در چند روز گذشته، بحران کره شمالی به نقطه تعیین کننده یی رسیده، از طرفی آمریکا ناوگان بزرگی از نیروهای ضربتی خود را به سوی کره جنوبی متّحد خود اعزام کرده و از طرف دیگر، چین تا 200 هزار نیرو در مرز کره شمالی، مستقر کرده و در آخرین خبر ضمن ممنوع کردن ورود زغال سنگ کره شمالی، که بزرگترین ممر درآمد کره شمالی است، از دوشنبه اعلام کرده که کلیه پرواز بین المللی از چین به کره شمالی را متوقف می‌کند.
پایگاه خبری الف در یادداشتی نوشت: در چند روز گذشته، بحران کره شمالی به نقطه تعیین کننده یی رسیده، از طرفی آمریکا ناوگان بزرگی از نیروهای ضربتی خود را به سوی کره جنوبی متّحد خود اعزام کرده و از طرف دیگر، چین تا 200 هزار نیرو در مرز کره شمالی، مستقر کرده و در آخرین خبر ضمن ممنوع کردن ورود زغال سنگ کره شمالی، که بزرگترین ممر درآمد کره شمالی است، از دوشنبه اعلام کرده که کلیه پرواز بین المللی از چین به کره شمالی را متوقف می‌کند.
در ادامه این یادداشت به قلم علی امیری می خوانیم: لازم به ذکر است که تقریبا تنها راه پرواز هوایی به کره شمالی از پکن است. اینها همه نشان از رویداد بزرگی در آینده نزدیک است. ولی سٔوالی که پیش می آید این است که این رویداد و سیر حوادث در کره شمالی چگونه خواهد بود؟
در پاسخ باید به دیدار اخیر رئیس جمهور چین با ترامپ در اقامتگاه شخصی ترامپ در فلوریدا اشاره کرد که رهبر چین سخن بسیار مهمی گفت، او گفت: 'برای ادامه روابط خوب بین چین و آمریکا می توان هزار دلیل آورد ولی برای عدم رابطه خوب، حتی یک دلیل هم نمی توان آورد'. در واقع این سخن از سوی رئیس جمهور چین، حاکی از چرخشی کامل در سیاست خارجی چین در دوره ترامپ نسبت به دوره اوباما است.
به نظر می‌رسد که مانورهای ترامپ و تیم او در زمینه اقتصادی و تهدید چین به ایجاد عوارض گمرکی ٔبر روی واردات کالای چینی و احتمال استفاده از قدرت نظامی در کره شمالی و تغییر سیاست آمریکا در مورد تایوان و احتمال تجهیز ژاپن و کره جنوبی به سلاح اتمی، تاثیر خود را ٔبر روی چین گذشته و حالا چین به صورت فعال به دنبال حل مساله کره شمالی به نفع خلع سلاح اتمی کره شمالی و تغییرات و اصلاحات اقتصادی در کره شمالی است.
چین تنها در سال گذشته نزدیک به 400 میلیارد دلار صادرات بیشتر از واردات از آمریکا داشته که اگر با صادرات از طریق کشور ثالث مانند هنگ کنگ و سنگاپور در نظر گرفته شود، این میزان به راحتی به بالای 600 میلیارد دلار می‌رسد.به خطر افتادن این درآمد و مهمتر از آن به خطر افتادن کارخانه‌ها و بیکاری نیروی کار آنها در چین خط قرمز حیاتی چین در سیاستهای خارجی است.
از طرفی چین تنها ابر قدرت هسته یی در آسیای شرقی هست، و هرگز حاضر نخواهد شد که این جایگاه، با تجهیز ژاپن و کره جنوبی به سلاح اتمی از بین برود و از طرفی ، رهبر چین از سال 2012 تا کنون حاضر به ملاقات با کیم جوان نشده که در 70 سال گذشته، هرگز سابقه نداشته و در پاسخ، کیم هم افرادی که در کره شمالی معروف به نزدیکی بسیار به چین بودند به خونین‌ترین وجه تصفیه حساب کرد از جمله شوهر عمه خود را که در واقع دوست صمیمی چین بود.
همه اینها نشان می دهد که از نظر رهبری چین، عمر استفاده سیاسی چین از کیم پایان یافته و سیاستهای جدید و موقعیت اقتصادی جدید چین، اولویتهای جدیدی برای ملت و کشور چین پدید آورده که یکی از مهمترین آنها، ایجاد ثبات در مرز‌های مستقیم و کشورهای همسایه است.
