با رقابتی که کفش‌های چینی و ترک با ایرانی‌ها دارند، شاید تا چند سال آینده، دیگر جایی برای کفش‌های تولید داخل در بازار باقی نماند؛ این درحالی است که کسبه بازار هم حال و روز خوبی ندارند و چند سالی است از روزهای بی‌تحرکی و رکود بازار حکایت می‌کنند.
روزنامه وقایه اتفاقیه در گزارشی به قلم فاطمه آقایی‌فرد نوشت: با رقابتی که کفش‌های چینی و ترک با ایرانی‌ها دارند، شاید تا چند سال آینده، دیگر جایی برای کفش‌های تولید داخل در بازار باقی نماند؛ این درحالی است که کسبه بازار هم حال و روز خوبی ندارند و چند سالی است از روزهای بی‌تحرکی و رکود بازار حکایت می‌کنند.
در گزیده ای از این گزارش می خوانیم: آن‌هم با وجود اینکه چیزی تا پایان سال نمانده و در بازار باید جایی برای سوزن‌انداختن نباشد. سایه رکود بر بازار کفش، مخصوصا کفش‌های تولید داخل که با قیمت بالاتری به فروش می‌رسند، حالا حدود سه سالی است که کسبه را در تنگنا قرار داده و تولیدکنندگان برندهای داخلی را خانه‌نشین کرده است. با اینکه آمار وزارت صنعت نشان می‌دهد که از هر صد میلیون جفت کفش، فقط حدود 35 میلیون جفت وارداتی هستند اما مغازه‌های خسته و بی‌رونق باغ سپهسالار، واقعیت دیگری را نقل می‌کنند؛ داستانی از اشباع ویترین‌ها با کالاهای بی‌کیفیت چینی و قاچاقی که سهم برندهای خارجی را در بازار، پررنگ‌تر از داخلی‌ها کرده‌اند و حتی بسیاری از کارگاه‌های تولیدی را به تعطیلی و ورشکستگی کشانده‌اند.
** چرم‌های دست‌دوز خارجی ارزان‌تر هستند
«چرمش، چرم گاوی و دست‌دوزه؛ تا 10 سال کفشه»، «چرم طبیعی تبریزه؛ سفارشیه»؛ اینها را برخی از کسبه بازار، در پاسخ به مشتریانی می‌گویند که دست روی کفش‌های گرانقیمت داخلی می‌گذارند و از آنها علت این‌همه گرانی را جویا می‌شوند.
شاید در نگاه اول، به‌نظر بسیاری از خریداران، کیفیتی را که چرم‌های دست‌دوز داخلی دارند، وارداتی‌ها نداشته باشند و این هنری است که فقط تولیدکنندگان داخلی به آن پی برده‌اند اما اینها همه واقعیت نیستند و داستان به گونه دیگری است.
به گفته فعالان بازار، دلیلی که باعث ایجاد این‌همه اختلاف در قیمت کفش‌های چرمی داخلی در مقایسه با کفش‌های چرمی وارداتی شده، این است که در ایران، مواد اولیه برای تولید کفش، بسیار گران هستند و این‌گونه مشکلات، عرصه رقابت را برای برندهای داخلی با مشکلات شدیدی همراه کرده‌اند.
در واقع، قیمت بالای موادی از قبیل، چسب، چرم و دستمزد بالای کارگران، باعث شده تا تولید و نهایی‌شدن تولید یک جفت کفش چرم در داخل کشور با سختی همراه شده و قیمت‌های گزافی را روی دست تولیدکنندگان بگذارد.
دراین‌باره، رسول شجری، رئیس اتحادیه کفاشان دست‌دوز تهران، به «وقایع‌اتفاقیه» می‌گوید: «در بازار کفش داخلی با بی‌ثباتی زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کنیم که اینها بی‌تأثیر بر گرانی برندهای داخلی نیستند.»
آن‌طور که رئیس اتحادیه کفاشان دست‌دوز تهران می‌گوید: «مشکلات صنعت کفاشی در کشور، یکی، دوتا نیست و سودی که وارد‌کنندگان کفش‌های چینی و ترک از محصولاتی که به ایران وارد می‌کنند، باعث شده تا واردات کفش به کشور رونق زیادی داشته باشد.»
شجری، یکی دیگر از علت‌های گرانی برندهای داخلی را در مقایسه با برندهای وارداتی، این‌گونه توصیف می‌کند: «در کشورهایی مانند چین و ترکیه، دستگاه‌های پیشرفته و امکانات بهتری برای تولید کفش وجود دارند و این کشورها می‌توانند کفش‌های چرمی را با مواد اولیه ارزان‌تری در مقایسه با ایران تولید کنند؛ این درحالی است که در ایران، دستگاه‌ها از کیفیت لازم برخوردار نبوده و تکنولوژی لازم در این‌زمینه را ندارند.» همچنین به گفته شجری، افزایش هزینه‌های تولید کفش و در مقابل آن، کاهش قدرت خرید مردم، بر مشکلات بازار داخلی دامن زده است.
رئیس اتحادیه کفاشان دست‌دوز، با اشاره به اینکه مطالبات مالیاتی و بیمه در شرایط فعلی، یکی‌دیگر از مشکلات تولیدکنندگان داخلی است، ادامه می‌دهد: «پرداخت مالیات و بیمه و ارائه تسهیلات بانکی با بازپرداخت اندک، سبب رشد و رونق بازارهای مولد می‌شود اما در کشور عمده این مطالب، نتایجی برعکس دارد که در سه سال اخیر تشدید شده است.»
** بازارچه‌های بهاره؛ کابوس بزرگ کسبه
با توجه به رکودی چندساله که بازار کفش را قبضه کرده، این‌روزها، اخبار خوبی از حال و روز فعالان این صنف به گوش نمی‌رسد و بیشتر آنها از روزهای آرام بازار گله‌مند هستند.
