بانكداري ايراني - روزنامه ایران در گزارشی به نقل از شبکه الجزیره از تحول وضعیت گردشگری در ایران نوشت: گردشگری در کشور پس از روی کار آمدن دولت روحانی شتابی فزاینده یافت. تصویب برجام باعث شد گردشگران مخصوصاً گردشگران اروپایی، ایران را دوباره به عنوان یکی از مقاصد خود انتخاب کنند.
در ادامه گزارش می خوانیم: شبکه الجزیره در گزارشی به روند صعودی گردشگری در کشور در دوران پسابرجام اشاره کرده است. آفتاب بر فراز گنبد نیلی و فیروزهای رنگ مسجد امام واقع در میدان نقش جهان اصفهان میتابد و در سایههای آن گردشگران با دوربینهای خود مشغول ضبط و ثبت خاطرات هستند. نام این میدان به معنی «نقش جهان» (image of the world) است و قدمهای بیشماری این میدان را پیمودهاند تا با تماشای این میراث جهانی یونسکو از نزدیک، شگفتزده شوند.
آبراهام ویلیامز جکسون، زبان شناس امریکایی بیش از یک قرن پیش درباره سفر خود به این شهر مرکزی ایران گفت: «باغها، قصرها، عمارتها، مساجد، مدارس، بازارها، پلهای بینظیر و مهمتر از همه میدان باشکوه نقش جهان، همگی خاطراتی هستند که در ذهن هر مسافری در این شهر نقش میبندد. خاطرات چنان شفاف و پایدار میمانند که حتی بعد از ماهها و سالها از یاد نمیروند.»
امروزه اصفهان همچنان از نقاط پرجاذبه برای گردشگران محسوب میشود. یک پرس و جو از بخش پذیرش هتل معروف عباسی که اخیراً شبکه سی.ان.ان از آن با عنوان «زیباترین هتل خاورمیانه» یاد کرد نشان میدهد که ظرفیت هتل تا سه ماه بعد تکمیل است.
وضعیت در سایر هتلهای شهر اصفهان نیز به همین گونه است و این به گفته مسئولان شهرداری اصفهان بدین خاطر است که از زمان توافق هستهای ایران در سال ٢٠١٥، گردشگران بیشماری به اصفهان سرازیر شدهاند.
محمد ایزدخواستی معاون گردشگری و مشاور شهردار اصفهان با اشاره به سرمایهگذاری چشمگیر در بخشهای مربوط به اسکان گردشگران و تفریحی به شبکه الجزیره گفت: «میتوان گفت که طی دو سال گذشته تعداد گردشگران نزدیک به سه برابر نسبت به دوران قبل از توافق هستهای افزایش یافته است. مهمتر از آن میزان سرمایهگذاری از زمان توافق به شکلی استثنایی و چند برابر افزایش یافته است.»
او در ادامه افزود: «در حال حاضر زیرساختها و ظرفیتهای اسکان در شهر اصفهان بسیار پایین است. هماکنون ١٥٠٠٠ اتاق برای اسکان مسافران وجود دارد در حالی که آمارها نشان میدهد که ما از این حیث به حداقل ١٥٠ هزار اتاق نیازمندیم.»
افزایش تعداد گردشگران در شهر اصفهان، بازتاب دهنده تغییراتی در سطح کل کشور است. از زمان انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس جمهوری در سال ٢٠١٣ و در پی آن توافق هستهای، شمار گردشگران به شکلی ناگهانی افزایش یافته است، به شکلی که این میزان از ٣/٨ میلیون نفر در سال ٢٠١٢ به ٥/٢ میلیون نفر در سال ٢٠١٥ افزایش یافته است. درآمد حاصل از صنعت گردشگری در ایران در سال ٢٠١٥ از مرز ٨ میلیارد دلار فراتر رفت. کشوری که ٢١ اثر ثبت شده در سازمان میراث جهانی یونسکو را شامل ویرانههای باشکوه تخت جمشید، مجموعه باغهای ایرانی و بازار تاریخی تبریز در خود جای داده است.
