نفس خوزستان بارها و بارها در دو سال اخیر به شماره افتاده و حتی این اواخر رسوب ریزگردها در رگه‌های حیاتی برق‌رسانی و آب رسانی را با مشکل مواجه کرده است تا جایی که وزیر نیرو را به عذرخواهی واداشته، ابتکار راه حل را نابودی داعش و دیگر کارشناسان با طرح هایی برای مالچ پاشی به مبارزه آمده‌اند.
روزنامه سیاست روز درباره طرح های جدید برای تثبیت ماسه های روان و کاهش ریزگردها به گفت و گو با پروفسور کردوانی پرداخت و نوشت: نفس خوزستان بارها و بارها در دو سال اخیر به شماره افتاده و حتی این اواخر رسوب ریزگردها در رگه‌های حیاتی برق‌رسانی و آب رسانی را با مشکل مواجه کرده است تا جایی که وزیر نیرو را به عذرخواهی واداشته، ابتکار راه حل را نابودی داعش و دیگر کارشناسان با طرح هایی برای مالچ پاشی به مبارزه آمده‌اند.
در ادامه این گزارش می خوانیم: عده ای نیز موافق تشخیص کانون ریزگردها هستند، اما راه حل واقعی را از زبان پروفسور پرویز کردوانی جویا شدیم، پروفسوری که همیشه داوطلبانه طرح هایش را ارائه داده و به قول خودش اصراری به ذکر نامش بعد از به ثمر نشستن آنها ندارد اما انگار آنطور که این پروفسور نقل می‌کند برخی‌ها منافعشان در نشنیدن طرح های دلسوزانه ایست که این پروفسور دوست دار محیط زیست ارائه می‌کند. بخوانید ماحصل گفت و گوی سیاست روز را با پروفسور پرویز کردوانی:
** خوزستان چه بود و چه شد
وقتی قرار می‌شود با این پروفسور دلسوز درباره حال و هوای این روزهای خوزستان صحبت کنیم، به خیلی سال قبل برمی‌گردد، سال هایی که خوزستان با ویژگی‌های عجیب و غریب خود شناخته می‌شود و البته معتقد است که این ویژگی‌ها هنوز هم در این استان وجود دارد: به دلیل عبور 5 رود اصلی از خوزستان، مثل کرخه، کارون، دز و زهر که باعث شده بود یک‌سوم آب‌های ایران در خوزستان باشد و تنها استانی باشد که نیشکر در سطح‌های وسیع کشت شده و البته به دلیل وجود آب چغندر قند را در فصل پاییز بکاریم. خوزستان در زمستان معتدل و مناسب کشاورزی است و از این منظر به سه منطقه شمالی و مرکزی و جنوبی تقسیم می‌شود. نفت هم در خوزستان است و غنی است.
** اقتصاد مقاومتی نادیده گرفته شد!
وی ادامه می‌دهد: نود درصد روغن در کشور از خارج وارد می‌شود در حالی که برای تحقق اقتصاد مقاومتی می‌توانیم حجم وسیعی از روغن را از تولید ذرت خوزستان برداشت کنیم چراکه زمین‌های خوزستان سه بار در سال قابلیت زیر کشت رفتن ذرت را دارا هستند آن هم ذرت درجه عالی است.
متاسفانه خوزستان از جنبه های مختلف نابود شد زمانی این استان مهاجرپذیر بود و الان اغلب جمعیتی که درآنند کوچ می‌کنند و به سمت استان البزر می‌آیند. اول از همه آب را از استان گرفتند به سمت مرکز بردند، گفتند مرکز ایران و استانهایی مثل یزد و قم و اینها را تشنگی‌شان را رفع کنیم که ضمن رفع نشدن تشنگی آنها خوزستان نابود شد، اکنون در کارون سبزی‌کاری می‌کنند و نیروی انتظامی در آن رژه می‌رود، شهرداری اهواز نخاله ساختمانی را در کارون می‌ریزد که این موارد واقعا تاسف آور است.
وی ادامه داد: با همه این تفاسیر اما سدگتوند را روی رود زدند و گفتند مایه افتخار ایران است و هر سد را گفتند دارای دو تا تاسیسات برقی است غافل از اینکه دیوار آن دارای توده نمکی بود که در آب حل شد و آب شور شد!!! وقتی این اتفاق رخ داد ناچار شدند و قرار شد دانشگاه تهران بررسی کند از من هم مشورت خواستند و گفتم با این روند خرمای استان هم نابود می‌شود، همانطور که اکنون محصولات به شدت کاهش یافته است.
