روزنامه همدلی در صفحه سیاست در گفت و گو با حیدرعلی مسعودی با اشاره به انتخابات آمریکا و سرنوشت این کشور پس از پایان ریاست جمهوری باراک اوباما، نوشت: ایران از مباحث داغ انتخابات ریاست جمهوری آمریکاست.
روزنامه همدلی در صفحه سیاست در گفت و گو با حیدرعلی مسعودی با اشاره به انتخابات آمریکا و سرنوشت این کشور پس از پایان ریاست جمهوری باراک اوباما، نوشت: ایران از مباحث داغ انتخابات ریاست جمهوری آمریکاست.
در این گفت و گو که در شماره یکشنبه 16 آبان 1395 خورشیدی با کارشناس مسایل آمریکا، انتشار یافت، می خوانیم: در زمانه‌ای که بخش بزرگی از دغدغه سیاستمداران ایران، وادار کردن طرف‌های مقابل – بخصوص آمریکا – به اجرای برجام است و در شرایطی که سوریه نقطه تلاقی سیاست خارجی ایران و روسیه از یک سو و آمریکا و غرب از سوی دیگر است، لابد که برای ما ایرانیان مهم است در آمریکا چه کسی بر سر کار بیاید. چه؛ هماره اینکه چه کسی رئیس جمهور آمریکا است، تاثیر نسبتا مهمی بر نظام بین‌الملل گذاشته است. این قاعده برای ایران هم صادق است که حتی به سبب وجود دو موضوع اجرای برجام و سیاست‌های منطقه‌ای ایران بااهمیت‌تر هم است.
حیدرعلی مسعودی؛ دکترای روابط بین‌الملل و کارشناس مسائل آمریکا معتقد است «هر کدام از دو نامزد دموکرات یا جمهوری‌خواه که رئیس‌جمهور شوند، سیاست خارجی آمریکا نسبت به ایران تغییر می‌یابد.» وی در توضیح این گزاره، سه حوزه را برای قیاس سیاست خارجی کلینتون و ترامپ در موضوع ایران با اهمیت می‌داند و معتقد است که لازم است مواضع دو نامزد در این سه حوزه بررسی و سپس قیاس شود. این کارشناس مسائل آمریکا «برجام، سیاست‌های منطقه‌ای ایران و مشخصا سیاست ایران در سوریه و سیاست‌های حاشیه‌ای» را سه حوزه‌ای می‌داند که لازم است مواضع هر یک از دو نامزد مورد بررسی قرار گیرد. مسعودی، در پاسخ به این سوال که «منظور از سیاست‌های حاشیه‌ای چیست؟» به مصادیقی چون «سیاست‌های مهاجرتی و تبادلات علمی و دانشگاهی» اشاره میکند.
**برجام: هر دو سخت‌گیرترند
این کارشناس مسائل آمریکا در پاسخ به این سوال «همدلی» که «موضع دو نامزد در مورد اجرای برجام چیست؟» می‌گوید: «ترامپ در خوشبینانه‌ترین حالت آن اقداماتی را که مطابق برجام به دستورات اجرایی رئیس جمهور نیاز دارد، با مشکلاتی مواجه میکند. چیزهایی مانند خرید قطعات یدکی هواپیما و در بدبینانه‌ترین حالت تلاش میکند تا مذاکرات مجددی مبنی بر تغییر برجام رخ دهد؛ چرا که ترامپ معتقد است در بده‌بستان میان ایران و آمریکا در برجام، ایران بیشتر سود کرده است.» چنین بیانی به این معناست که در صورت انتخاب ترامپ، سیاستمداران ایران در بحث برجام با مشکلاتی مواجه خواهند شد؛ چیزی بیشتر از مشکلاتی که فعلا ایران با آن دست به گریبان است. اما در مورد موضع کلینتون در بحث اجرای برجام مسعودی می‌گوید: «وی به اجرای برجام پایبند خواهد ماند. منتها سیاستی سخت‌گیرانه‌تر از اوباما در پیش می‌گیرد.»
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی معتقد است که «کلینتون به نسبت اوباما-کری، بدبینی بیشتری به ایران دارد.» وی در پاسخ به این سوال که کلینتون سخت‌گیری به ایران در برجام را چگونه اجرایی میکند، می‌گوید: «در منظر کلینتون برجام جزئی از یک استراتژی بزرگ‌تر است و دیگر اجزای این استراتژی مباحث حقوق بشر و سیاست‌های منطقه‌ای ایران خواهد بود و این احتمال وجود دارد که کلینتون اجرای برجام را به این موضوعات گره بزند؛ چیزی که اوباما-کری از آن پرهیز می‌کردند و سعی بر این بود که برجام از دیگر موضوعات جدا بماند.» در پایان این گفتار مسعودی نتیجه می‌گیرد که در صورت انتخاب هر یک از دو نامزد، سیاست خارجی ایران در حوزه اجرای برجام با مشکلات بیشتری مواجه خواهد شد.
