شرایط حذف صفرهای پول ملی

در ماه‌های اخیر اظهار نظرهایی از سوی برخی کارشناسان اقتصادی مطرح شده است که صفرها از پول ملی حذف شوند. به طور کلی زمینه‌های این اقدام باید فراهم شود.

پویا جبل عاملی تحلیلگر مسایل بانکی در ادامه این یادداشت می نویسد: زمان حذف صفرها از پول ملی وقتی فرا می‌رسد که بتوانیم تورم را مهار کنیم و اقتصاد کشور در یک وضعیت تورمی پایدار قرار گیرد. از طرفی چاپ اسکناس و مسکوک جدید، اصلاح نظام حسابداری و قوانین، پیش‌نیازهای حذف صفر از پول ملی است. 

تغییر اوضاع پولی چند سال است مطرح شده و تا حد زیادی هم پیش رفته است، اما به دلیل شرایط تورمی متوقف شد. حذف سه یا چهار صفر از پول ملی یک اقدام اسمی است که در حقیقت برای تسهیل مبادلات و حسابداری باید انجام شود.

حذف صفر یک تغییر صوری است که نه تنها به دلیل نامساعد بودن شرایط اقتصادی کشور مشکلی را حل نخواهد کرد، بلکه از آنجا که قدرت قیمت گذاری عوامل اقتصادی بالاست با حذف سه یا چهار صفر قیمت‌ها نامناسب رشد کرده و رو به بالا میل می‌کند. 

زمان این فعالیت هم وقتی است که به مدت قابل توجهی تورم تک رقمی داشته باشیم. باید در کشور در حدود پنج تا 10 سال تورم تک رقمی حاکم باشد و پیش بینی کنید که تورم بار دیگر افزایش ندارد و به تورم‌های دو رقمی افسار گسیخته بازنمی‌گردد. در این زمان است که می‌توانید سه یا چهار صفر را از پول ملی حذف کنید، اما در شرایط فعلی که انتظار می‌رود تورم افزایش یابد، بنابراین حذف صفر از پول ملی اصلاح چشمگیری تلقی نمی‌شود. در ترکیه این اقدام صورت گرفت که آنها پس از آنکه چند سال تورم را تک رقمی نگه داشتند توانستند صفرها را از پولشان حذف کنند. 

در ژانویه 2005 نیز ترکیه لیره جدید را جایگزین لیره قدیم خود کرد، بر این اساس هر یک میلیون لیره قدیم ترکیه (حذف شش صفر) به یک لیره جدید تبدیل شد. 

البته منظور این نیست که این اتفاق هیچگاه در اقتصاد ما رخ نمی‌دهد، اما باید مانند ترکیه در مدت زمان مشخصی مثلا چهار یا پنج سال تورم تک رقمی شود. در اقتصاد ما بعد از سال‌ها تورم تک رقمی شده است و این احتمال می‌رود که این روند ادامه نداشته باشد. به عبارت دیگر پیش بینی می‌شود در سال آینده تورم دو رقمی شود. در این شرایط هیچ اقتصاددانی این نسخه را نمی‌پیچد که سه صفر را از پول ملی حذف کنیم. 

موضوع ثبات اقتصادی برای اجرای تغییر شکل پولی لازم و ضروری است، اما در شرایط کنونی و تا سال آینده امکان پذیر نیست. به این دلیل که نظام حسابداری کشور و قوانین اصلاح نشده و تا اصلاح نشود نمی‌توانیم موضوع حذف صفرها از پول ملی را پیگیری کنیم. به هر حال اجرای این سیاست، مجموعه پیش‌نیازهایی دارد که البته زمانبر است و اگر لازم باشد بانک مرکزی در این زمینه اطلاع‌رسانی می‌کند. 

قدرت قیمت گذاری بالا، منفعل بودن بخش عظیمی از نقدینگی و بی ثباتی سرعت درآمدی گردش پول در اقتصاد ایران از موانع حذف صفر است.

*منبع: روزنامه آرمان،24 آبان 1395