روزنامه ابتکار در گزارش صفحه سیاست روز نوشت: رییسجمهوری که در سفری سه روزه به سه کشور آسیای میانه، روز سهشنبه به ارمنستان رفته بود، در دومین مقصد خود به قزاقستان سفر کرد و دیروز نیز با دیدار از قرقیزستان به سفر خود پایان داد.
در ادامه این گزارش می خوانیم: حسن روحانی چهارشنبه شب به وقت محلی به دعوت رسمی رییسجمهوری قزاقستان وارد آستانه پایتخت این کشور شد و در بدو ورود، از سوی ژنیس کاسیم بک وزیر سرمایهگذاری و توسعه قزاقستان، سفیر و مسوولان سفارت جمهوری اسلامی ایران در این کشور مورد استقبال قرار گرفت. مراسم استقبال رسمی از رییسجمهوری اسلامی ایران صبح پنجشنبه از سوی نورسلطان نظربایف رییسجمهوری قزاقستان در کاخ ریاست جمهوری این کشور (آکوردا) برگزار شد.
مذاکرات دوجانبه روحانی و نظربایف بلافاصله پس از پایان مراسم استقبال رسمی، آغاز شد و بعد از آن دو طرف در نشست هیاتهای عالیرتبه دو کشور شرکت کردند. حاصل این نشستها امضا 5 یادداشت تفاهم و موافقتنامه همکاری میان تهران و آستانه بود. موافقتنامه قرنطینه دامی، موافقتنامه همکاری در زمینه کشتیرانی در دریای خزر، یادداشت تفاهم تسهیل سفرهای گردشگری متقابل، یادداشت تفاهم میان بانک مرکزی ایران و بانک ملی قزاقستان جهت حل و فصل تجارت دوجانبه و یادداشت تفاهم همکاری در زمینه کار و تامین اجتماعی پنج سند همکاری بود که در حضور روسای جمهور دو کشور و در راستای توسعه و تقویت مناسبات و همکاریهای دوجانبه به امضاء مسئولان رسید.
تصمیمات تازه برای تسهیل صدور ویزا و لغو روادید برای بازرگانان و فعالان اقتصادی ایران و قزاقستان
روحانی پس از امضای پنج سند همکاری میان مقامهای ارشد دو کشور در جمع خبرنگاران، قزاقستان را کشور بسیار مهم اسلامی در منطقه آسیای مرکزی و همسایهای خوب در دریای خزر برای ایران اسلامی دانست و تاکید کرد که این روابط خوب دو کشور باید با تسهیلات در بخشهای تجاری، همکاریهای بانکی و تسهیل صدور روادید، بیش از پیش تقویت شود.
رییسجمهوری با تشکر از استقبال گرم و صمیمانه از سفر هیات ایرانی به این کشور گفت: پس از سفر آقای نورسلطان نظربایف به تهران در آوریل گذشته و امضای اسناد همکاری متعدد، شاهد حرکت رو به توسعه روابط اقتصادی و فرهنگی و علمی بین دو کشور بودیم. وی با اشاره به اینکه امروز شرایط برای توسعه بیش از پیش روابط بین دو کشور مهیاست، افزود: اولین مساله مهم در این زمینه جایگاه ترانزیتی دو کشور است.تقویت خطوط ریلی و جادهای و برقراری پروازهای مستقیم میان دو کشور در همین راستا است. رییسجمهوری ادامه داد: همانطور که آقای نظربایف اشاره کردند در آینده بین آستانه و تهران نیز پرواز مستقیم برقرار خواهد شد و همچنین روابط کشتیرانی در دریای خزر بین بنادر قزاقستان و ایران در جریان است که این روابط میتواند به توسعه اقتصادی دو کشور منجر شده و همچنین برای کل منطقه بسیار مفید باشد. امروز مسیر حمل و نقلی بین چین تا خلیج فارس و دریای عمان بسیار کوتاه شده است.
