با وجود اینکه بازار با شوک دلار 4 هزار تومانی در هفته گذشته مواجه شد، اما به نظر می‌رسد مسوولان اقتصاد کشور یا از وقایع موجود در بازار بی‌خبرند و دارای گیرنده‌های ضعیفی هستند، یا فرستنده‌های آنها همچون کانال تلگرامی و سایت‌های آنها با نقص فنی مواجه است که نمی‌توانند در این زمینه دلایل و نظرات خود را بیان کنند!
روزنامه جهان صنعت با درج گزارشی نوشت: با وجود اینکه بازار با شوک دلار 4 هزار تومانی در هفته گذشته مواجه شد، اما به نظر می‌رسد مسوولان اقتصاد کشور یا از وقایع موجود در بازار بی‌خبرند و دارای گیرنده‌های ضعیفی هستند، یا فرستنده‌های آنها همچون کانال تلگرامی و سایت‌های آنها با نقص فنی مواجه است که نمی‌توانند در این زمینه دلایل و نظرات خود را بیان کنند!
در ادامه این مطلب می خوانیم: گرچه طی هفته‌های اخیر شاهد اظهارات متعدد رییس کل بانک مرکزی از رسانه‌ها و یادداشت‌های مختلف تلگرامی مبنی بر چرایی گرانی دلار در بازار بودیم و دلایلی چون تقاضای فصلی، افزایش مسافرت‌های خارجی و تسویه حساب شرکت‌های خارجی در پایان سال میلادی را از زبان وی می‌شنیدیم، ولی با وارد شدن نرخ دلار به کانال چهار هزار تومان طی چند روز اخیر هیچ واکنشی از آقای رییس کل صورت نگرفته است.
در این میان نیز وزیر اقتصاد و دیگر اعضای اقتصادی کابینه دولت هم از اظهار نظر در باب این موضوع خودداری کرده‌اند و استراتژی سکوت را در این میان برگزیده‌اند.
با این حال تنها رییس سازمان برنامه و بودجه بود که قیمت دلار در بازار را غیرواقعی توصیف کرده و بدون تشریح راهکارهای دولت در جهت کنترل بازار ارز تنها وعده بازگشت ثبات را با اجرای سیاست‌های دولت در جهت کاهش تقاضا داد.
** رکوردزنی دلار جهانی در 14سال اخیر
در این میان نکته قابل تامل این است که ارزش جهانی دلار به بالاترین سطح خود طی 14 سال اخیر رسیده و سیگنال آن به بازار داخلی سبب جهش نرخ دلار شده است که به نظر می‌رسد کنترل آن از دست دولت خارج است.
در بازار معاملات جهانی روز جمعه و در آستانه کریسمس، ارزش دلار با بیش از 0.5 درصد رشد روبه‌رو شد؛ این در حالی است که ارزش دلار آمریکا در مقابل دیگر ارزهای اصلی جهان، از ماه نوامبر به بعد بیش از هفت درصد افزایش پیدا کرده است.
همچنین به گفته تحلیلگران اقتصادی، شاخص ارزش دلار در مقابل سایر ارزها تقریبا به بیشترین رقم در 14 سال اخیر رسیده و پیش‌بینی می‌شود با آغاز سال جدید میلادی، این روند افزایشی دلار ادامه پیدا کند؛ البته یورو هم در بازارهای جهانی ارز با کمی افزایش روبه‌رو شد و بخشی از سقوط ارزش قابل توجه خود را که اوایل هفته رقم خورده بود جبران کرد؛ این در حالی است که این افزایش، بیشترین میزان در حدود 14 سال اخیر بوده است.
** عدم حل معادله عرضه و تقاضا
با وجود دلایل ذکر شده و ابعاد مختلف گرانی دلار و شناسایی متغیر‌های موجود که بر بالارفتن این نرخ در بازار تاثیر می‌گذارند، این سوال مطرح می‌شود که چرا هیچ راهکاری برای پاسخگویی به این متغیر‌ها و حل معادله چرایی گران شدن دلار صورت نمی‌گیرد؟
برای مثال اگر طبق گفته بانک مرکزی، تقاضای ارز توسط مردم و شرکت‌ها در فصل زمستان عامل اصلی این گرانی به شمار می‌رود و روالی که هر ساله توسط بازار به همین شکل تکرار می‌شود و بانک مرکزی نیز از این موضوع باخبر است، چرا هر ساله در چنین برهه زمانی دست روی دست گذاشته و تقاضای بازار ارز را در فصل پایانی سال تامین نمی‌کند؟
این در حالی است که بسیاری از کارشناسان معتقدند ذخایر ارزی بانک مرکزی از میزان مناسب و کافی برخوردار است. با این وجود هیچ‌گونه تزریق ارزی در بازار اتفاق نمی‌افتد. در نتیجه به هم خوردن تعادل عرضه و تقاضا موجب در رفتن فنر دلار شده است و باید از مسوولان مربوط درخواست رسیدگی به این تقاضا و متعادل کردن بازار را داشت تا با کنترل فنر قیمتی دیگر شاهد چنین جهش‌هایی در قیمت‌ها نباشیم.