**خاورمیانه: ترامپ نامشخص؛ کلینتون سخت‌گیرتر
اما موضوع دومی که حیدرعلی مسعودی بدان اشاره میکند، موضع هر یک از دو نامزد نسبت به سیاست‌های منطقه‌ای ایران و مشخصا بحث سوریه است. وی در این رابطه معتقد است که «ترامپ سیاست دوگانه و متناقضی دارد.» مسعودی در توضیح این تناقض می‌گوید: «ترامپ از یک سو در مناظرات خود از نقش ایران و روسیه در جنگ با داعش ستایش میکند و این به نوعی می‌تواند همراهی با سیاست خارجی ایران در سوریه تلقی شود و از سوی دیگر ترامپ معتقد است ریشه تولد داعش خلاء قدرتی بود که در عراق پدید آمد و بنابراین می‌شود احتمال داد که ترامپ در موضوع داعش تهاجمی‌تر از اوباما عمل کند و این تلقی به نوعی خلاف جهت سیاست خارجی ایران و موجب تضاد ایران و آمریکا در خاورمیانه خواهد شد.»
این کارشناس مسائل آمریکا در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود به موضع کلینتون در قبال خاورمیانه اشاره میکند و معتقد است «سیاست کلینتون به نسبت ترامپ انسجام بیشتری دارد. کلینتون در اظهارنظرهای خود معتقد است جنگ در سوریه باید پایان پذیرد و روند مذاکرات سیاسی آغاز شود. چنین برداشتی این معنا را می‌دهد که سیاست کلینتون در خاورمیانه نزدیکی‌های بیشتری با سیاست ایران در سوریه دارد؛ چرا که ایران نیز از چنین رخدادی حمایت میکند.» مسعودی البته در ادامه باز هم کلینتون را به نسبت اوباما در مسئله سوریه سخت‌گیرتر می‌داند و معتقد است «کلینتون به نسبت اوباما نسبت به نقش ایران در سوریه بدبینی بیشتری دارد.»
به اعتقاد مسعودی «کلینتون از ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز سوریه حمایت کرده است.» از مجموعه اظهارات این کارشناس مسایل آمریکا در این بخش بر می‌آید که گرچه کلینتون در قیاس با ترامپ در حوزه خاورمیانه قابل پیش‌بینی‌تر است و می‌توان امیدوار بود که همکاری‌هایی بین ایران و آمریکا در این حوزه در صورت انتخاب او صورت گیرد، اما باز هم به نظر می‌رسد که حتی در صورت انتخاب کلینتون، ایران چالش‌های بیشتری با آمریکا در حوزه خاورمیانه خواهد داشت.
**تبادلات علمی و دانشگاهی: دو نامزد در جهت مخالف
اما حوزه‌ای که به اعتقاد این کارشناس می‌توان با قاطعیت گفت که کدام به نفع مردم ایران و کدام به ضرر مردم ایران است، موضوع تبادلات علمی و سیاست‌های مهاجرتی این دو نامزد است. مسعودی معتقد است «در صورت انتخاب ترامپ مشکلات فراوانی بر سر مهاجرت ایرانیان به آمریکا برای کار و تحصیل پدید خواهد آمد.»
مسعودی در مورد کلینتون اما معتقد است که «وی به دلیل گرایشات لیبرالی‌ای که دارد، از تبادلات علمی و دانشگاهی میان ایران و آمریکا بسیار استقبال میکند.» این کارشناس در بیان چرایی چنین علاقه‌ای نزد نامزد دموکرات‌ها بر این نکته تاکید میکند که «از منظر کلینتون تبادلات وسیع علمی و دانشگاهی و مهاجرت، می‌تواند در بلندمدت به تسهیل عادی‌سازی روابط ایران و آمریکا منجر شود.»
**پایانِ اوباما و آغاز دوره‌ای جدید
از مجموع گفته‌های این کارشناس مسائل آمریکا این‌گونه بر می‌آید که آمریکای پسااوباما، دوران جدیدی را برای سیاست خارجی ایران خواهد ساخت. چه اینکه آنگونه که در هر سه زمینه فوق بدان اشاره شد، سیاست‌های دو نامزد چندان در جهت منافع ملی ایران نخواهد بود. البته حیدرعلی مسعودی و بسیاری دیگر از ناظران معتقدند که «در نهایت کلینتون نیروی هوشمندتری است و توانایی‌های بیشتری به نسبت ترامپ برای اجماع‌سازی علیه ایران دارد.» گرچه مسعودی این نکته را هم اضافه میکند «که پس از برجام، هیچ یک از دو نامزد توانایی اجماع‌سازی علیه ایران – آنگونه که اوباما توانست – را ندارند.» لابد از همین زاویه است که در گفتار برخی سیاستمداران ایرانی می‌توان رگه‌هایی از علاقه به انتخاب ترامپ را دید؛ این علاقه به ترامپ نه از آن سبب که به نفع ایران عمل میکند بل از آن سبب است که «چندان توانایی عمل به ضرر ایران را ندارد.»
*منبع: روزنامه همدلی
نظر شما