وی همچنین اظهار کرد: برای اینکه این روابط ترانزیتی را توسعه دهیم، باید مسایل گمرکی را تسهیل کنیم. باید پنجره واحد در گمرک ایجاد کنیم و همچنین تسهیلات مورد نظر قزاقستان در اینچه برون و بندرعباس در اختیار این کشور قرار خواهیم داد تا دو کشور بتوانند حداکثر استفاده را از دالان ترانزیتی منطقه داشته باشند. روحانی تصریح کرد: در زمینه نفت و گاز، ایران و قزاقستان دو کشور تولیدکننده و صادرکننده نفت و گاز هستند و میتوانیم در این زمینه به یکدیگر کمک کنیم. میتوانیم سوآپ نفت در بنادر دریای خزر داشته باشیم. نفت قزاقستان را بگیریم و در خلیج فارس نفت به مشتریان نفت قزاقستان ،تحویل دهیم.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: در زمینه پتروشیمی با توجه به پیشرفتهای ایران و برنامهریزیهایی که قزاقستان در این حوزه دارد، میتوانیم فعالیتهای مشترکی داشته باشیم. در زمینه خدمات فنی و مهندسی شرکتهای ایرانی در قزاقستان فعال هستند و تصمیمی که امروز دو کشور برای مسایل بانکی اتخاذ کردند میتواند به توسعه خدمات و همکاریهای فنی و مهندسی و رونق مسیر تجاری بین دو کشور بسیار کمک کند. رییسجمهوری گفت: همچنین تصمیمی که امروز برای تسهیل صدور ویزا اخذ کردیم، بسیار کارگشا خواهد بود. بنابر این تصمیم جدید مقرر شده است تا فوریه 2017، مساله ویزا و لغو روادید برای تجار و بازرگانان و فعالان اقتصادی حل شود. همچنین بتوانیم این خدمات را به توریستهای گروهی دو کشور نیز ارایه کنیم که این باعث پیشرفت در زمینه تجارت، سرمایهگذاری و اقتصادی بین دو کشور خواهد شد. وی با اشاره به اینکه در زمینه کشاورزی روابط خوبی با یکدیگر داریم، اضافه کرد: ایران در قزاقستان کشت فراسرزمینی دارد و امیدواریم این مساله توسعه پیدا کند تا کشاورزان ما بتوانند در قزاقستان به فعالیت کشاورزی ادامه دهند و محصولات آن برای دو کشور و منطقه باشد. روحانی همچنین اظهار کرد: ایران و قزاقستان باید در زمینه علمی، فناوری و دانشگاهی روابط خود را توسعه دهند. در این زمینه دو کشور آمادگی این را دارند که روابط علمی و فرهنگی را با توجه به تمدن و تاریخ مشترک و روابط بسیار کهن دو کشور گسترش دهند.
وی در ادامه تصریح کرد: در مسایل فعالیتهای منطقهای، ایران تمایل خود را برای عضویت در سازمان همکاری شانگهای و همچنین مجموعه اتحادیه اورآسیا اعلام کرده است که در هر دو زمینه آقای رییسجمهوری قول مساعدت دادند. رییسجمهوری خاطرنشان کرد: همچنین در زمینه مسایل دریای خزر ما فعالیتهای مشترکی داریم و باید مسایل حقوقی دریای خزر و زیربستر را با کمک همدیگر و سایر کشورهای ساحلی دریای خزر به حل و فصل نهایی برسانیم. وی همچنین گفت: در مذاکراتمان درباره مسایل منطقه، معضلاتی که در منطقه وجود دارد و همکاریهایی که باید انجام دهیم، بویژه در زمینه مبارزه با تروریسم که میتواند خطری برای منطقه و برای همه کشورها باشد، توافق کردیم همکاریهایمان را ادامه و گسترش دهیم.
