جلب اعتماد در تلویزیون مشکل‌تر از سینماست

علی آشتیانی‌پور تهیه کننده سینما و تلویزیون با بیان اینکه آمار ۹۸ درصدی مشارکت مخاطبان در انتخاب بهترین فیلم فجر از نگاه تماشاگران در دوره اخیر شگفت انگیز بود،‌ درباره جزئیات این قسمت از جشنواره‌های فجر و اولین تجربه کار در تلویزیون توضیح می‌دهد.

به گزارش باشگاه خبرنگاران پویا، بعد از گذشت چند ماه از جشنواره فیلم فجر و در آستانه برگزاری جشنواره جهانی فیلم فجر نگاهی داشتیم به جزئیات جمع‌آوری و صحت ارائه نتایج آراء مردمی. در دو سال اخیر جمع آوری آراء مردمی جشنواره فیلم فجر با شیوه جدیدی صورت می‌پذیرد هر چند که در هر دوره اعتراضاتی به نتایج این آراء وجود داشته است. با علی آشتیانی‌پور تهیه کننده سینما و مدیر این بخش جشنواره در مورد اتفاقات اخیر سینما و تازه‌ترین اثر تلویزیونی‌اش به گپ و گفت نشستیم. وی به تازگی سریال «در جست‌وجوی آرامش» را به سفارش شبکه پنج سیما، به عنوان اولین کار تلویزیونی خود تهیه کرده است.

تسنیم: شما مسئول داوری مردمی جشنواره فیلم فجر بوده‌اید، پس از مشخص شدن نتیجه نهایی آراء‌ مردمی، برخی ابهامات در مورد صحت این آراء‌ توسط برخی مطرح شد. به نظر شما دلیل این ابهامات چه چیزی بود؟

علی آشتیانی‌پور: این تصوری نادرستی است که ایجاد شده است. 42 فیلم در این جشنواره شرکت کرده بودند و طبیعتاً تنها یک فیلم می‌توانست بهترین فیلم شود. من دو سال است که مسئولیت این کار را بر عهده گرفته‌ام و نهایت دقت را داشتم که از رای مردم پاسداری کنم. خوشبختانه الآن خیالم راحت است و راحت می‌توانم بخوابم چرا که من و گروهم  تمام تلاشمان را کردیم که نگذاریم حتی یک رای جا به جا شود.  روندی که من سال گذشته و امسال داشتم این بود که تا لحظه آخر یعنی همان زمانی که آقای شاهسواری رفت و رای را اعلام کرد، حتی دبیر جشنواره از نتیجه پایانی آراء بیخبر بود. سال گذشته هم همینطور بود. باید بگویم آراء مردم با اسنادش در خانه سینما وجود دارد و سازندگان هر کدام از فیلم‌ها که بخواهند می‌توانند این اسناد و آراء را مشاهده کنند. 

روشن است  کسی به اعتراض کارگردان در مورد  آراء پاسخ نمی‌دهد چرا که  تهیه کننده کار باید تقاضای بازدید آراء را بدهد.

تسنیم: اما برای مثال کارگردان فیلم «بیست و یک روز بعد» در رسانه‌ها عنوان کرد که هنوز نتوانسته آراء مردمی فیلمش را ببینند.

علی آشتیانی‌پور:  طرح این موضوع توسط این کارگردان به دلیل بی‌تجربگی وی بود. روشن است که کسی به کارگردان در این زمینه پاسخ نمی‌دهد. تهیه کننده کار باید تقاضا دهد. ما نمی‌توانیم به هر کسی که در مورد فیلم تقاضایی دارد پاسخ دهیم. فیلم مالک و صاحب دارد و اگر مالک فیلم به ما مراجعه کند و تقاضا کند ما رای‌ها را در اختیارش قرار می‌دهیم. به نظر من در قبال کارهایی که انجام می‌شود کمی کم لطفی می‌شود . در واقع آمار کاملاً روشن و شفافی وجود دارد. ما 5 فیلم برتر را مشخص کردیم. حتی من به سعید سهیلی گفتم فیلم تو ششمین فیلم بود و حذف شدنش در روز نهم ربطی به مصاحبه‌ات نداشت.

