آلمان همیشه شریک تجاری سنتی ایران بوده و آقای مایر هم شخصیت ملایم و منطقی دارد و امیدواریم با آمدن او روابط ما و آلمان گستردگی بیشتری پیدا کند.
روزنامه همدلی در گفت وگو با علی بیگدلی کارشناس اروپا، نوشت: آلمان همیشه شریک تجاری سنتی ایران بوده و آقای مایر هم شخصیت ملایم و منطقی دارد و امیدواریم با آمدن او روابط ما و آلمان گستردگی بیشتری پیدا کند.
در این گفت و گو آمده است: «یک مذاکره‌کننده هسته‌ای رئیس‌جمهور شد.» فرانک والتر اشتاین مایر وزیر خارجه سابق آلمان که مذاکره کننده این کشور در مذاکرات برجام بود، به ریاست جمهوری آلمان رسید. آلمان از جمله کشورهایی بود که بلافاصله پس از برجام مقاماتش برای توسعه روابط اقتصادی به تهران آمدند. علاوه بر این اشتاین‌مایر از منتقدان جدی ترامپ، رئیس جمهور آمریکاست. علی بیگدلی، کارشناس مسائل بین‌الملل معتقد است که ظرفیت پنهان آلمان در دیگر کشورهای اروپایی پیدا نمی‌شود. این کارشناس اروپا در گفت‌وگوی خود با همدلی می‌گوید: با توجه به قدرت گرفتن جناح‌های راست افراطی، ایران باید بیشتر خود را به آلمان که شریک سنتی ایران در تجارت بوده و هست نزدیک کند. او همچنین از احتمال سفر حسن روحانی در آینده‌ای نزدیک به آلمان خبر می‌دهد.
** رابطه ایران و آلمان با ریاست جمهوری اشتاین مایر را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
در نظام سیاسی آلمان رئیس جمهور نقشی تشریفاتی دارد و یک عامل تنظیم کننده بین صدراعظم و هیات دولت است، به این ترتیب او نقش تعیین‌کننده‌ای در سیاست خارجی آلمان ندارد. اما نکته برجسته این است که آقای اشتاین‌مایر از مخالفان سرسخت ترامپ است و در زمان وزارت خارجه خود از رفتارهای ترامپ انتقاد می‌کرد و می‌گفت اگر ترامپ به کاخ سفید برود معلوم نیست تکلیف او با اتحادیه اروپا چگونه خواهد بود. جالب این است که در بین همه کشورهای برجسته اتحادیه اروپا ترامپ بیشترین بی‌توجهی را به آلمان و پس از آن به فرانسوی‌ها کرده است، لذا او روابطی با این کشورها ندارد. هرچند خانم مرکل به ملاقات ترامپ رفت، اما این دیدار تشریفاتی بود. تاکنون نیز نشانه‌ای از ایجاد رابطه نوینی بین آمریکا و کشورهای برجسته اتحادیه اروپا به وجود نیامده است و آقای مایر هم از این خصوصیت برخوردار است.
** گفتید مایر می‌تواند نقش تنظیم‌کننده بین دولت و صدراعظم داشته باشد. آیا مایر در این نقش می‌تواند تعادل ایجاد کند؟
آقای مایر از دوستان نزدیک خانم مرکل است. خانم مرکل هم برای رسیدن مایر به ریاست جمهوری کمک زیادی کرده بود. هردوی آنها از یک حزب هستند که خود این قضیه امتیاز بالایی برای خانم مرکل به شمار می‌رود. لذا از جهت سیاسی مایر همان سیاست‌های عمده و کلان خانم مرکل را در رابطه با ایران و آمریکا تمدید خواهد کرد. آلمان همیشه شریک تجاری سنتی ایران بوده و آقای مایر هم شخصیت ملایم و منطقی دارد و امیدواریم با آمدن او روابط ما و آلمان گستردگی بیشتری پیدا کند. احتمالا در آینده‌ای نزدیک آقای روحانی به آلمان و چند کشور اروپایی دیگر سفر خواهد کرد.