رییسجمهوری اضافه کرد: شرایطی که امروز مردم عراق و سوریه شاهد آن هستند، موجب نگرانی همه ماست. همه جهان اسلام باید برای رفع این مشکلات و بازگشت ثبات و امنیت به کل منطقه کمک کنند. روحانی در پایان بیان کرد: فعالیتهای مشترک و روابط اقتصادی نزدیک ایران و قزاقستان به عنوان دو کشور مهم اسلامی و منطقه آسیا، میتواند به نفع دو کشور و به نفع کل منطقه باشد و امیدواریم در همه زمینهها بتوانیم مسیر توسعه همکاریها را ادامه دهیم.
نورسلطان نظربایف رییسجمهوری قزاقستان نیز در این نشست، با اشاره به اینکه در مذاکراتش با رییسجمهوری کشورمان موضوعات گستردهای مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت، اظهار کرد: سفر دکتر روحانی به قزاقستان باعث خواهد شد در همکاریها و تعاملات دوستانه ایران و قزاقستان که در بستر روابط تاریخی و اشتراکات فرهنگی همواره رو به رشد بوده است، تحرک جدی و مفیدی ایجاد شود. وی سفرهای پرشمار بین مقامات عالی دو کشور را گواه سطح بالای روابط ایران و قزاقستان دانست و گفت: ایران اولین کشور اسلامی بود که استقلال قزاقستان را به رسمیت شناخت و امروز در آستانه بیست و پنجمین سالگرد روابط دو کشور، شاهد تعاملات و همکاریهای گسترده در زمینههای مختلف بین دو طرف هستیم.
وی، ایران را دوست و همسایهای مطمئن توصیف کرد که همواره روابط رو به گسترشی با قزاقستان داشته است و افزود: ما هیچگاه، حتی زمانی که ایران تحریم بود، روابط مان با این کشور را کاهش ندادیم. در جریان مذاکرات هستهای هم دو بار میزبان مذاکرات بودیم و تا آنجا که از عهده ما بر میآمد به حل مساله و برای کمک به کشور دوست و همسایه اقدام کردیم. نظربایف در ادامه با اشاره به مذاکرات خود با رییسجمهوری ایران درباره توسعه روابط، اظهار کرد: همکاریهای تهران- آستانه به ویژه از زمانی که آقای روحانی ریاست جمهوری ایران را بر عهده گرفتهاند، به خوبی توسعه یافته است و ما امروز نیز توجه خاصی را در گفتوگوهایمان به روابط اقتصادی و سرمایهگذاری داشتیم. نظربایف با اشاره به اینکه دو کشور در چارچوب سازمانهای بین المللی، از جمله سازمان ملل و سازمانهای آسیایی همکاریهای خوب و صمیمانهای دارند، گفت: ایران علاقمندی خود را برای عضویت در سازمان شانگهای اعلام کرده و قزاقستان از این درخواست ایران حمایت میکند. دو طرف بعد از این نشست در مذاکرات مشترک هیاتهای عالیرتبه ایران و قزاقستان نیز شرکت کردند.
**تهران و بیشکک پنج سند همکاری امضا کردند
رییس جمهوری اسلامی ایران پنجشنبه شب به وقت محلی قزاقستان را ترک کرد و به دعوت رسمی رییسجمهوری قرقیزستان وارد بیشکک پایتخت این کشور شد و در فرودگاه مورد استقبال رسمی الماس بیگ آتامبایف همتای قرقیزستانی خود قرار گرفت. در مراسم استقبال رسمی، پس از نواخته شدن سرود ملی جمهوری اسلامی ایران و قرقیزستان، روسای جمهوری دو کشور از یگان تشریفات سان دیده و سپس هیاتهای عالیرتبه همراه را به یکدیگر معرفی کردند. دیدار دوجانبه روسای جمهور و مذاکرات مشترک هیاتهای عالی رتبه ایران و قرقیزستان صبح جمعه در کاخ ریاست جمهوری این کشور برگزار شد. در نتیجه این مذاکرات جمهوری اسلامی ایران و جمهوری قرقیزستان در حضور حسن روحانی و آلماس بیک آتامبایف روسای جمهوری دو کشور، 5 یادداشت تفاهم و موافقتنامه همکاری امضاء کردند.