پژمان عبدالمحمدی، کارشناس مسائل اقتصادی ایران و استاد میهمان در بخش خاورمیانه دانشگاه اقتصاد لندن در این باره میگوید: «اعتماد از جانب گردشگران و بخصوص جوامع غربی در حال افزایش است.» با این حال این وضعیت با توجه به نتیجه انتخابات پیش روی ریاست جمهوری در ایران و همچنین آینده توافق هستهای که دونالد ترامپ تهدید به زیر پا گذاشتن آن کرده است میتواند دستخوش تغییرات شود.
عبدالمحمدی به الجزیره گفت: «از حیث مسائل اقتصادی، ایران نیازمند سرمایهگذاریهای خارجی است.تلاش در جهت رسیدن به ثبات و امنیت در زمینه مسائل سیاسی میتواند از این جهت بهترین تدبیر باشد.» او در ادامه افزود: «ایران اماکن سیاحتی بسیاری شامل معماریهای قبل و بعد از اسلام دارد که ظرفیتهای فراوان و البته هنوز کشف ناشدهای برای جلب گردشگران دارند.»
او همچنین بر این باور است که اگر واشنگتن مفاد توافق هستهای را پایمال کند این امکان وجود دارد که صنعت گردشگری در ایران در کوتاه مدت آسیب ببیند، با این حال طی یک یا دو دهه آینده ایران نقشی اساسی در این صنعت ایفا خواهد کرد.
عبدالحمیدی گفت: «ایران به عنوان یک بازیگر در حال بازگشت به صحنه است. نخستین نشانه کوچک با افزایش گردشگری و سرمایهگذاری بروز پیدا کرده است. هرچند که این تنها نقطه آغاز این بازگشت است. اتحادی که ممکن است ایران با کشورهای هندوستان و ژاپن و دیگر بازیگران در زمینه مسائل اقتصادی ایجاد کند میتواند این کشور را به بازیگری آسیایی ورای مرزهای خاورمیانه تبدیل کند.»
بسیاری از فعالان عرصه صنعت گردشگری در ایران نیز چنین نگاه خوشبینانهای دارند. محمد دری، مهندس مکانیک ٣٦ ساله که طی ٥ سال گذشته به عنوان یک راهنمای تور فعالیت کرده معتقد است که شرایط جدید و تسهیل شده صدور ویزا برای گردشگران خارجی و همچنین برداشته شدن تحریمهای بینالمللی باعث رونق فراوان برای آژانس مسافرتی او شده است.
دری با اشاره به اینکه سال گذشته نزدیک به ٥٠٠ گردشگر به آژانس او مراجعه کردهاند به الجزیره گفت: «طی دو سال گذشته شمار مربوط به گردشگران وارد شده نزدیک به 10 برابر افزایش یافته است. معمولاً بیشترین مقاصد درخواستی توریستها شهرهای تهران، اصفهان، شیراز، کرمان و یزد هستند. همچنین توریستهای با تجربهتر درخواست سفر به تبریز و حاشیه دریای خزر را دارند. اصفهان همیشه یکی از محبوبترین مقاصد گردشگری بوده است.»
با این حال دری و دیگر فعالان این عرصه معتقدند که نیاز به تبلیغات گستردهتر برای گردشگری ایران و همچنین تقویت زیرساختهای گردشگری کشور حس میشود و این در حالی است که دولت برنامهای بلندپروازانه برای جذب بیش از ٢٠ میلیون گردشگر تا سال ٢٠٢٥ اعلام کرده است.
ایزدخواستی میگوید: «وقتی گردشگران کشورهای غربی میخواهند در یک هتل در اصفهان اتاق رزرو کنند، یا اتاقی موجود نیست یا آنها بیش از یک یا دو شب قادر به اقامت نیستند و این در حالی است که با توجه به دیدنیهای بسیار در این شهر ممکن است آنها بخواهند یک هفته در اینجا اقامت کنند. به همین خاطر کاملاً واضح است که شهر درآمد بسیاری از دست میدهد.»