وی گفت: اما آنها ابتدا روی سد رس ریختند و کوبیدند و بعد ریگ ریختند انگار دو تا تا لحاف انداختن روی نمک اما باز هم نمک حل شد آب خرمشهر شور شد. با این روند می‌گویم اگر این آب ادامه پیدا کند چند سال دیگر مردم خرما هم ندارند.
پروفسور کردوانی گفت: آبادان منطقه کشاورزی است اما اکنون به اشتباه صنعتی شده، این شهر خرماهایی تولید می‌کرد که نیاز به سردخانه ندارد؛ بهترین گوجه که پاییز می‌آید برای آبادان است اگر60 سال دیگر نفت تمام شود این استان باید برود به سمت کشاورزی.
** ریزگرد خوزستان از کجا آمده؟!
این پروفسور ادامه می‌دهد: خوزستان ریزگرد نداشت و این اتفاق برای کشورهای بیگانه بود و ده سال است شناختیم، ریزگردها از شرق بغداد و غرب عربستان و از سوریه و از لبنان و حتی شهرهای افریقایی که قسمتیش برای مصر است، آمد. این ریزگردهایی است قطرش دو هزارم میلیمتر است و هزارها متر بالا می‌رود و می‌تواند هزاران کیلومتر سفر کند، اما اکنون در داخل هم ریزگرد تولید می‌شود.
کردوانی گفت: در داخل کشور تالاب‌هایی که خشک شدند محل عبور و مرور شده‌اند همین امر باعث ایجاد ریزگرد می‌شود، ضمن آنکه خشکسالی و گرم شدن کره زمین و کم شدن بارندگی باعث شده تا استان‌ها از نظر پوشش گیاهی فقیر شوند و قبلا هزارها هکتار کشت می‌شد و الان کشت نمی‌شود و این امر باعث می‌شود پوشش هوموس نیز از بین می‌رود و ریزگرد ایجاد می‌شود.
وی درباره یکی دیگر از علت‌های ریزگرد خوزستان نیز گفت: طرحی که در آن 500 هزار هکتار زمین خوزستان را برای آبیاری دارند و برای آن فضا را کنده‌اند و در حال انتقال خاک هستند هم ریزگرد ایجاد می‌کند، در کنار آن ریزگردها با نفت و گاز هم ایجاد می‌شود، در شرق بندر امام(ره) فاضلاب‌های تمام صنایع را در سطح زمین رها می‌کنند و ضمن بدبو بودن حفاری چاه نفت خاک بلند می‌کنند. ریزگردها نخست از جنوب خلیج فارس و بیابان ربع‌الخالی مربوط به عربستان و امارات که با تابش آفتاب داغ می‌شود، آمدند که ضمن به خطر انداختن سلامت انسان‌ها حتی با وجود ماسک هم بیش از پیش نفوذ کرده و به دلیل شرجی بالا که حالت چسبندگی به ریزگرد می‌دهد فرودگاه ها تعطیل می شود و مساله برای مردم و کشاورز و کارخانه‌دار ایجاد کرده و باعث می‌شود زنبورها کندوهای خود را گم کنند و بر همین اساس تولید عسل زنبوردارها هم کاهش چشمگیری بیاید.
** برق و آب خوزستانچطور با ریزگردها قطع می‌شود؟!
کردوانی درباره چرایی قطع آب و برق خوزستانی‌ها به دلیل وجود ریزگرد نیز توضیح داد: ریزگردهای چسبنده لا به لای فلزها را می‌گیرد و باعث قطع برق می‌شود و به این دلیل که آب مستقیما با برق تولید می‌شود و حتی چاه هم توربین‌های برقی دارند به تبع این اتفاق، آب استان هم قطع می‌شود.
** جنگل تاغ و مالچ جواب نمی‌دهد مدرن شوید
وی درباره مقابله با این پدیده می‌گوید: طرح هایی راخانم ابتکار به سازمان ملل داده و این سازمان تصویب کرده و گفته ریزگرد موضوع جهانی است بر آن اساس قرار شده از 50 کشور جهان سال دیگر به ایران بیایند و ببینند در ایران چه خبر است.
کردوانی ادامه داد:گفتند یک میلیون هکتار از بیایان‌های عراق را سالی 200 هزار هکتار تثبیت کنند و مالچ نفتی بپاشند وخانم ابتکار گفت بین مرزها هم کانون بیایان زدایی معرفی کنیم و اینها را جنگل‌کاری کنند!! در حالی که می‌گویم ریزگردها چند هزار متری بالا می‌روند و جنگل تاثیری در ممانعت ورود ریزگرد به کشور ندارد ضمن اینکه آب کافی برای جنگل کاری وجود ندارد با این طرح فقط هزینه و سرمایه کشور هدر می‌رود.