یادداشت تفاهم همکاری بین کمیته دولتی ارتباطات و فنآوریهای اطلاعات جمهوری قرقیزستان و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در حوزه ارتباطات و فنآوری های اطلاعات، یادداشت تفاهم همکاری در زمینه جلوگیری و مبارزه با تولید، قاچاق و مصرف غیر قانونی مواد مخدر، مواد روانگردان و پیش سازها، برنامه مبادلات فرهنگی و هنری بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جمهوری ایران و وزارت فرهنگ، اطلاعرسانی و گردشگری جمهوری قرقیزستان برای سالهای ١٣٩٩- ١٣٩5(٢٠٢٠-٢٠١٧ میلادی)، یادداشت تفاهم همکاریهای مشترک در حوزههای بهداشتی، پزشکی، دارو و تجهیزات پزشکی و یادداشت تفاهم همکاری در حوزه اجتماعی و کار پنج سند همکاری بود که در حضور روسای جمهور دو کشور و در راستای توسعه و تقویت مناسبات و همکاریهای دوجانبه به امضاء مسئولان رسید. همچنین در جریان این سفر برنامه همکاری های بلند مدت ایران و قرقیزستان برای سال های ١4٠5- ١٣٩5(٢٠٢6-٢٠١6 میلادی) و بیانیه مشترک دو کشور نیز منتشر شد.
**فصل نوینی در روابط تهران- بیشکک گشوده شده است
رییسجمهوری پس از امضای پنج سند همکاری میان مقامهای ارشد ایران و قرقیزستان اعلام کرد که تهران و بیشکک در حوزههای اقتصادی و سیاسی به توافقات مهمی دست یافتهاند و فصل نوینی در روابط دو کشور گشوده شده است. روحانی که در جمع خبرنگاران سخن میگفت، با تشکر از استقبال گرم و صمیمانه از سفر هیات ایرانی به این کشور گفت: سفر سال گذشته آقای آتامبایف به تهران نقطه عطفی در روابط دو کشور بود و امروز هم قدم بسیار مهمی برای توسعه روابط دو جانبه برداشته شد. رییسجمهوری افزود: سیاست مستقل دولت قرقیزستان در سطح جهانی، برای ما بسیار حائز اهمیت است. ما برای این سیاست مستقل و نیز فرهنگ اعتدال و ضد افراط که در این کشور هم در میان مسئولین و هم در میان مردم حاکم است، نهایت احترام را قائل هستیم.
روحانی اظهار کرد: امروز در جلسه خصوصی و نشست مشترک هیاتهای عالیرتبه دو کشور، به توسعه روابط اقتصادی توجه خاص و ویژهای داشتیم. رفع موانع و ایجاد تسهیلات برای اعطای ویزا یکی از مسایلی است که میتواند به توسعه روابط ایران و قرقیزستان کمک کند. رییسجمهوری ادامه داد: دو کشور لغو روادید را به عنوان سیاست اصولی در روابط فیمابین میبینند و امیدواریم این لغو روادید در 3 مرحله انجام شود؛ لغو روادید برای تجار، بازرگانان و بخشهای صنعتی و کارآفرینان و تولیدگران و در مرحله بعدی لغو روادید برای گروههای توریستی و مرحله سوم نیز لغو کامل روادید میان دو کشور است. روحانی تصریح کرد: لغو روادید میتواند ضمن تقویت رفت و آمد توریستهای دو کشور ، رفت و آمد تجار و کارآفرینان را نیز تسهیل کند و زمینهای برای برقراری پرواز مستقیم بین دو کشور باشد که برای توسعه بیشتر روابط، لازم و ضروری است.