در هر جغرافیایی که ما کار می‌کردیم یعنی جغرافیای شمال شهر، جنوب شهر و با هر گونه سالن و کیفیت سانس ما به یک آمار یکسان و یک نواختی می‌رسیدیم. 

تسنیم: به نظر شما زمان اکران در برج میلاد هم می‌تواند روی آرای مردمی تاثیر گذار باشد؟ چرا که مخاطبان نقدها را مطالعه می‌کنند و این مسئله می‌تواند بر روی آرای مردم اثر گذار باشد. 

علی آشتیانی‌پور: این موضوع بی تاثیر نیست. ولی آراء مردمی به دلیل گستردگی مراکزی که رای گیری در آنها صورت می‌گیرد نتیجه اطمینان بخشی دارد. جالب است بدانید در هر جغرافیایی که ما کار می‌کردیم یعنی جغرافیای شمال شهر، جنوب شهر و با هر گونه سالن و کیفیت سانس ما به یک آمار یکسان و یک نواختی می‌رسیدیم. ما در نقطه‌ای مانند جنوب شهر و محیطی که از نظر اقتصادی ضعیف تر است به همان آماری می‌رسیدیم که در سینمای فرهنگ یا سینمای آزادی رسیده بودیم و در همه جا سلیقه مردم دقیقاً یکسان بود. حتی نسبت‌های آراء در سینماها و سانس‌های مختلف تغییر نمی‌کرد. مثلاً سانس شلوغ ما در ساعت 8 تا 10 شب باید با سانس 2 بعد از ظهر که مخاطبان کمتری به سینما می‌آمدند تفاوت می‌داشت ولی در کمال تعجب این نسبت‌ها کاملاً یکسان بود. به نظر من نکته‌ای که این دو سال آرای مردم را ایمن کرده بود، این مطلب بود که اطلاعات زمان رای گیری بر همه پوشیده بود. هیچ کس نمی‌دانست کی و در کجا این رای گیری صورت خواهد پذیرفت. بنابراین ما این فرصت را به کسی نمی‌دادیم که بلیط تهیه کند و روی آراء اثر گذار باشد.

تسنیم: در سال آینده هم همین روند ادامه پیدا می‌کند و آیا تغییری در امر رای گیری ایجاد خواهد شد؟

علی آشتیانی‌پور: (با لبخند) بستگی دارد به کسی که مسئولیتش را بپذیرد. قرار بر این بود که رای گیری به صورت الکترونیکی صورت بگیرد. امیدوارم این اتفاق بیفتد. در این صورت دامنه رای‌گیری وسیعتر می‌شود و سراسر ایران را شامل خواهد شد.

تسنیم: چون ممکن است با روند فعلی برخی رای ندهند.

علی آشتیانی‌پور: بله همین طور است. اما اتفاق جالبی که در دوسال گذشته به خصوص امسال افتاد میزان مشارکت زیاد مردم در رای گیری بود. متخصصان آمار معتقدند اگر 47 درصد از یک جامعه آماری در یک نظر سنجی شرکت کنند  مطلوب ترین مدل آمار گیری به دست آمده است. ما بیش از 98 درصد از برگه‌هایی که توزیع می‌کردیم به صندوق‌ها می‌آمد. برای مثال در سالنی که 400 نفر ظرفیت داشت، فقط 400 برگه مهر شده با رنگ مشخص و نام فیلم برای آن سانس وجود داشت.  اگر 350  نفر مخاطب آن فیلم بودند و 350 برگه رای توزیع می‌شد(50 تای دیگر پلومب می‌شد) 343 برگه به صندوق انداخته می‌شد.

تسنیم: چه چیزی در این مشارکت موثر بوده است؟

علی آشتیانی‌پور: اول از همه تیم اجرایی در توجیه مخاطب، توزیع و مراقبت از  برگه‌ها بسیار موثر بودند. در درجه دوم خود مخاطبان بسیار موثر بودند و به شدت موضوع رای گیری را جدی گرفتند و موضوع بهترین فیلم برایشان مسئله شده بود. ما البته هر شب سه قرعه‌کشی داشتیم که به قید قرعه به شرکت کنندگان سکه دادیم که این موضوع نیز بی تاثیر نبود.

