روزنامه ایران از یک تحول تاریخی در افزایش چشمگیر تولید گاز به ارایه گزارشی پرداخت و نوشت: بی شک سال 95، یکی از باشکوه ترین سال های پارس جنوبی بود. چراکه در پایان این سال برداشت گاز ایران از این میدان مشترک با کشور رقیب یعنی قطر برابر شد.
در ادامه این گزارش می خوانیم: هرچند که اکنون این فازها در مدار تولید هستند اما به گفته وزیر نفت قرار است که بزودی این 6 فاز به طور رسمی افتتاح شود. در ادامه نگاهی به وضعیت کنونی این میدان و فازهایی که قرار است در روزهای بهاری 1396 به بهرهبرداری برسد، میاندازیم.
** گامی بلند برای دو برابر کردن برداشت گاز از پارس جنوبی
میدان گازی مشترک پارس جنوبی 24 فاز اسمی و 29 فاز استاندارد توسعهای دارد. فازهایی که کم و بیش توسعه یافتهاند و در این میان فقط طرح توسعه 6 فاز اسمی 11، 13، 14، 22، 23 و 24 به اتمام نرسیده است.
پیش از شروع به کار دولت یازدهم فازهای 1 تا 10 این میدان نیز با کمک شرکتهای داخلی و خارجی به تولید رسید. البته طرح توسعه میدان از سال 76-77 آغاز شده بود و عملاً تا شروع دولت یازدهم برداشت گاز ایران از این میدان مشترک فقط به 240 میلیون مترمکعب در روز رسید. زمانی که دولت یازدهم روی کار آمد با تغییر سیاست های توسعهای توانست گرههای توسعه این میدان را تا اندازهای بگشاید. به طوری که امروز میبینیم علاوه بر 10 فاز نخست میدان، فازهای 12، 15، 16، 17، 18، 19، 20 و 21 نیز در مدار تولید قرار گرفتهاند و تولید ایران از این میدان نه تنها بیش از دوبرابر شروع به کار دولت یازدهم بلکه بعد از سالها با تولید روزانه کشور قطر برابر شده است. موضوع مهمی که رهبر معظم انقلاب در بیاناتشان در نخستین روز سال نو به خاطرش از عملکرد وزارت نفت در سال «اقتصاد مقاومتی، اقدام وعمل» ابراز رضایتمندی کردند.
البته در این راستا برنامهریزی شده که با توسعه فازهای باقیمانده که تا سال 97 تمام فازهای پارس جنوبی بهجز فاز 11 در مدار تولید قرار گیرند که در این صورت تولید ایران از قطر پیشی خواهد گرفت.
اتفاق ویژه دیگری که در این دولت رقم خورد به تولید رسیدن لایههای نفتی این میدان مشترک بود. پس از سالها وقفه بالاخره در روزهای پایانی سال 95 با تدابیر ویژه بیژن زنگنه، وزیر نفت، تولید نفت خام ایران از این بخش میدان با حجم بیش از 20 هزار بشکه در روز آغاز شد.
اگرچه تولید قطر از این لایه نفتی از 200 هزار بشکه در روز عبور کرده است اما اگر تأکید رهبر معظم انقلاب بر توسعه هرچه سریعتر میادین مشترک و رویکرد دولت یازدهم در پیش نبود، هنوز هم این بخش از میدان مشترک پارس جنوبی به تولید نرسیده بود.
بیژن زنگنه وزیر نفت در این باره میگوید: هماکنون روزانه بیش از ٢٠ هزار بشکه نفت تولید میشود که برای افتتاح فاز اول آن این میزان باید به روزانه ٣٥ هزار بشکه برسد. وی عقیده دارد که تحول بزرگی در تولید گاز کشور به وجود آمده و افزایش بیش از دو برابری تولید گاز، سبب افتخار برای کارکنان، مدیران، پیمانکاران و سازندگان است. زنگنه در آخرین سفری که به عسلویه برای بازدید از پارس جنوبی رفت، با اشاره به فازهایی که در دولت یازدهم ١١ فاز جدید پارس جنوبی وارد مدار شده است، اظهار کرد: هماکنون ٢١ فاز در دست بهرهبرداری داریم که ان شاء الله تا پایان امسال به ٢٤ فاز خواهد رسید.
گفتنی است فاز 12 معادل سه فاز استاندارد و فاز 19 معادل دو فاز استاندارد است. فازهایی که بزودی افتتاح میشوند فازهای ١٧ ، ١٨، ١٩ ، ٢٠ و ٢١ هستند. با در نظر گرفتن این فازها دولت یازدهم تولید از پارس جنوبی را حدود 300 میلیون متر مکعب در روز افزایش داده است.