رییسجمهوری با اشاره به اینکه در گام بعدی برای توسعه روابط نیازمند تسهیلات در روابط بانکی هستیم، خاطرنشان کرد: بدون نقل و انتقال آسان در روابط و تضمینهای بانکی، در مواردی که به اعتبارات بانکی و ال سی نیاز است، این گونه تحرکات اقتصادی و مالی امکانپذیر نخواهد بود و امیدواریم در این سفر زمینه بسیار خوبی برای گسترش و تسهیل روابط بانکی بین دو کشور فراهم آمده باشد. روحانی گفت: ما همانطور که رییسجمهوری قرقیزستان نیز تاکید داشتند از ارتباط ریلی بین چین و قرقیزستان و سپس از طریق ازبکستان، ترکمنستان و ایران به منطقه دریای عمان، خلیج فارس و اقیانوس هند، کاملاً استقبال میکنیم و این را به نفع دو کشور ایران و قرقیزستان و به نفع کل منطقه میدانیم که میتواند هم برای مسایل اقتصادی و هم برای مسائل فرهنگی در کل منطقه بسیار تاثیرگذار باشد.
رییسجمهوری اضافه کرد: در مذاکرات مقامات عالی دو کشور تصمیم گرفتیم، کالاهایی که مورد نیاز دو طرف است و در ایران یا قرقیزستان تولید میشود، با ارائه تسهیلاتی بدون واسطه ثالث در اختیار طرف مقابل قرار گیرد. این به نفع دو کشور خواهد بود. روحانی اظهار کرد: همچنین در زمینه تعرفههای ترجیحی بین دو کشور، درباره اقلامی که میتوانیم برای تبادل آنها از تعرفههای ترجیحی استفاده کنیم، مورد بررسی قرار گرفتند. ارائه تسهیلات گمرکی و اتصال مناطق آزاد دو کشور به یکدیگر نیز میتواند برای تسهیل تجارت و رونق مبادلات اقتصادی بین دو طرف بسیار تاثیرگذار باشد. رییسجمهوری تصریح کرد: با توجه به اینکه قرقیزستان عضو اتحادیه اورآسیا است، ارتباط ما با قرقیزستان و با کل اتحادیه اورآسیا میتواند برای روابط اقتصادی ما موثر باشد و امیدواریم در نشست 26 دسامبر این اتحادیه، تصمیمات خوبی در این زمینه اتخاذ شود. روحانی با تشکر از دولت قرقیزستان که در مجامع منطقهای و بینالمللی همواره به عنوان یک دوست صمیمی و خوب ایران در رایگیریها عمل کرده است، گفت: جمهوری اسلامی ایران هم همواره از این دوستی و صمیمیت قدردانی میکند.
رییسجمهوری با بیان اینکه علاقهمندیم روابط فرهنگی و دانشگاهی و مراکز تحقیقاتی دو کشور توسعه پیدا کند، اضافه کرد: ایران به عنوان کشوری که در بسیاری از زمینههای «های تک» جزو کشورهای اول دنیا است و در بعضی از زمینههای دیگر علوم پیشرفته، جزو حداقل 20 کشور اول است، علاقه دارد با دوستانش و با کشورهای اسلامی و به ویژه با کشور دوستمان قرقیزستان در این زمینه همکاری داشته باشد. روحانی با اشاره به اینکه ایران به عنوان یکی از کشورهای پیشرفته در زمینه تولید دارو علاقهمند است در زمینه داروسازی و تامین نیازهای مردم قرقیزستان با این کشور همکاری کند، اظهار کرد: ایران همچنین علاقهمند به ایجاد ارتباطات و همکاریهای نزدیک در زمینه کشاورزی، تامین مواد غذایی دو کشور از یکدیگر و تبادل خدمات فنی- مهندسی است.
