پیش نیاز یکسان سازی نرخ ارز

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه طرح یکسان سازی نرخ ارز قرار بود پس از گذشت چندین ماه از اجرای برجام عملیاتی شود، گفت: اجرای این طرح اگرچه تاکنون سرعت کمی داشته اما با توجه به شرایط اخیر امید می‌رود روند آن تسریع شود.

‎به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، در نخستین نشست مشترک رئیس و اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس دهم و مدیران ارشد بانک مرکزی که عصر روز دوشنبه 24 آبان 95 در محل ساختمان بانک مرکزی برگزار شد، مسایل عمده بانکی و اقتصادی کشور از جمله نرخ سود و تسهیلات بانکی، یکسان سازی نرخ ارز، نظارت و ساماندهی تعاونی های اعتباری فاقد مجوز، اهمیت استقلال بانک مرکزی و همچنین لوایح دوگانه بانکی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

در این جلسه ولی اله ‎سیف، ضمن تاکید بر ضرورت برخورداری بانک مرکزی از اختیارات قانونی لازم برای اعمال نظارت مؤثر بر فعالیت های بانکی، به تجربیات اخیر در برخورد با مؤسسات غیر مجاز اشاره کرد و افزود: با اتکا به حمایت مجلس شورای اسلامی امیدوارم تصویب لوایح دوگانه بانکی در مجلس شورای اسلامی به تقویت نقش نظارتی بانک مرکزی منجر شود،البته کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی همواره حامی و پشتیبان بانک مرکزی بوده‌اند و این بانک نیز متقابلاً از راهنمایی‌ها و مشورت‌های کمیسیون بهره برده است و امیدواریم این همکاری‌ها با برگزاری جلسات مستمر، تعمیق و تداوم یابد.

رئیس کل بانک مرکزی به تشریح بخش‌هایی از وضعیت اقتصادی ایران پرداخت و افزود: هم‌اکنون نظام بانکی ایران در وضعیت چندان مناسبی به سر نمی‌برد و تنگنای مالی موجب تشدید این وضعیت شده است. در حالی که مسئولیت تامین مالی اقتصاد عمدتاً بر عهده شبکه بانکی است، نزدیک به 45 درصد از منابع و دارایی های بانک‌ها منجمد و غیر قابل استفاده است و بازدهی مناسب را ندارد.

‎وی افزود: با همه این شرایط، با سیاست گذاری مناسب و به موقع، آن هم در شرایطی که کشورهای نفتی تحت تاثیر شوک شدید قیمت نفت دچار نوسانات شدید اقتصادی شدند، اقتصاد ما به رغم شرایط تحریمی سخت، توانست نه تنها این شوک را به خوبی پشت سر بگذارد بلکه حتی در این دوره تورم با حرکت در مسیر کاهشی، روند بسیار مطلوبی داشته است.

‎رئیس شورای پول و اعتبار در خصوص یکسان سازی نرخ ارز گفت: اولین مرحله رشد و توسعه، برخورداری از افق بلندمدت، باثبات و به دور از شوک در اقتصاد است و باید کِشتیِ اقتصاد را با آرامش به مقصد رساند. طرح یکسان سازی نرخ ارز نیز تابعی از این رویه است و برای اجرای آن، باید بستر و شرایط مطلوب و آرامش مورد نیاز فراهم باشد. طرح یکسان سازی نرخ ارز قرار بود پس از گذشت چندین ماه از اجرای توافق برجام عملیاتی شود که یکی از پیش‌نیازهای اصلی آن عادی سازی روابط بانکی بین‌المللی است که اگرچه تاکنون سرعت کمی داشته با توجه به شرایط اخیر امید می‌رود روند آن تسریع شود.

وی ادامه داد: در شرایط حاضر با بانک‌ها و موسسات بین‌المللی در حال برگزاری جلسات و بررسی راهکارهای پیشبرد این موضوع هستیم.

سیف تاکید کرد: نیاز است با تدبیر و دیپلماسی، روابط بانکی بین‌المللی را بهبود بخشید.

‎رئیس کل بانک مرکزی ضمن تبیین اقدامات مهم ایران برای خروج  نام ایران از فهرست سیاه گروه ویژه اقدام مالی، افزود: یکی دیگر از الزامات گسترش روابط بانکی و اقتصادی با بانک‌های دنیا، بهبود وضعیت ایران در سازمان بین‌الدولی FATF بود. بانک‌های خارجی برای ایجاد روابط بانکی و ارایه خدمات باید امکان شناسایی مناسب مشتریان خود را داشته باشند و تا زمانی که در این زمینه اطمینان قطعی حاصل نکنند، نسبت به برقراری ارتباط تردید دارند.