به گفته بسیاری از کسبه، مردم در طول یک‌سال، پول زیادی را برای خرید کفش پرداخت نکرده و ترجیح می‌دهند که سال را با دو جفت کفش، یکی تابستانه برای فصل گرما و دیگری زمستانه برای فصل سرما و یخبندان، به سر کنند، حتی برخی از آنها به یک جفت کفش در سال بسنده کرده و از کفش‌های قدیمی سال‌های گذشته خود استفاده می‌کنند. بنابراین با چنین اوضاعی، بازار کفش همیشه در روزهای آرامی به سر می‌برد و فروش آن، رونق زیادی ندارد.
به عبارتی، فعالان بازار کفش، هر سال با تحمل روزهای رکود و بی‌رونق بازار، منتظر رسیدن روزهای پایان سال هستند تا شاید سودی یکساله را در عوض این همه خلوتی و آرامش بازار، به جیب بزنند اما با رسیدن نمایشگاه‌های بهاره، همه‌چیز به‌هم می‌ریزد و بسیاری از خریداران ترجیح می‌دهند تا به‌علت ارزانی کفش‌ها و هزینه‌های سنگین روزهای آخر سال، به نمایشگاه‌های بهاره رفته و از کفش‌های ارزان‌تر وارداتی استفاده کنند. دراین‌باره رسول شجری به «وقایع‌اتفاقیه» می‌گوید: «با توجه به حجم بالای کارگاه‌ها و تولیدات آنها، دیگر نیازی به برپایی چنین نمایشگاه‌هایی برای شب عید نیست چون این‌گونه بازارچه‌های بهاره موجب تضعیف و ضرر کردن واحدهای صنفی فعال خواهند شد و آسیب بزرگی به اقتصاد کسبه وارد می‌کنند.» شجری در ادامه با یادآوری رکودی که سختی آن بیشتر برای کسبه در طول یک‌سال ملموس است، توضیح می‌دهد: «فعالان بازار، یک‌سال با مشکلاتی مثل رکود و بیکاری، پرداخت مالیات سنگین، بیمه کارگران و حتی دستمزد بالای پرسنل کارگاه‌ها، شرایط سختی را پشت سر می‌گذارند تا در روزهای پایانی سال، حاصل این همه رنج را با استقبال مردم از کفش‌ها نظاره‌گر باشند اما با ایجاد نمایشگاه‌های بهاره، همه این دلخوشی‌ها، جایشان را به ناامیدی داده و نان کسبه به‌یکباره آجر می‌شود.»
** افزایش صادرات؛ درمان زخم سه ساله رکود
به گفته شجری، هر سال حدود هفت میلیون و 750 هزار دلار، کفش از کشورهای ترکیه، ایتالیا و چین وارد کشور می‌شوند. این درحالی است که شجری، سهم واردات کفش به‌صورت قاچاق را بسیار ناچیز دانسته و می‌گوید: «مهم‌ترین مشکل بازار کفش‌های داخلی، قاچاق نیست بلکه رکودی است که در نتیجه عدم توانایی خرید مردم، بازار کفش را با مشکلات شدیدی همراه کرده است.» با این اوصاف که در سایه ورود بی‌رویه واردات و رکود بازار، دامنگیر اوضاع برندهای داخلی شده است، بسیاری از فعالان بازار کفش هم معتقدند که بازار باید با حمایت‌های داخلی، جان تازه‌ای گرفته و صادرات و بازاریابی در کشورهای همسایه، مورد توجه بیشتری قرار بگیرد. آن‌طور که او توضیح می‌دهد: «در 6 ماهه اول سال 95، برندهای داخلی به ارزش 57 میلیون دلار، به کشورهایی از قبیل، عراق، افغانستان و آذربایجان صادر شده‌اند که در کنار این همه باید دولت حمایت‌های بیشتری از صادرات کفش داشته باشد و با حمایت این صنعت، میزان ارزآوری را به کشور تقویت کند.»
به گفته شجری، بهترین راه برای مقابله با فروش محصولات وارداتی، از جمله کفش‌های چینی، حمایت از تولیدات داخلی و افزایش صادرات آنهاست. اگر این حمایت‌ها انجام گیرد، کفش‌های چینی، محبوبیت خود را نزد مردم از دست خواهند داد و وضعیت برندهای داخلی هم بهتر خواهد شد. با سه‌ساله‌شدن سایه سنگین رکود در بازار، گرانی مواد اولیه برای تولید برندهای با کیفیت داخلی، نبود دستگاه‌ها و تکنولوژی کشورهای توسعه‌یافته برای تولید کفش و بسیاری از مشکلاتی که فعالان این صنعت با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، شاید در آینده‌ای نزدیک، دیگر خبری از برندهای داخلی در بازار نباشد.
با چنین اوصافی به‌نظر می‌رسد که بازار کفش این سال‌ها، بیش از هر زمانی نیازمند نگاه دلسوزانه است؛ نگاهی که با خرید دستگاه‌های پیشرفته و به‌روز دنیا از کشورهای خارجی، می‌تواند اوضاع وخیم کفاشی‌ها را بهتر کرده و از رنگ‌باختن برندهای داخلی در میان انبوهی از برندهای بی‌کیفیت وارداتی جلوگیری کند.
به گفته بسیاری از فعالان بازار، این‌گونه حمایت‌ها می‌توانند در سایه حمایت از صادرات، حال ناخوش برندهای داخلی را هم بهبود داده و چراغ خاموش بسیاری از کارگاه‌های تعطیل‌شده کفاشی را روشن کند.
*منبع: روزنامه وقایع اتفاقیه، 1395.12.17
نظر شما