مالچ نفتی هم اشتباه است، زمانی تخم گیاه تاغ را می‌دادند گلدان درست کنند و در دشت برای بیابان‌زدایی می‌کاشتند تا ریشه رشد کرده و به پایین برود اما آن جنگل‌ها دارد خشک می‌شود چون سطح آب به شدت پایین رفته مثلا در جهرم 600 متر پایین‌تر آب وجود دارد. انگار در ده هکتار کنار روستای محمدآباد اصفهان بخواهند جنگل بکارند اصلا آب ندارند!
** عیوب مالچ نفتی!
مالچ نفتی یازده عیب دارد و مهمتر از همه سرطان‌زاست، پروفسور کردوانی با اشاره به این نکته ادامه داد: اولین بار مالچ نفتی را در سال 1342 از لیبی خریدیم و برای نخستین‌بار آن را در فتح‌آباد بوئین زهرا پاشیدند البته آن زمانم که ما ریزگرد نداشتیم برای تثبیت ماسه این کار را انجام دادیم، بعد در گمبونه شمال اهواز و حمیدیه و امیدیه و سوسنگرد مالچ پاشیدند و این کار از آن زمان تا کنون تکرار شده است.
وی ادامه داد: اما برای این کار باید نفت را به قیر تبدیل کرده و بعد با آب مخلوط کرد با نفت نباید این کار را کنیم، ضمن آنکه نمک پاشی دارد که این کار صدمه زننده است، مشکل بعدی این است که جایی که مالچ نفتی می‌پاشیم سیاه شده و بوی نامطبوع داشته و بدتر از همه سرطان‌زا است، ضمن آنکه ضریب حرارتی منطقه را بالا می‌برد و باعث از بین رفتن حیواناتی نظیر سوسک و کرم خاکی و پوشش گیاهی منطقه می‌شود، در عین حال این کار باعث می‌شود بارانی که می‌بارد در خاک نفوذ نکند و بدتر از همه با رفت و آمد در منطقه مالچ از بین رفته و نابود می‌شود. در آخرین عیب این کار باید گفت قیمت آن گران تمام می‌شود.
** جلوی 50 کشور آبرویمان را بخریم
پروفسور کردوانی با دلسوزی خاصی که ناشی از علاقه به کشور است ادامه می‌دهد: گفتم الان بخواهند 50 کشور را به ایران بیاوریم چه چیزی برای ارائه داریم؟! می‌خواهیم بگوییم چه کرده‌ایم؟! با همین شرایط اگر نماینده کشورها به ایران بیایند آبرویمان رفته است. برای تثبیت ریزگردها بخصوص کنار روستاهای تهران و سمنان و قم نمی‌شود مالچ نفتی پاشید، این رویه برای دهه 40 است و برای حفظ آبرویمان باید طرح جدیدی پیشنهاد بدهیم.
وی ادامه می‌دهد: برای این کار راه حلی را ارائه دادم به رئیس سازمان جنگل ها و رئیس سازمان محیط زیست، گفتم اصلا نگویید این ایده برای من بوده این ایده را به نام خودتان اجرا کنید که بعد در دنیا افتخارش برای ایران بماند، تا کشورها مثل قنات که به ناممان ثبت شده مبارزه با ریزگرد و تثبیت شن‌های روان را هم به نام ما ثبت کنند و برای فرا گرفتن دانش به ایران بیایند اما...
وی گفت: دوست داشتم طرح به عنوان اختراع ایران مشهور شود برای همین و البته هزینه‌تراشی نکردن برای دستگاه‌ها گفتم من طرح را می‌دهم و خودتان صفر تا صد آن را نوشته و پیاده کنید و هیچ پولی نمی‌خواهم حتی نام مرا هم نبرید اما انگار عده‌ای منافعشان در ادامه روند قبلی و مالچ‌پاشی است، می‌گویند مالچ نفتی می‌پاشیم و روی آن رفت و آمد نشود تا دوامش بیشتر شود، مگر می‌شود طرح دهه 40 را اکنون پیاده کرد، سازمان ملل اعلام کرده کشوری که منابع طبیعی دارد و از لحاظ نظامی اصلا ممکن است غنی باشد اما قوی نیست، کشوری که تکنولوژی دارد قوی است دلم می‌خواهد کشور ما در کنار برخوردار بودن از دو موهبت از لحاظ تکنولوژی در حوزه محیط‌زیست پیشرفت کند و قوی شود.
*منبع: روزنامه سیاست روز، 1395.11.25
نظر شما
