختلف سرکشی میکنند، بویژه در جاهایی که احتمال تخلف بوده یا گزارش آن آمده اما باید منتظر نتیجه هم بمانیم. کدخدایی درباره زمان اعلام نتیجه بررسی گزارش تخلفات انتخابات، تصریح کرد: بازرسیها زمانبر است و باید منتظر پایان ساعت رایگیری باشیم و سپس گزارشها را بررسی کنیم و شورای نگهبان اعلام نظر کند. سخنگوی هیات مرکزی نظارت بر انتخابات ریاستجمهوری در پاسخ به این سوال که آیا در گزارشهایی که پیرامون تخلفات انتخاباتی ارسال شده، گزارشی وجود دارد که در روند برگزاری انتخابات تاثیرگذار باشد؟ خاطرنشان کرد: الان نمیتوانم درباره تخلفی که در روند انتخابات تاثیرگذار بوده باشد، اظهار نظر کنم اما گزارش تخلفات زیاد است.