شاید شما هم تاکنون برای انجام تعمیرات در منزل یا خودروی خود به ابزار خاصی احتیاج پیدا کرده و برای خرید آن به بازار رفته باشید، اما مطمئنا تفاوت فاحش قیمت ابزارهای مشابه در بازار، شما را در خریدتان مردد کرده است.
روزنامه جام جم با انتشار گزارشی به قلم عماد عزتی می نویسد: تجربه اکثر مردم بخصوص اشخاصی که شغل آنها فنی است، از ابزارآلات موجود در بازار، سطح نازل کیفیت آنهاست. اهل فن هم همیشه یادی از ابزارآلات قدیمی میکنند که یک عمر کار میکرد.
بررسیها نشان میدهد اکثر ابزارهای ارزانقیمت موجود در بازار، ابزارآلات بیکیفیتی است که به طور قاچاق وارد کشور شده است. این ابزارهای قاچاق، هم به تولیدکنندگان داخلی ضربه میزند و هم بهعلت کیفیت پایین و خرابی زودرس هزینه مردم را دوچندان میکند و در مجموع آسیبی جدی به اعتماد مردم به بازار ابزارآلات وارد آورده است.
بتازگی بازرسان اتاق اصناف و اتحادیه صنف فروشندگان ابزار و یراق تهران برای اجرای طرح مقابله با معضل قاچاق کالا در سطح عرضه راهی مراکز عمدهفروشی این نوع کالاها شدند. کمتر از 40 درصد نیاز بازار با تولیدات داخلی تأمین میشود و باقی تجهیزات و ابزار و یراق موردنیاز صنعتگران کشورمان وارداتی است.
این حجم بالای واردات ابزار و یراق، بسیاری از تولیدکنندگان داخلی را با چالشی جدی مواجه کرده است. واردات بیش از اندازه ابزارآلات در کنار قاچاق بسیاری از تجهیزات، دو عامل اساسی است که باعث شده کارگاههای تولید ابزار و یراق یکی پس از دیگری تعطیل شود.
اما آیا واقعا بحث مبارزه با قاچاق کالا و ارز در این صنف میتواند عاملی در رونق تولیدات داخلی باشد؟ آیا این شیوه مقابله با فروش کالاهای غیرقانونی در سطح عرضه، موجب کاهش تخلف در این زمینه خواهد شد و درنهایت آیا واقعا خردهفروشیها از این برنامه حمایت خواهند کرد؟
خبرنگار جامجم برای رسیدن به پاسخ این سوالها، سری به عمدهفروشیهای ابزار و یراق در محدوده خیابان امام خمینی تهران زده که گزارش آن را در ادامه میخوانید.
** زیرفروشی، عمده نگرانی
امین، یکی از فعالان صنفی در بازار ابزارفروشان تهران با اشاره به پدیده زیرفروشی در این بازار به خبرنگار جامجم گفت: امروز همه به بحث قاچاق کالا و ارز توجه دارند، درحالی که هر صنف دارای مشکلات و معضلات مخصوص به خود است و نمیتوان برای همه اصناف یک نسخه واحد در نظر گرفت. به عنوان مثال در صنف ابزارفروش بیش از قاچاق با پدیده زیرفروشی مواجه هستیم.
وی ادامه داد: شاید قاچاق در این صنف وجود داشته باشد و برخی سودجویان در این زمینه فعال باشند، اما همانطور که اشاره شد، معضل زیرفروشی یا فروش غیرقانونی با قیمتهای پایین عاملی است که بسیاری از فعالان بازار را با چالش مواجه کرده است.
امین تاکید کرد: اگر اقلام موجود در این صنف را بررسی کنیم، متوجه خواهیم شد بیشتر تخلفات در ابزارهای سنتی است و در بخش ابزارآلات مدرن و پیچیده کمتر شاهد تخلف هستیم، چون در این بخش از محصولات، گارانتی و خدمات پس از فروش بسیار مهم است و کالاهای غیرقانونی فاقد این امتیازها است.
این فعال بازار ابزار و یراق درباره مشکل زیرفروشی گفت: زیرفروشی در این بازار به معنای فروش تجهیزات با قیمتهای غیرواقعی و ارزان است که باعث کاهش سهم بازار فروشندگان قانونی و آنهایی که قانون را رعایت میکنند، شده است. به عنوان مثال یک دریل برقی با برند معتبر که حدود 500 هزار تومان قیمت دارد، در برخی فروشگاهها گاهی با 25 درصد تخفیف ارائه میشود، درحالی که اصلا قیمت تمامشده آن اجازه چنین تخفیفهایی را نمیدهد و این نشاندهنده قاچاق بودن این محصولات است.
** باز هم واحدهای غیرمجاز
آقای مفتاق، دیگر فعال صنفی در نزدیکی میدان حسنآباد تهران، طرح مقابله با قاچاق در سطح عرضه را بسیار مفید دانست و به جامجم گفت: مهمترین امتیاز مقابله با قاچاق کالا و ارز در این صنف، ورود تجهیزات و لوازم استاندارد و باکیفیت است، بنابراین اغلب فروشندگان و فعالان این بازار از طرح مبارزه با قاچاق استقبال میکنند، اما نباید این طرح مانند طرحهای قبلی پس از یکی دو ماه به دست فراموشی سپرده شود.