سال 95 آراء مردمی فیلمها نزدیک بود  اما در سال 94  ابد و یک روز فاصله زیادی از روز اول با بقیه فیلم‌ها پیدا کرد.

تسنیم:  فاصله آراء ماجرای نیمروز تا دومین فیلم چقدر بود؟

علی آشتیانی‌پور: می‌دانید که کل امتیاز باید 4 باشد یعنی به نسبت 100 که میشود 4 ضرب در 25. ماجرای نیمروز 3.43 بود و 3.27 و پنج فیلم اول هم همه بالای 3 بودند. سال 95 فیلم‌ها به هم نزدیک بودند. اما در سال 94 ابد و یک روز فاصله زیادی از روز اول با بقیه فیلم‌ها پیدا کرد.

تسنیم: به نظر شما تهیه کنندگی در سیما مشکل تر است یا در سینما؟

علی آشتیانی‌پور: روزی که وارد سریال سازی شدم فکر می‌کردم تهیه کنندگی در آن ساده تر از سینما باشد ولی کار کردن در این مدیوم نیز سخت است و سریال را اگر قرار باشد خوب بسازید کار ساده ای در پیش نخواهید داشت.

تسنیم:سریال خوب به نظر شما چه خصوصیاتی دارد؟

علی آشتیانی‌پور: برای من خیلی مهم است که متن کار آماده باشد. در تلویزیون تلاش می‌شود ولی هنوز مرسوم نشده که متن قبل از فیلمبرداری آماده باشد. پیش از تولید سریال «در جست‌وجوی آرامش»، متن 30 قسمت از آن آماده بود ولی باز هم من راضی نبودم. آماده بودن متن در اینکه شما چشم اندازتان را کامل بشناسید و بتوانید در آن ورود بکنید در ساخت یک تولید خوب خیلی موثر است. فیلم خوب از متن شروع می‌شود و عوامل و تهیه کننده و کارگردان نیز در این موضوع موثر است.

من در یکی دو سال اخیر سریال شهرزاد را در بین سریالهای ایرانی بهتر از بقیه دیدم.

تسنیم: اینگونه به نظر می‌رسد که تهیه کنندگان جسارت چندانی برای ساختن فیلم هایی با ژانرهای متفاوت ندارند نظر شما در این باره چیست؟

علی آشتیانی‌پور: به نظر من امروزه که سلایق مردم خیلی متفاوت شده‌است سازندگان باید تلاششان را بیشتر کنند. اگر بخواهیم مخاطبانمان را قبل از آنکه بیشتر از دست برود چاره ای نیست جز اینکه که فیلمسازان در عرصه های جدید وارد شوند. البته تلویزیون هم سهم بسزایی در این زمینه دارد و باید بخواهد این کار خوب اتفاق بیفتد . منظورم فقط خواست خالی نیست ابتدا خواستن و بعد باور کردن و تلاش کردن و همچنین فرصت دادن و اعتماد کردن به فیلمساز به ساخته شدن فیلم‌های خوب کمک می‌کند. در بخش خصوصی و سینما این اتفاق می‌افتد یعنی من اعتماد می‌کنم، قصه را انتخاب می‌کنم و بر اساس انتخابم سرمایه گذاری می‌کنم، قدم برمیدارم و به گروهم اعتماد می‌کنم. در تلویزیون قصه کمی پیچیده تر می‌شود یعنی شما قسمت‌های مختلفی را باید پشت سر بگذاری تا به این اعتماد برسی و با این اعتماد بتوانی سرمایه جذب کنی و به تولید فیلم بپردازی. اگر این اتفاق نیفتد ما کارهیمان باری به هر جهت می‌شود.

تسنیم:به نظرتون بهترین سریالی که سال 95 پخش شد چه سریالی بود؟

علی آشتیانی‌پور: من در یکی دو سال اخیر سریال شهرزاد را در بین سریالهای ایرانی بهتر از بقیه دیدم.