او همچنین گفت که در جهت کمک به مقابله با هجوم گردشگران شهر اقداماتی را انجام داده است، از جمله رساندن رقم مالیات پرداختی هتلهای اصفهان به صفر و همچنین بازسازی و تبدیل بعضی از بناهای تاریخی به اماکن اقامتی برای مسافران. الجزیره اخیراً با تعدادی از گردشگران در شهر اصفهان گفتوگو کرد و به رغم تنشهای ادامه دار سیاسی در منطقه و همچنین افزایش ادبیات سختگیرانه و تند از جانب ایالات متحده نسبت به ایران، هیچ یک از آنها بابت سفر به ایران ابراز نگرانی نکردند.
نیلس اشمیت سولتاوو، گردشگر ٣٨ ساله آلمانی از بالای بام بنای تاریخی عالی قاپو محوطه چمنزار تزئین شده میدان نقش جهان را تماشا میکند. او میگوید که نمیتوانسته تصور سفر به ایران را بدون اقامت در اصفهان در سر داشته باشد و به این نکته اشاره میکند که بشدت تحت تأثیر فرهنگ، بناهای تاریخی و رفتار دوستانه مردم این شهر قرار گرفته است.
بیرون از مسجد جامع، بتی دوماس گردشگر ٦٤ ساله سوئیسی میگوید که او و دوستانش پیش از سفر به اصفهان از تهران و شیراز بازدید کردهاند و ادامه میدهد که: «ما آمدیم که این کشور را کشف کنیم و حالا گرفتن ویزا بسیار آسان شده است.»
با این حال، رضا جلیلی که در یک مغازه مسگری کار میکند به این نکته اشاره میکند که گردشگری در اصفهان هنوز به بالاترین میزان ظرفیتش نرسیده است. او که اطرافش پر از ظروف فیروزهای و نقرهای رنگ است به این اعتراف میکند که به خاطر نبود شرایط استفاده از کارتهای اعتباری توریستهای پولدار چندان قادر به خرج کردن در اینجا نیستند.
در همین حال بیرون از یکی از محبوبترین رستورانهای اصفهان، مردم در دستههای مختلف بیش از نیم ساعت در انتظار میمانند تا از خوردن کباب در زیر نور ملایم شیشههای رنگی و سقفهای آینه کاری شده و خاتم کاری شده لذت ببرند.
در نقطهای دیگر، گردشگران از تماشای نقاشیهایی به قدمت چندین قرن در کلیسای جامع وانک لذت میبرند یا در باغ معطر به گل یاس هتل عباسی جرعهای چای مینوشند.
پلالله وردی خان یکی از محبوبترین نقاط گردهماییهای شبانه محسوب میشود که در آن مردم اصفهان در کنار توریستها جمع میشوند تا آواز بخوانند، بادبادک به پرواز در آورند و روی زیراندازها زیر آسمان شب استراحت کنند.
ایزدخواستی میگوید: «آنچه طی سالها بیش از همه باعث جذابیت اصفهان برای گردشگران بوده، هویت فرهنگی این شهر است که در طول هزاران سال حفظ شده است. هیچگاه گسست فرهنگی را شاهد نبودهایم. وقتی توریستها به این شهر میآیند میتوانند در قلب تاریخ ادوار گوناگون سفر کنند. در بسیاری از شهرها، شهر به دو قسمت قدیمی و جدید تقسیم شده است. بخش کهن شهر برای گردشگران به تماشا گذاشته شده تا از آن لذت ببرند.»
او در ادامه میگوید: «اما اصفهان مانند یک موزه است. هر گوشه این شهر جهانی کامل برای خودش است و فرهنگ و تاریخ خاص خود را یافته است. این آن چیزی است که برای گردشگران بیش از همه جالب به نظر میرسد.»
**منبع: روزنامه ایران، 96،2،18