همانطور که نخست وزیر چین در هفته گذشته گفت، هیچ کس دوست ندارد که جلوی خانه و در همسایگی او آتش سوزی به وجود آید. 60 درصد جمعیت و 70 درصد اقتصاد چین از جمله پکن و شانگهای ، در شعاع 1000 کیلومتری از کره شمالی قرار دارد و دود هر گونه جنگی، مستقیم و بسیار قبل از اینکه به چشم آمریکا یا حتی ژاپن برود، در پکن استنشاق خواهد شد. از طرف دیگر، حالا کره جنوبی، بزرگترین شریک بازرگانی چین است و تنها مانع برای گسترش و پیشرفت استانهای شمال شرقی چین که بیشتر از 200 میلیون جمیعت دارند، همین وجود کره شمالی و شرائط جنگی ناشی از آن است. پس از هر نظر که نگاه کنیم، برای چین هیچ چیزی حالا بهتر از تغییر در شرائط کره شمالی نیست، و این نه تنها به خاطر فشار آمریکا، بلکه بیشتر به خاطر سیاستهای خود چین است که حالا به جای کشورهای ضعیف و فقیر در همسایگی خود، ترجیح می دهد همه آنها به سوی اصلاحات اقتصادی و پیشرفت از نوع چینی آن حرکت کنند و تغییرات مدیریت شده و سرمایه گذاری‌های کلان چین در برمه و لائوس و مغولستان، از همین سیاست ملی چین نشأت می‌گیرد که تنها کیم حاضر به در پیش گرفتن این سیاست چین نشده و همین جاست که چین حالا فعال شده.
از این منظر، اطمینان داشته باشید که تغییر در سیاستهای کره شمالی در ظرف چند هفته یا چند ماه آینده قطعی خواهد بود و اگر کیم همچنان در برابر این تغییرات مقاومت کند، اصلا بعید ندانید که قبل از اینکه آمریکا بخواهد فعال شود، خود چین فعال خواهد شد و استقرار 200 هزار نیروی چینی در مرز کره شمالی ، آمادگی به این منظور است. چین حالا با درآمد سرانه یی بالای 16 هزار دلار که به سرعت دارد افزایش می یابد و بازار صادرات و توان اقتصادی که حتی در آسیا، آفریقا،آمریکای جنوبی و خود آمریکا و اروپا، دارد آمریکا و اروپا را به چالش می‌کشد، دیگر نیازی به تهدید آمریکا از طریق کره شمالی ندارد، و همانگونه که خود تغییرات را در برمه ، کامبوج و لائوس کلید زد، این تغییرات را با کیم یا بدون کیم، در مورد کره شمالی هم پیش خواهد برد.
شخصاً اصلا بعید نمی‌دانم که روزی بشنویم که در داخل کره شمالی نا ارمیهایی مانند شبه کودتا انجام شده و واحد‌هایی از ارتش چین برای حفظ نقاط حیاتی و امنیت تاسیسات هسته یی کره شمالی، در کره شمالی مستقر شده باشند. و یا خود کره شمالی حاضر به خلع سلاح هسته یی و ایجاد رفرم‌های اقتصادی شده باشد. این سیاست کاملا در جهت سیاست کره جنوبی و در نتیجه آمریکا و ژاپن هم هست. کره جنوبی تجربه آلمان شرقی و اتحاد بسیار پرهزینه آن با آلمان غربی را دارد و همچین تجربه پناهنده‌های کره شمالی در سئول که هرگز نتوانستند در سیستم زندگی کره جنوبی ادغام شوند. برای کره جنوبی، هم اتحاد در این مرحلهٔ هدف نیست، بلکه با نظر چین برای یک دوره 20 تا 30 ساله رفرم اقتصادی و تغییرات سیاسی در کره شمالی برای ادغام آن در اقتصاد چین و کره جنوبی بیشتر موافق است.
همه این واقعیت‌ها و سایر ملاحظات، ما را به اینجا می رساند که کیم به پایان خود نزدیک شده ولی این هرگز به این معنی نیست که کره شمالی به معنی یک واحد سیاسی پایان بیابد و مثلا در کره جنوبی ادغام شود. تنها مساله یی که می تواند در این روند تداخل ایجاد کند عدم رضایت روسیه و پوتین از این جریان می‌باشد.
به هر حال روسیه که خود را میراث دار امپراطوری شوروی و استالین می داند، کره شمالی را بخشی از این میراث برای روسیه می داند و حاضر به همکاری کامل در این پروسه نخواهد بود، ولی با توجه به فشار سنگینی که آمریکا و اروپا در سایر مناطق ٔبر روی روسیه گذشته اند، روسیه هرگز در موقعیتی نیست که بخواهد در برابر چین و برنامه سیاسی آن در مورد کره شمالی مقاومت کند.
*منبع: پایگاه خبری الف/26 فروردین 96
نظر شما