رییسجمهوری تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران برای ارائه خدمات فنی- مهندسی، ساخت نیروگاه برق- آبی، ساخت سد، جاده، ریل، کارخانه های تبدیل مواد غذایی و سایر خدمات مورد نیاز در قرقیزستان که دولت این کشور تسهیلات لازم آن را فراهم کند، اعلام آمادگی می کند و در این زمینه با آقای رییسجمهور نیز در مذاکراتمان مباحث مفیدی داشتیم. روحانی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه در مذاکراتمان درباره موضوعات تروریسم، مواد مخدر و جنایات سازمان یافته نیز گفتوگو کردیم، گفت: در همه این زمینهها میتوانیم تبادل تجربیات و اطلاعات داشته باشیم. رییسجمهوری افزود: برای حل و فصل این مسایل که معضلات امروز منطقه ما هستند، بویژه مساله تروریسم و مشکلاتی که امروز در کشورهای منطقه از جمله در عراق و سوریه وجود دارد، همه کشورها باید به هم کمک کنند تا با تروریسم در کل این منطقه مبارزه شود و کشورهای منطقه شاهد صلح و ثبات در کل منطقه باشند. این به نفع همه کشورهای منطقه خواهد بود.
الماس بیگ آتامبایف رییسجمهوری قرقیزستان نیز در این کنفرانس خبری با بیان اینکه سفر رسمی روحانی درهای جدیدی را فراروی روابط دو کشور گشوده و برگی جدید در تاریخ روابط تهران – بیشکک است، گفت: این سفر یک گام تحول بخش در توسعه روابط ما خواهد بود و شاهد آن خواهیم بود که روابط دو طرف در زمینههای مختلف بسیار فعالتر شده و گردش کالا بین دو کشور بسیار گستردهتر خواهد شد. رییسجمهوری قرقیزستان با اشاره به اینکه مهمترین نتیجه دیدارها و گفتوگوهای امروز ما اعلام ضرورت ورود به مرحله ای جدید از روابط دو کشور برپایه 25 سال رابطه دوستانه و نزدیک است، خاطرنشان کرد: تسهیل صدور ویزا بین ایران و قرقیزستان یکی از مهمترین اقدامات برای جهش روابط دوجانبه است و از همین رو به وزرای خارجه دو کشور ماموریت داده شد تا در مدت یک ماه پیشنهادهای خود را در این ارتباط ارائه کنند.
آتامبایف در ادامه تصریح کرد: قرقیزستان نظر مثبتی نسبت به قصد ایران برای عضویت تمام عیار در سازمان شانگهای دارد و از این اراده ایران استقبال میکند. معتقدیم با توجه به پتانسیل ایران، عضویت این کشور میتواند جایگاه این سازمان را در سطح جهانی ارتقا دهد. وی گفت: در حوزه ایجاد خط آهن بین چین، قرقیزستان، ازبکستان، ترکمنستان و ایران باید تدابیر لازم را اتخاذ کنیم و این یکی از این موضوعاتی است که قصد دارم در جریان سفر آتی خود به ازبکستان و چین آن را مطرح و پیگیری کنم. روسای جمهوری دو کشور همچنین در مذاکرات هیاتهای عالیرتبه ایران و قرقیزستان نیز شرکت کردند. روحانی در این سفر همچنین با سورونبای جین بیکف نخستوزیر قرقیزستان دیدار و گفتوگو کرد. رییسجمهوری در این دیدار با تاکید بر این که «کمیسیون مشترک ایران و قرقیزستان باید در راستای افزایش روابط فعالتر شود» اظهار امیدواری کرد تا با تلاش بیشتر روسای کمیسیون مشترک و سایر مسوولان سطح مناسبات و همکاری های فی مابین در راستای منافع دو ملت ارتقا پیدا کند.
سورونبای جین بیکف نخستوزیر قرقیزستان نیز در این دیدار با اشاره به نزدیکی و روابط دوستانه دو کشور، گفت: اراده دو دولت بر توسعه هرچه بیشتر مناسبات و همکاری های همه جانبه است و تمام تلاش خود را برای تسریع در اجرای توافقات و اسناد فی مابین به کار خواهیم بست. رییس جمهوری اسلامی ایران عصر جمعه به وقت محلی و پس از انجام برنامههای سفر رسمی به کشور قرقیزستان عازم تهران شد.
*منبع: روزنامه ابتکار، 1395.10.4