بار سنگین دستمزد کارکنان دولت بر بودجه

زهرا علی‌اکبری: بررسی ها نشان می دهد هر کارمند دولت در ماه به طور متوسط اندکی بیش از یک میلیون و 823 هزار تومان به طور متوسط از محل بودجه عمومی دریافت می کند که در مقایسه با متوسط دریافتی کارگران رقمی مناسبی محسوب می شود.

حداقل دستمزد کارگران به تازگی به حدود یک میلیون تومان رسیده است. به این ترتیب هر کارمند دولت در سال جاری 21 میلیون و 879 هزار و 378 تومان حقوق از بودجه عمومی دولت می گیرد . 

 بر این اساس این دستمزد برای خانوار چهار نفره دستمزدی است که کالری مورد نیاز و همچنین مایحتاج عمومی را تامین می کند اما نمی تواند زمینه ساز ایجاد رفاه باشد . بر این اساس بسیاری از کارکنان دولت حقوقی بیش از این رقم دریافت می کنند و رقم مذکور متوسطی است که از مقایسه بودجه دولت برای پرداخت حقوق و دستمزد و هزینه پرسنلی کارکنان دولت استخراج شده است .

متوسط مذکور از محل پرداختی کارمندان در بودجه عمومی لحاظ شده است . شرکت های دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی بخشی از حقوق کارکنان خود را از محل منابع داخلی شان تامین می کنند.

دولت در سال جاری 87 هزار و 200 میلیارد تومان برای پرداخت حقوق کارکنان دولت هزینه می کند؛ این رقم در سال آینده افزایشی 10 درصدی را بر اساس پیش بینی های صورت گرفته در بودجه سال آینده تجربه خواهد کرد . به این ترتیب متوسط حقوق دریافتی کارکنان دولت در سال آینده از 2 میلیون تومان در ماه فراتر خواهد رفت.

برآوردها نشان می دهد شرکت های دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی بخشی از حقوق کارکنان شان را از منابع داخلی خود تامین می کنند. در حال حاضر شمار کارکنان دولت ایران 3 میلیون و 985 هزار و 488 نفر است . 

 دولت عائله‌مند ایران در حالی نزدیک به 4 میلیون کارمند دارد که بررسی ها نشان می دهد دولت های توسعه یافته در کشورهایی چون ژاپن و آلمان و ... کارمندانی به مراتب کمتر از این تعداد دارند.این موضوع سبب شده تا بروکراسی اداره افزایش یابد و از سویی دولت چابکی برای تسریع امور نداشته باشد.براساس قانون برنامه چهارم توسعه قرار بود،دولت سالانه 20 درصد از تعداد کارکنان خود را کاهش دهد،اما گزارش ها نشان می دهد در طول برنامه های چهارم و پنجم تعداد کارکنان دولت دو برابر افزایش یافت.افزایشی که بار مالی مضاعفی بر دوش دولت گذاشته است. 

برخی گزارش ها حاکی است که حدود 650 هزار نفر در بین سالهای 85 تا 91 استخدام شده‌اند که جذب حدود 4500 هزار نفر از آنها بدون ضوابط و بر اساس رابطه‌ بوده است.غلامعلی جعفرزاده‌ ایمن‌آبادی نماینده مردم رشد می گوید:«دولت گذشته بر اساس قانون باید حدود 125 هزار نیروی قراردادی جذب می‌کرد،اما 5488 هزار نفر استخدام کرد، از طرف دیگر 422 هزار نفر نیز بدون رعایت هر گونه تشریفات مانند آگهی استخدامی و برگزاری آزمون استخدام شدند.» 

 بروکراسی پیچیده اداری در ایران یکی از موانع مهم توسعه و بهبود فضای کسب و کار تلقی می شود . وزارتخانه ها و سازمان های دولتی طبق آخرین برآوردها 2 میلیون و 34 هزار نفر را در بدنه خود جای داده اند .

شمار شاغلان در نهادهای نظامی و انتظامی 600 هزار نفر و تعداد کارکنان شرکت های دولتی 436 هزار و 488 نفر برآورد شده اند. نهادهای عمومی غیر دولتی نیز 603 هزار نفر را در خود جای داده اند . لازم به ذکر است 312 هزار نفر نیز حقوق حالت اشتغال ایثارگران و مستمری والدین را دریافت می کنند .