اما باید این سوال را پرسید که آیا با بالا رفتن نرخ دلار سودی هم عاید کسی می‌شود؟
اگر تقاضای سفته‌بازی و سودهای هنگفت مقطعی برخی دلالان بازار در این میان را هم کنار بگذاریم (که از بازیگران اصلی بازار هستند و تاثیر بسزایی در این افزایش قیمت‌ها دارند)، باید این موضوع را در کانون توجه قرار دهیم که خود دولت یکی از کسانی است که منفعت بسیاری از این گرانی دلار می‌برد و می‌تواند با بالارفتن قیمت‌ها به جبران کسری بودجه خود بپردازد و سال مالی خود را به نوعی با موفقیت در جبران درآمد‌ها به پایان ببرد.
گرچه بارها شاهد اظهارات صاحبنظران دولتی مبنی بر این موضوع بوده‌ایم که دولت چنین برنامه و قصدی برای جبران کسری بودجه خود ندارد ولی نمی‌توان به سادگی از منفعت و سود بالای دلار چهار هزار تومانی چشم‌پوشی کرد و در نتیجه خود دولت که مقادیر زیادی دلار در صندوق‌های خود ذخیره دارد بی‌توجه از کنار این منبع درآمدی نخواهد گذشت!
** نرخ کاذب ارز در بازار
با این حال توجه به اظهارات جدید سخنگوی دولت هم می‌تواند جالب باشد که قیمت دلار در بازار را کاذب خوانده و ارائه راهکار از سوی دولت را روشی برای کاهش قیمت‌ها معرفی کرده است اما از چگونگی و روش‌های پیاده‌سازی این راهکار‌ها سخنی به میان نیاورده است.
در همین راستا محمدباقر نوبخت در جمع خبرنگاران اظهار کرد: این قیمت به نظر دولت قیمت واقعی نبوده و نیست و به دنبال بهبود وضعیت موجود هستیم و با کاستن بار تقاضای مضاعف بر بازار و تامین آن از سوی بانک مرکزی شاهد روند کاهشی قیمت دلار خواهیم بود. وی در ادامه نیز قیمت دلارتعیین شده از سوی دولت در بودجه سال 96 را 3 هزار و 300 تومان اعلام کرد.
** سال نو میلادی مسوول این گرانی‌هاست!
با این تفاسیر تنها شاهد اظهارت امیدوارانه و دادن اطمینان خاطر از جانب مسوولان برای فروکش کردن قیمت‌ها در آینده هستیم و باید منتظر ماند تا به تدریج با آغاز سال نو میلادی و نیز با پایان یافتن سال 95 شمسی این وعده‌ها محقق شود.
در همین باره مدیر اداره صادرات بانک مرکزی اطمینان داد که تقاضای بالا در بازار ارز که سبب افزایش قیمت دلار شده است، با آغاز سال نو میلادی فروکش می‌کند. صمد کریمی معاون، تقاضای ایجاد شده در بازار را فصلی، گذرا و غیربنیادین ارزیابی کرد. وی گفت: با توجه به تحلیل‌های بانک مرکزی، نرخ‌های کنونی ارزهای عمده در بازار مقطعی و بیشتر ناشی از تقاضای پایان سال میلادی است.
معاون رییس بانک مرکزی افزود: انتظار می‌رود با گذر از این مقطع زمانی، تقاضای ارز مسافرتی و تجاری در بازار فروکش کرده و نرخ حواله‌جات ارزی کاهش یابد. وی اضافه کرد: در سه ماهه پایانی سال و با ورود ارز صادرکنندگان غیرنفتی و افزایش عرضه بانک مرکزی بازار تعدیل خواهد شد.
این مدیر بانک مرکزی، به مردم توصیه کرد در شرایط کنونی به هیچ عنوان سراغ تقاضاهای سفته‌بازی، احتیاطی و تبدیل دارایی در بازار نروند. کریمی با یادآوری اینکه بازار ارز در دو ماه اخیر با نوسان‌هایی روبه‌رو بوده است، گفت: عوامل بنیادین این نوسان در تقاضاهای تجاری و مسافرتی و حواله‌جات ارزی ناشی از آن است.
صمد کریمی در ادامه افزود: عوامل غیربنیادین نظیر افزایش فعالیت دلالان ارز، تحرکات معامله‌گران فردایی و امروزی و استمرار پدیده قاچاق کال و ارز کنترل بازار را دشوار می‌کند.
منبع: روزنامه جهان صنعت،1395.10.4
نظر شما