** پیش به سوی برداشت 750 میلیون مترمکعبی گاز
تولید هر فاز استاندارد میدان مشترک پارس جنوبی روزانه حدود 25 میلیون متر مکعب گاز ترش، 40 هزار بشکه میعانات گازی و 200 تن گوگرد است. بنابراین هر فاز که زودتر به تولید برسد میتواند به همین نسبت تولید گاز و مشتقات آن و در نهایت درآمد ایران از این میدان مشترک را افزایش دهد.
همان طور که اشاره شد میدان گازی پارس جنوبی میدانی مشترک میان ایران و قطر است که در برداشت گاز از این میدان مشترک متأسفانه سالها ایران عقبتر از کشور رقیب حرکت میکرد. قطر سالها بود که با حداکثر ظرفیت، از این میدان گاز استحصال میکرد اما ایران به دلایلی نظیر تحریم، نبود منابع مالی کافی، سوءمدیریت نتوانسته بود همپای کشور رقیب خود طرح توسعه میدان را به اتمام برساند. به همین خاطر تولید تجمیعی قطر تقریباً دو برابر تولید ایران بوده است.
اما دولت یازدهم با تغییر برنامه توسعه این میدان و اولویت بندی فازها با توجه به درصد تکمیل و قرار گرفتن آن در بلوک های مرزی توانست تا اندازهای این عقب ماندگی را جبران کند و اکنون میبینیم که فاصله تولید روزانه گاز ایران از این میدان با تولید روزانه قطر به صفر رسید. حتی این میدان اکنون در مسیر رسیدن به هدف تولید روزانه بیش از ٧٥٠ میلیون متر مکعب گاز و یک میلیون بشکه میعانات گازی است و با حداکثر سرعت در این راه پیش میرود.
** ارزش 90 میلیارد دلاری محصولات پارس جنوبی در 96
محمد مشکین فام مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس که مجری طرح توسعه پارس جنوبی است، در این باره به «ایران» گفت: اکنون 5 فاز اسمی پارس جنوبی برای افتتاح رسمی آماده شده است. تا سال 97 طرح توسعه این میدان در تمام فازهای آن بهجز فاز ١١ نیز به اتمام خواهد رسید. در سالجاری با در نظر گرفتن قیمتهای فعلی گاز و فرآوردههای همراه آن نظیر میعانات گازی ارزش محصولات پارس جنوبی ٩٠ میلیارد دلار خواهد بود. این عدد که با فرض گاز ٢٥ سنتی و میعانات گازی ٥٠ دلاری محاسبه شده است، که رقم قابل ملاحظهای برای درآمدهای ارزی کشور محسوب میشود.
کل مساحت میدان مشترک گازی پارس جنوبی ٩ هزار و ٧٠٠ کیلومتر مربع است که سه هزار و ٧٠٠ کیلومتر مربع آن در ایران قرار دارد. همچنین 8 درصد ذخیره گاز دنیا در این مخزن مشترک جای گرفته است؛ ضمن اینکه ١٤ تریلیون مترمکعب ذخیره گاز و ١٨ میلیارد بشکه هم ذخیره میعانات گازی این میدان است. براساس برنامهریزی انجام شده ١٣ پالایشگاه در میدان گاز پارس جنوبی برای پالایش تولیدات این میدان فعالیت خواهند کرد و تاکنون ١٠ پالایشگاه اجرا شده و در حال بهرهبرداری است.
با تکمیل فازهای پارس جنوبی سرانجام ٤٠ سکوی گازی نصب و ٤١٥ حلقه چاه حفاری خواهد شد؛ ضمن اینکه تاکنون ٢ هزار و ٤٠٠ کیلومتر خط لوله دریایی اجرا شده و 26 سکو هم نصب شده است که با احتساب سکوهای فاز ١١و 14 سکوی دیگر نیز در آینده نصب خواهد شد. همچنین حدود 260 حلقه چاه هماکنون درحال تولید است. به گفته مشکین فام با توسعه کامل پارس جنوبی ایران میتواند روزانه یک میلیون بشکه میعانات گازی، ٩ میلیون تن اتان در سال، ١٠ میلیون تن ال پیجی و پنج هزار تن گوگرد در روز برداشت کند.
*منبع: روزنامه ایران، 1396.1.16