بخشنامه شرایط افتتاح حساب اشخاص خارجی منتشر شد. بانک مرکزی در این بخشنامه، محدودیتهای اشخاص حقیقی و حقوقی حاضر در کشور برای افتتاح حساب سپرده در بانکها و موسسات اعتباری تحت نظارت این نهاد را اعلام کرد. طبق این بخشنامه اشخاص حقیقی دارای اقامت دائم و اشخاص حقوقی دارای نماینده رسمی در کشور، دارای کمترین محدودیت در افتتاح حساب سپرده هستند. محدودیتها در مورد اشخاص حقیقی و حقوقی غیرمقیم در کشور بیشتر است.
شناسایی اشخاص
در این بخشنامه اشخاص حقیقی خارجی به دو دسته مقیم و غیر مقیم تقسیم شدهاند. اشخاص حقیقی مقیم نیز در دو گروه برای بانکها قابل شناساییاند. نخستین گروه اشخاص حقیقی خارجی که داراي اجازه اقامت دائم (پروانه اقامت) هستند و گروه دوم اشخاصی هستند که داراي يکي از مدارک دفترچه پناهندگي صادره توسط نيروي انتظامي يا کارت هويت صادره توسط وزارت کشور يا کارت خروجي مدتدار (آمايش) صادره توسط وزارت کشور هستند.
اشخاص حقیقی خارجی غیر مقیم نیز در سه گروه قابل رصدند: 1-اشخاص حقيقي خارجي داراي رواديد با تاريخ اعتبار صادره توسط وزارت امور خارجه و درج شده در گذرنامه؛ 2- اشخاص حقيقي خارجي داراي گذرنامه معتبر با تابعيت کشورهاي لغو رواديد با ايران و داراي مهر ورود به کشور که مدت اعتبار آن از زمان ورود به کشور تاکنون منقضي نشده باشد؛ و 3- اشخاص حقيقي خارجي داراي رواديد تمديد شده توسط نيروي انتظامي و درج شده در گذرنامه.
اشخاص حقوقی خارجی نیز در دو گروه مقیم و غیر مقیم تقسیم شدهاند. اشخاص حقوقی در صورتی که دارای شعبه يا نمايندگي يا نظير آن، ثبت شده در ايران باشند، مقیم محسوب میشوند و در غیر اینصورت غیرمقیم.در بخشنامه مذکور، حساب سپرده نیز در سه گروه تعریف شده است: 1- قرضالحسنه جاري ريالي، 2- حساب سپرده قرضالحسنه پسانداز ريالي و 3- حساب سپرده سرمايهگذاري مدتدار ريالي. طبق اعلام بانک مرکزی، سپردههاي سرمايهگذاري مدتدار اشخاص خارجي در سررسيد مربوط تمديد خواهد شد، مگر آنکه افتتاحکننده درخواست ديگري داشته باشد.
شرایط افتتاح حساب
اشخاص حقیقی مقیم دارای اقامت دائم، مجاز به افتتاح هر سه نوع حساب سپرده (جاری، پسانداز و سرمایهگذاری) هستند. اشخاص حقوقی خارجی مقیم نیز به همین شکل این مجوز را دارند. اشخاص حقیقی خارجی که دارای اجازه اشتغال از وزارت کار هستند نیز میتوانند مانند دو گروه اول همه نوع حساب سپرده افتتاح کنند.اشخاص حقیقی مقیم غیر اقامت دائم (نوع دوم)، در افتتاح حساب دارای یک محدودیت هستند. این اشخاص میتوانند هر سه نوع حساب را افتتاح کنند، اما برای حساب قرضالحسنه جاری دسته چک به آنها تعلق نمیگیرد.محدودیت برای اشخاص حقیقی خارجی غیرمقیم بیشتر است. این اشخاص تنها میتوانند حسابهای سپرده نوع دوم و سوم (پسانداز و سرمایهگذاری) را در بانکها و موسسات اعتباری ایران افتتاح کنند. در مورد این اشخاص، ارائه گذرنامه معتبر در بانک شرط افتتاح حساب است. برای اشخاص حقیقی یک محدودیت سنی وجود دارد. اشخاص حقیقی مقیم که کمتر از 18 سال شمسی سن دارند، تنها میتوانند حسابهای سپرده نوع دوم و سوم را، آن هم توسط پدر یا جد پدری خود افتتاح کنند. افتتاح حساب برای اشخاص حقیقی غیر مقیم که سنشان کمتر از 18 سال شمسی باشد، ممنوع است. اشخاص حقوقی غیرمقیم مجاز به افتتاح حساب سپرده نوع اول نیستند، اما حسابهای سپرده نوع دوم و سوم را میتوانند در بانکها و موسسات اعتباری افتتاح کنند. افتتاح حساب برای این اشخاص مستلزم حضور مديران صاحب امضاي مجاز آنها در موسسه اعتباري است.در مورد این اشخاص، ارائه مدارک ثبتی و اساسنامه شخص مذکور که به تاييد نمايندگي ايران در کشور متبوع شخص حقوقي يا نزديکترين نمايندگي ايران به کشور متبوع آن شخص رسيده باشد، الزامي است.
محدودیتهای مشترک
در مورد اشخاص حقيقي و حقوقي خارجي غيرمقيم یک محدودیت در مبلغ گردش حساب وجود دارد. طبق این بخشنامه، افتتاح حساب تا مبلغ گردش سالانه 100 میلیون تومان با دريافت اطلاعات هويتي و رعايت قوانين و مقررات مبارزه با پولشويي برای این اشخاص بلامانع است. این مبلغ نیز هر 3 سال يک بار متناسب باتغيير شاخص قيمتهاي خردهفروشي بانک مرکزي تغيير میکند.انتقال سپرده سرمايهگذاري بلندمدت صرفا به پدر، مادر، همسر و فرزندان شخص حقيقي خارجي امکانپذير است. موسسه اعتباري مکلف است در زمان انتقال سپرده، الزامات مندرج در اين دستورالعمل را نسبت به انتقالگيرنده نيز اعمال و رعايت کند.آن دسته از اشخاص حقيقي خارجي که اقامت آنها محدود به حوزه جغرافيايي خاصي مانند استان است، صرفا در همان حوزه میتوانندنسبت به افتتاح حساب سپرده اقدام کنند.در افتتاح حساب سپرده براي اشخاص خارجي غيرمقيم، اخذ گواهي معتبر خريد ارز صادره توسط موسسه اعتباري قابل رديابي در سامان پورتال ارزي يا سند صادره مشابه توسط صرافيهاي مجاز قابل رديابي در سامانه «سنا» از متقاضي الزامي است.
ماده 15 بخشنامه مذکور تاکید دارد که در افتتاح حساب سپرده براي تمامی اشخاص خارجي، رعايت قوانين و مقررات مبارزه با پولشويي الزامي است. طبق اعلام بانک مرکزی، از زمان اجرا شدن اين دستورالعمل، تمامي ضوابط مغاير با آن، منسوخ است. همچنین مواردي که در اين دستورالعمل ذکر نشده است تابع مقررات حاکم بر افتتاح حساب سپرده براي اشخاص ايراني است. در مورد سفارتخانهها نیز افتتاح حساب سپرده منوط به تاييد وزارت امور خارجه است./دنیای اقتصاد