سیف تصریح کرد: بر همین اساس با تلاش‌ها و پیگیری‌های کارشناسان وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی توانستیم گام‌های مثبتی در رفع موانع موجود برداریم و خوشبختانه اسم کشور ایران از فهرست سیاه FATF خارج شد که مقدمه‌ای برای بهبود روابط مطلوب بین‌المللی بانکی محسوب می شود. لازم به  توضیح است که علیرغم جنجال‌های رسانه‌ای مبنی بر در اختیار قرار دادن اطلاعات مالی و بانکی ایران به آن سازمان، FATF  از هیچ کشوری اطلاعات بانکی ‌نمی‌گیرد و تنها شفافیت نقل و انتقالات مالی کشور‌ها را مورد تاکید قرار می‌دهد.

‎سیف با اشاره به وضعیت بازار ارز اظهار داشت: در سال‌های گذشته بخش عمده‌ای از ارز بازار را بانک مرکزی تامین می‌کرد ولی اکنون با توجه به حجم منابع ارزی که از محل صادرات کالاهای غیر نفتی به بازار عرضه می شود سهم بانک مرکزی در تامین ارز بازار کمتر شده، با این وجود بانک مرکزی توانسته است با اعمال روش های دقیق، کنترل مناسب و مؤثری را بر ثبات بازار ارز اعمال کند که دستاورد آن نیز ثبات مطلوب قیمت ارز در بازار و از آن مهمتر کاهش محسوس دامنه نوسان آن بوده است.  

*لوایح بانکداری، نظارت بانک مرکزی و ساماندهی ثامن الحجج، سه محور اصلی بحث کمیسیون

همچنین در این جلسه، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به محورهای اصلی پیش روی فعالیت های مجلس گفت: در حال حاضر سه محور اصلی مرتبط با فعالیت های بانک مرکزی در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی مورد بحث و بررسی است. نخستین محور، بحث و بررسی لایحه اصلاح قانون بانکداری و بانک مرکزی است. این مهم از سال گذشته و با تشکیل کارگروهی در مجلس نهم آغاز شده است که با توجه به اتمام دوره مجلس نهم نتوانستیم از ظرفیت مجلس پیشین برای تصویب این دو قانون بهره گیریم. 

محمدرضا پور ابراهیمی افزود: با این حال از روزهای ابتدایی مجلس دهم کار بر روی این لوایح آغاز شد و از همان زمان کلیات این طرح در کمیسیون اقتصادی مجلس مورد بررسی قرار گرفت. در حال حاضر پیش نویس لوایح در اختیار نمایندگان قرار گرفته و فرصتی 45 روزه به دولت برای اصلاح و ارائه آن به مجلس شورای اسلامی داده شده است. در کنار این مهم، ساماندهی تعاونی اعتباری ثامن الحجج و نیز اصلاح ساختار نظارت بانک مرکزی از دیگر مسائل مرتبط با فعالیت های بانک مرکزی است. البته برای تحقق این اهداف نیاز است بانک مرکزی مقتدرانه با بسیاری از مسایل برخورد کند.

پورابراهیمی، کمیسیون اقتصادی مجلس دهم را یکی از تخصصی ترین کمیسیون های مجلس شورای اسلامی عنوان کرد و گفت: باتوجه به ظرفیت های فعلی کمیسیون اقتصادی مجلس دهم، امیدواریم بتوانیم با همکاری بانک مرکزی وظیفه خود را برای اصلاح مأموریت ها و جایگاه این بانک به عنوان یکی از چالش های اصلی پیش روی اقتصاد ایران عملیاتی کنیم. البته در این باره و به ویژه در حوزه نظارت به تلاش های بیشتری برای رفع این مشکلات احتیاج است. 

وی با اشاره به وظیفه نظارتی بانک مرکزی نیز ابراز امیدواری کرد: با همکاری مجلس شورای اسلامی، در قالب ارائه قوانین، بتوانیم ساختاری مناسب برای نظام نظارتی بانکی تعریف کنیم. در این راه می توان از تجارب جهانی نیز بهره گرفت و به بهبود این ساختار کمک کرد. اهمیت این موضوع از این روست که طی سالیان گذشته به دلیل برخی سهل انگاری ها، شاهد عدم رعایت انضباط مالی در بازار ارز بودیم که این امر موجب وارد شدن شوک های بسیاری به اقتصاد شد. 

وی افزود: خوشبختانه امروز نگاه و رویکرد بانک مرکزی و مجلس شورای اسلامی در بسیاری از مسایل به  یکدیگر نزدیک است و می توان از فرصت پیش آمده برای اصلاح ساختار این بانک بهره جست.

تلاش ما این است که فرایندها و دستورالعمل هایی را که توسط همکاران و کارشناسان در مورد  طرح یکسان سازی نرخ ارز تهیه شده است بتوانیم هر چه سریعتر و با دقت عملیاتی کنیم. البته در این خصوص باید شرایط ارتباطات بانکی در وضعیت مطلوبی باشد.