مفتاق با اشاره به واحدهای غیرقانونی صنفی در این بازار افزود: در گذشته که مشابه این طرحها اجرا شد، گزارشها و پروندههای تشکیلشده نشان داده بیشترین آمار تخلف مربوط به واحدهای غیرمجاز و پراکنده در سطح شهرها بوده است. به همین دلیل بهتر بود قبل از اجرای این طرح نسبت به ساماندهی واحدهای صنفی غیرمجاز نیز اقدام میشد.
این فعال صنفی تاکید کرد: غیرمجازها درواقع میتوانند با برهم زدن تعادل بازار، سبب زیان واردکنندگان قانونی شوند تا جایی که برخی افراد خبره و قدیمی در بازار لوازم و تجهیزات بهطور کلی ترجیح دادهاند از بازار خارج شوند تا اینکه بخواهند در میان این بازار غیرمنطقی سرمایه خود را با مخاطره روبهرو کنند.
** کالاهای قاچاق، قانونی وارد میشود
فیاض خراسانی، واردکننده ابزار و یراق در خیابان امام خمینی به جامجم گفت: اینکه میگویند با قاچاق مقابله و کالاهای قاچاق را در سطح عرضه جمعآوری میکنند، بسیار خوب است، اما در این بازار خبری از قاچاق به شیوه مرسوم آن نیست، چون کالاها با کماظهاری و از مبادی قانونی وارد شده است.
خراسانی تاکید کرد: مبنای تعیین کالای قاچاق یا غیرقاچاق، فاکتورهای رسمی است. بنابراین اغلب فعالان و کسبه در این بازار بههمان دلیل که اشاره شد، دارای فاکتورهای مربوط هستند، ولی آیا واقعا این کالاها قاچاق نیست؟ به عنوان مثال وقتی آچار به عنوان آهن قراضه وارد شده و تعرفهای درواقع به آن تعلق نگرفته، چه میتوان گفت؟
به اعتقاد وی، لازم است گمرکات کشور برای بهبود کیفیت خدماترسانی به واردکنندگان به گونهای برنامهریزی کنند که با تجهیزات مدرن و البته ارزیابیهای منطقی مبنایی مناسب برای تعیین تعرفه کالاهای موردنظر داشته باشند، درحالی که اکنون چنین فرآیندی مهیا نیست و تعرفه واردات و قیمتهای مبنای تجهیزات تقریبا منطقی تعیین نمیشود.
** قانون به نوعی عامل تخلف شده
آرش تبار، فروشنده یکی از ابزارفروشیهای منطقه حسنآباد درباره اقلام کالایی قاچاق در این بازار گفت: در بخش ابزار و یراق یکی از مشکلات اصلی بحث قوانین دستوپاگیر است، چون واردکنندگان برای ترخیص قانونی کالاهای خود، گاهی با چالشهایی غیرمنطقی و طولانی شدن مراحل ترخیص مواجه میشوند که این روند برایشان زیانبار است.
تبار افزود: روند ترخیص برخی تجهیزات تخصصی و ابزارهای خاص در کشور کاملا غیراصولی تعیین و در برخی موارد باعث مرجوعی شده است، به همین دلیل ممکن است واردکنندگان با توجه به سفارشاتی که دارند، ناخواسته به سمت کانالهای غیررسمی واردات هدایت شوند.
این فعال صنفی معتقد است؛ امروز اغلب ابزار و یراقهای غیرقانونی در فروشگاههای مجازی فروخته میشود، بنابراین بحث مقابله با کالای قاچاق در سطح عرضه تقریبا منتفی شده و لازم است مسئولان یا نهادهای مربوط بیشتر میان صفر و یکهای مجازی دنبال متخلفان باشند. وی درباره فروشگاههای مجازی لوازم و تجهیزات گفت: برای اینکه به ابعاد گسترده فروش کالاهای غیرقانونی در دنیای مجازی پی ببرید، کافی است کلمه خرید ابزار و یراق را در فضای مجازی جستوجو کنید تا دریابید چه حجمی از کالا در این فروشگاههای مجازی خرید و فروش میشود.
**کیفیت پایین، ارمغان قاچاق
بهزاد خسروانی، واردکننده ابزار و یراق درباره کالاهای قاچاق به خبرنگار ما گفت: مهمترین زیان ورود کالاهای غیرقانونی در بازار تجهیزات و لوازم، پس از مشکلات اقتصادی، مربوط به کیفیت ابزارهای غیرقانونی است؛ چون اغلب این ابزارها توسط تولیدکنندگان ردهپایین چینی تولید شده است و با استفاده از شیوههای غیرقانونی به کشورمان وارد میشود.
خسروانی تاکید کرد: کاهش کیفیت ابزارها برای مردم بسیار مشکلساز شده است و همین مساله میتواند هزینههای آنها را افزایش دهد؛ چون بهجای اینکه در طول سال مثلا دو دست آچار خریداری کنند، با توجه به کیفیت پایین کالاها در بازار لازم است چهاربار خرید کنند.
وی تصریح کرد: اگر سری به محدوده خیابان مولوی بزنید، میبینید بسیاری از ابزارفروشها کالاهایی با قیمتهای باورنکردنی میفروشند؛ سوال اینجاست که چه عاملی باعث شده تا این تجهیزات اینقدر ارزانقیمت فروخته شود؟ مگر نه اینکه قاچاق و کیفیت پایین اصلیترین عامل بوده؟
*منبع: روزنامه جام جم1395.8.27