** زمانی که ترامپ رئیس جمهور آمریکا شد، تحلیل‌گران می‌گفتند ایران باید نگاه خود را بیشتر متوجه اروپا کند. بعد از برجام هم آلمان از جمله کشورهایی بود که مقاماتش برای ایجاد روابط به ایران آمدند. فکر می‌کنید دولت ایران چقدر روی رابطه با آلمان حساب می‌کند؟
اروپا به طور کلی شریک اولیه و سنتی ایران بوده و از بین کشورهای اروپایی آلمان تقریبا بیشترین روابط را با ایران داشته است. ایران با آلمان صنعتی شده و این کشور در صنعتی کردن ایران نقش اول را داشته است. من معتقدم آلمان همیشه ظرفیت‌های بالا و پنهانی دارد که هیچ کدام از کشورهای اروپایی این ظرفیت را ندارند. همچنین میل به سلطه‌گری و استعمار در آلمان وجود ندارد، بنابراین ما بیشترین حجم تجارت خارجی‌مان در اروپا اول با آلمان و سپس با ایتالیا بوده که هردو روابط نزدیکی با ایران دارند و رفتار خشونت‌آمیزی هم در ماجرای برجام با ایران نداشتند.
** نقطه برجسته مایر برای ایران حضورش در مذاکرات هسته‌ای بود. با توجه به تهدیدات ترامپ و اینکه او میانه خوبی با آمریکا ندارد، او چقدر می‌تواند در برابر تهدیدات علیه ایران درباره برجام مثمرثمر باشد؟
همان‌طور که فدریکا موگرینی هم دیروز گفته اتحادیه اروپا به طور جدی پشت برجام می‌ایستد تا این توافق به هم نخورد. خانم موگرینی اولا تنظیم کننده این قرارداد بوده و از طرف دیگر به خاطر اینکه اتحادیه اروپا از سال 2008 با بحران اقتصادی روبه‌روست، به هیچ وجه مایل نیست بازار ایران را از دست بدهد. ایران یک کشور ثروتمند با بازار 80 میلیونی است که الگوهای مصرفی‌اش نزدیک به اتحادیه اروپاست. لذا آنها تلاش می‌کنند ایران را از دست ندهند. خانم مرکل هم طرفدار این است که روابط کشورش با ایران گسترش بیشتری پیدا کند. ما باید امیدوار باشیم که ایشان دوباره به صدراعظمی آلمان برسد که به نظر من به احتمال 90درصد این اتفاق خواهد افتاد.
باید توجه کرد که محور غرب در حال تغییر است، به این معنا که محور نظام بین‌المللی دارد تغییر می‌کند. با پیروزی راست‌‌های افراطی در اروپا و سربلند کردن این جناح، ایران باید در سیاست‌های خارجی خود با اتحادیه اروپا با دقت نظر کند، چرا که اگر در اردیبهشت ماه که انتخابات فرانسه برگزار می‌شود، خانم مارین لو‌پن انتخاب شود وضعیت ایران بدتر خواهد شد. از این‌رو ما باید خود را به آلمان نزدیک‌تر کنیم، چراکه اگر فرانسه از اتحادیه اروپا بیرون بیاید با وضعیت فاجعه‌آمیزی رو‌به‌رو خواهیم بود. فرانسه و آلمان دو کشوری هستند که اتحادیه اروپا را نگه داشته‌اند. هرچند ممکن است سقوط اتحادیه اروپا از جهاتی برای ایران بهتر باشد، اما به عنوان فضایی قدرتمند در برابر آمریکا باقی ماندن این اتحادیه برای ما بهتر خواهد بود. اتحادیه اروپا قدرتی است که در برابر آمریکا مخصوصا با روی کار آمدن ترامپ می‌تواند توازنی در نظام بین‌المللی به وجود بیاورد.
اولاند چندی پیش گفته بود «اگر ناتو فرو بپاشد ما ناچاریم ارتشی برای اتحادیه اروپا به وجود بیاوریم.» وجود اتحادیه اروپا نه تنها برای نظام بین‌المللی بلکه برای ما هم خیلی مهم است. با توجه به صحبت‌هایی که موگرینی در آمریکا داشته، اگر اتحادیه یک دست شود و بتواند این یک دستی را حفظ کند، شان اتحادیه اروپا بالاتر می‌رود و اگر اتحادیه در همین وضعیت بماند، برای ایران خیلی بهتر خواهد بود.
** آیا ایران در فروپاشی اتحادیه اروپا نفعی هم خواهد داشت؟
اگر اتحادیه اروپا فرو بپاشد، ایران باید با تک‌تک اروپایی‌ها وارد مذاکره و معامله اقتصادی شود و این برای ما راحت‌تر است.
*منبع: روزنامه همدلی، 1395.11.26
نظر شما
